САВОБНИ ПУЛГА ЧАҚҚАНЛАР ёхуд оқ кийимли “фаришталар” бизнеси

---

САВОБНИ ПУЛГА ЧАҚҚАНЛАР
ёхуд оқ кийимли “фаришталар” бизнеси

Дунёда энг разил иш – бировнинг оғир ҳолатдалигидан фойдаланиб ундан пул ундиришдир. Ишонаверингки, инсоният тарихида бундай йўл билан топилган пул буюрмаган.

    Эшитишимча совет даврида жуда ривож топган ўғрилар оламида шундай бир тушунча бўлган экан “Докторлар, ўқитувчилар ва юристларга тегинилмайди”. Яъни уларни ўмариш мумкин бўлмаган. Чунки докторлар инсонларни даволайди, ўқитувчилар тарбия қилади, юристлар эса бизга адвокатлик қилади дейишаркан ўғрибошилар.

    Бугун мен жамиятда ёмон табақа деб қаралган ўғрилар ҳам бир пайтлар “тегмаган” докторлар ҳақида гапирмоқчиман. Тўғрироғи, ўғри ҳам тегмаган аммо, бугун ўз касбини қароқчилик қилиб олган қўштирноқ ичидаги “доктор”лар хусусида сўз айтмоқчиман.

    Сўнгги уч йилда менга кўз тегдими, бошқами, кетма-кет операцияларни бошимдан кечирдим. Узоқ вақт даволаниб келяпман.

Дангалини айтганда, жуда юқори мансабда ўтирган тутинган акамнинг менга садоқати ва меҳри ўзгармагани, доимо “главврач” ва ундан катталарга тайинлаб, сўраб тургани боис даволанишда бирор бир муаммо чиқмади, шукур. Йўқ дориларни ўзим олсамда, борини йўқ деб баҳона қилишмади ҳарқалай.

Чин маънода инсон қиёфасидаги фаришталар билан танишдим. Қўли гул хирурглар айни дамда шундай содда ва камтарин инсонлар билан ака ука, ота бола тутиндим. Кўз олдимда улар бир кунда инсон умри давомида бир маротаба қилолмайдиган жасоратларни бир неча маротабалаб қилишар, ҳар куни камида иккита жонни асраб қолишар эди. Шунда мен бугуннинг ҳақиқий қаҳрамонлари ва фидоийлари ким эканлигини билдим. 

    Афсуски,  бу касб эгаларининг барчаси ҳам мен билган каби фаришта эмас экан. 

    Уйимда ремонт бошладим. Русларда бир гап бор. Ремонт тугамайди, уни фақат тўхтатиш мумкин деган. Уйнинг ремонтини якунлайдиган кунларнинг бирида, доимо жим юриши ва камтарлиги билан меҳримни қозонган Янгийўллик уста Али йиғлаб туриб иш қилаётганини кўриб қолдим. Дарҳол нима гаплигини сўрадим. Онаси 16-балниса (Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий амалий маркази)да реаниматция бўлимида ётганини айтди ва акажон олдиндан пулимни беролмайсизми деб баттар йиғлаб юборди.

Ҳаммамизам мусулмонмиз. Бундай пайтда йўқ деб бўладими?!

Пулини бердиму, ТТЗдан Чилонзоргача автобусда кўп вақт сарфлаб боришини ўйладим. Кейин уйингда хизмат қилиб юрган одамнинг онаси оғир бўлса, хабар олмасанг одамгарчиликкаям тўғри келмайди. Хуллас Алини олиб йўлга чиқдим. 

    Дунёнинг ҳеч бир мамлакатида, бизникидек тинч мамлакатнику қўяверинг (Худога шукур!), шифохона эшиги олдида қўриқчиларни кўрмайсиз. Биз ҳам Али иккаламизнинг олдимизни қўриқчи тўсди: Кириш мумкин эмас! Энг қизиғи қаерга келдинг, нима дардда келдинг деб сўрамади ҳам. Али бир маҳал шифохонага киролмай турган отасини кўриб қолди. Сўрашдик. Отанинг кўзлари тўла мунг. Худди онаси ўлиб қолган гўдакдай мўлтирайди. Қарасам бир икки одам бемалол кириб чиқмоқда. Эътибор берсам, қўлнинг орасига икки минг қистириб қуйуқ сўрашсанг бас, олам гулистон
экан.

Менинг ҳам чаққонгина сўрашганим иш берди. Кириб кетдим. Уйдан шошиб чиққаним панд берди. Қарасам шортик ва футболкада келаверибман. Бу аҳволда мени биров менсирмиди? Синалган усулни қўлладим: “шантаж”ликка ўтиб бақириб чақириб реанимациядан бирорта докторни чақириб беришларини талаб қилдим. Ўрта ёшлардаги доктор чиқиб келди. Онахоннинг ахволини сўрадим.

Фамилия исмини сўраб кириб кетди. Тўғриси фариштали одам экан. Гапиришидан Хоразмлик эканлигини билдим. Бироздан кейин чиқиб келиб касалга ким бўлишимни сўради. Қариндошиман
дедим. Четроққа чиқиб гаплашайлик деб лифтнинг олдига олиб келди. Мен билан гаплашаяптию икки кўзи орқамдаги эшикда. Кейин билсам тиббий марказ директори реанимация бўлимининг рўпарасида ўтирар экан.

Гапнинг қисқаси шу бўлдики, касалнинг аҳволи оғир. Комага тушиш эҳтимоли катта. Иложи бўлса мен бирор “котта”га телефон қилдирмасам ёки ўзим кириб шифохона катталари билан “муомала” қилмасам шўрлик аёлни ҳатто сунъий нафас олдириш аппаратига ҳам улашмас экан. Иложсиз тутинган акамга қўнғироқ қилдим. Ўн беш дақиқалардан сўнг марказ директори югуриб чиқиб реанимацияга кириб кетди. Кейин бояги доктор акамиз чиқиб ака сичқоннинг уйини минг танга қиворибсизу деди кўзини қисиб. Билдимки ҳаммаси жойига тушган. Онахонни шу ҳолида ҳақ этган аппаратга улашган. Ҳарқалай бечора ҳеч бўлмаса энди нафас олишга қийналмайди.  Пастга тушиб Али ва отасини олиб чиқиб доктор билан гаплаштирмоқчи бўлдим.

Қўриқчи маъноли илжайди. Яна сийлашга тўғри келди. Иқтисодчи бўлганим учун доимо бир нарсаларни ҳисоб китоб қилиб юраман. Бирдан ҳисоблагич ишлаб кетди. Билишимча бунақа қўриқчилар
кунора ишда туришади. Шу эшикдан кунига камида 300 – 350 киши кириб чиқади. Шундан камида 150 таси “сўрашиб” этади. Икки минг эмас майли ана боринг 1000 сўмдан муомала қилса кунига 150 000 !!! ойига кунора ишласа ўн беш кун ишлайди. Салкам уч миллион сўм маош. Менга ўхшаган икки дипломли мутахассислар иккита жойда ишлаб 2 200 000 минг оламиз. Бунинг эса уддабуронлигини қаранг…

    Орадан икки кун ўтди.        

    Эрталабдан Али қўнғироқ қилди. Онаси 4-5 соатда ўлар эмиш. Докторлар айтганмиш. Тезда етиб бордим. Докторларни ризолик сўраш учун онахоннинг фарзандлари ва отахонни киришига розилик олгунча она сутим оғзимга келди. 

    Али кичик фарзанд бўлгаи учунми онасига қаттиқ боғланган экан. Тирик онамдан қандай розилик сўрайман деб мени ҳам йиғлатди…

    Онахон кечаси бирларда узилди…

    Кейинги тўрт беш соат менга асрга татигулик бўлди. Бир тарафда акажон онамни чавақлатманг илтимос деб Али юрак бағримни эзса, бошқа тарафда йўқ ёриб кўрмасак бўлмайди деб докторлар қон қилди. Кечаси иккилар. Хунобим ошиб, чорасизликдан ўзимни қўярга жой тополмайман. “Қудратли акам”га қўнғироқ қилсам телефони ўчиқ. Бир пайт нажот хабар келди. У ёқдан бу ёққа чора излаб юрган отахон ўша марказда ответственний бўлиб қолган Козим ака деган замглавврачни кўндирибди.

Бир ярим мингга. Албатта кўкида. Отахон ийманиб ёрилди. Иккита ҳўкизи бор экан. Эртагаёқ сотиб пулини олиб келиб бераркан. Шунга Козим акани кўндиришим ёки ўзим қарз бериб туришим керак. Юринг қани деб Козим докторни олдига бордик. Замглавврач гапни қисқа қилди. Такса белгиланган экан. Бошқа чорамиз йўқ экан. Бир соатда пул бўлмаса моргда ёриб ташлашар экан. Совуққонлик билан айтилган гапни эшитиб олдимда турган кимса одам эмас экан дедим ўзимча. Бошқа пайт бўлганда ёки замон кўтарганда хотинининг ўлигини эрига, онанинг жасадини ўғлига сотаётган бу маразни таъзирини берсанг…

Пул озроқ бўлгани учун ошно оғайнини безовта қилдим. Дўстинг кўп бўлса юкинг ерда қолмайди. Ярим соатда пул йиғилди ва “эгасига” топширилди. Жасадни эсон омон олиб кетдик. Ундан олдин элликтача қоғозга қўл қўйдик. Тушунишимча биз жасадни ҳали тириклигида олиб кетдик деган маънодаги тушунтириш хатлари, тилхатлар эди.

    Онахон жаннати экан. Худо кунни ҳам берди. Аммо, кечаги ҳолат ва савдо менга тинчлик бермаётган эди. “Қудратли акам”га қўнғироқ қилиб бўлган гапни айтгим келдию, андиша қилиб марказ директори олдига бордим. “Ака”нинг ҳурматига тезда қабул қилди. Яхши одам экан деб ўйладим. Масалани очиқ ойдин айтдим. Батамом совуққонлик билан эшитиб майли бораверинг уришиб қўяман деди. Устимдан муздек сув қўйгандек бўлди. 1500 нинг камида асосий қисми бунга текканини тушундим.

Мараз экан деб марказдан чиқиб кетаётсам “қудратли акам” қўнғироқ қилиб қолди. Тўғриси ўпкам тўлиб энди гапираман деб турсам бақириб кетди. Сен нималар қилиб юрибсан докторларга туҳмат қилибсан, камига ҳақорат қилиб қўл кўтаришгача борибсан, Хаджибаевнинг қудаси кимлигини биласанми, главврач Елена Михайловна сенатор эканлигиничи? Нега уни ҳам ҳақорат қилдинг?

Мен тамом бўлиб қолдим. Чунки бу гапларнинг барчаси очиқча туҳмат ва унинг устига главврач у ерда йўқ эдида. Акага ҳам қаттиқроқ жавоб бердим. Аммо ўзимнинг қон босимим ошиб кетди. Ўтириб ўзимга келгунимча бир соатлар ўтдиёв. Кўзимга мана шу давлатдан
миллатни бепул даволайман деб пул олиб келган миллатни шилаётган бу марказ кўзимга жаҳаннамдек кўрина бошлади. “Ака” айтган главврач кўз олдимга келди. Бу аёлни бир икки кўрганман. Сенатор. Бир икки йил олдин инфаркт бўлган. Инфаркт сабабини унинг жуда яқин одамларидан бири мастликда бир даврида гуллаб қўйган эди.

Сенатор ва главврач опа қизига Дубайдан квартира олиб берган экан. Русларда қабул қилинган тамойилга асосан қариликда куёви билан қизиникида яшамоқчи бўлган экан. Қисқаси Ватандан ташқари Ватан тайёрлаб қўйган опа қизига норасмий “Вестерн Юнион” тизими орқали 40 000 АҚШ доллари жўнатади. Норасмий “Вестерн Юнион” бу Ўзбекистонда турган “бизнесменчалар”га пулни берасиз, уларнинг сиз айтган мамлакатдаги одамлари сиз айтган одамларга етказиб беришади. Албатта 0.5 фоиз эвазига.

Қисқаси опа шунақа хизматдан фойдаланиб кўради. Опанинг сенатор эканлигини билиб олган “ишбилармон”лар бу пулни опа ҳалол йўл билан топилмаганини англаб етади ва опани “кийдиришади”. Опа самолётга чиқишда қизи қўнғироқ қилиб пулни олмаганини айтади. Опа “бизнесменлар”га қўнғироқ қилади. Опага “тошини теришини” айтишади. Истаса мелисага арз қилиши мумкинлигини, у ҳолда ўзига ёмон бўлишини яъни пулнинг келиб чиқишини органларга тушунтириши кераклигини айтишади. Опа самолёт кўкка парвоз қилмасдан инфаркт бўлади. 

    Эшитганларим ва кўрганларим миямга сиғмай бошлади. Ўзим ўзимга сиғмай бошладим. Кўзимнинг олди қаронғилашди. Ҳушдан кетибман. Кўзимни очсам – ўша марказнинг шоковий бўлимидаман. Хаёлимда ҳозир ўлиб қолсам булар ўлигимни ўзимникиларга пуллашини кўз олдимга келтирдим. Даҳшатга тушдим. Баттар қўрқдим. Қаердандир илоҳий куч келиб докторларнинг дод войига қарамай қочиб уйга интилдим. Ўлигим сотилишини истамас эдим… 

    Шундан буён узоқ яқиндан келган қариндошлар ёки танишлар касал бўлиб Республика шошилинч Тиббий ёрдам илмий амалий марказига тушиб қолса кўзимнинг олдига қудратли қудага эга Хаджибаев, Ойига қирқ минг доллардан жўнатиб турадиган, Ватандан ташқари Ватан ҳозирлаб қўйган, бу пулларни бировнинг ўлигини сотиб, касалларни шилиб топадиган сенатор ва главврач опа Борисова Елена Михайловна, уларнинг амалдаги “кассир”и Козимжон каби виждонсиз замглавврачлар келаверади ва касални зиёрат қилиш фикридан қайтиб ўғлимни жўнатаман.

Тўғрисини тан олсам қўрқаман. Ўша ерга бориб ўлиб қолишдан эмас, ўлигим пулланишидан қўрқаман.

Жасур Нозимходжаев,

Тошкент шаҳри

 

“Дунё ўзбеклари” дан:

Жасур Нозимхўжаевнинг бу мақоласини олганимизга ҳам бир ҳафталар бўлиб қолди. Тошкентдаги мухбирларимиз унда кўтарилган мавзуни ўрганиб, баъзи ҳолатларга ойдинлик киритишлари лозим бўлгани учун ҳам уни чоп этмай турдик. Мана бугун ҳамма нарса ойдинлашди.

 Мақолани ўқиганимиздан бўён – бир ҳафтадан бери  уйқумиз қочган эди. Бугун бизнинг шубҳа-ю, гумонларимиз тасдиқланди.

Мақолани эълон қиларканмиз, унинг “қаҳрамонлари” ким бўлишидан қатьий назар – Ўзбекистон ҳуқуқни ҳимоя қилиш ходимлари ва махсус хизмат идоралари томонидан жиддий назоратга олинади ва уларнинг жиноий ҳатти ҳаракатлари қонун доирасида ўз муносиб баҳосини олади деб умид қиламиз.

 

Исмат Хушев,

“Дунё ўзбеклари” Бош муҳаррири,

Торонто шаҳри, Канада

 

“Дунё ўзбеклари” учун махсус

 

 

 

МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ