Кенжабий: АҲМАД ҲОЖИ МАКТУБЛАРИГА ШЕЪРИЙ ЖАВОБЛАР

Кенжабий

 

   АҲМАД ҲОЖИ МАКТУБЛАРИГА ШЕЪРИЙ ЖАВОБЛАР 

 

Шоирлигимга шубҳа билан қараган экансиз, ўқувчиларимиз кимнинг ким эканлигини яққолроқ тасаввур ҳосил қилишлари учун  даъволарингизга шеърларим билан жавоб беришга ҳаракат қиламан. Назм очилган гул, наср сочилган гул, дейишган классикларимиз. Шу сабабдан ҳам, шеър барибир шеър-да.

 

Мен сизнинг юзингизга кимлигингизни кўрсатиб турувчи ҳақиқат кўзгусини тутдим, холос. Бунинг учун мени маломат қилишингиз ноўрин.

Байт:

Сўзларида йўқ деб маъни,

Отаверма тошларингни.

Мағзин чақиб кўрчи қани,

Тўкадурсан ёшларингни.

 

Мени қозоқми, қорақалпоқми, деб шубҳаланибсиз. Миллат айиришга ўтибсиз. Шу кесатиқ саволингизнинг ўзи сизнинг сиёсат бобида ҳеч нарсага лойиқ эмаслигингизни кўрсатади.

Байт:

Мен турк ўғлиман шуҳратли, шонли,

Ҳар нега турланмас собит иймонли.

Тўқсон икки уруғ бирлашган элли –

Ўзбекман, озорман, тотор, усмонли.

 

Сиёсат шундай бир нозик масалаки, биргина хатолик бутун бир халқни парокандаликка олиб келиши мумкин. Сиз давру даврон суриб яшашингиз, мансаб пиллапояларидан кўтарилишингиз осон кечиши учун аъзо бўлиб кирган жонажон Коммунистик партиянгиз раҳбарларининг биргина хатоси туфайли 35 йил муқаддам Афғонистонга киритилган Совет қўшинлари сабаб бу мамлакат халқлари ҳамон уруш олови ичида қолмоқда.

Байт:

Не борин кўрарсан дерлар тақдирда,

Лекин хатоликлар чала тадбирда.

Бир ҳикматни доим эсда тут, ҳожи,

Нон ҳам пишар фақат қизган тандирда.

 

Художўйман, деб керилибсиз. Бир думалаб художўй бўлган сиздек коммунистлар шайтонга ҳам сабоқ беришини унутганимизча йўқ.

Байт:

Кеча худо ёқасидан тутган атеист,

Бугунликда эл-юрт ичра битта художўй.

Сиз тоифа кишилари шундай афирист,

Ҳатто шайтон титрар бир бор кўрсатсангиз бўй.

 

Бегуноҳ ҳожи эдим, ишдан бўшатишди. Ҳожи бўлганим учун юртдан бадарға бўлдим, дебсиз. Ҳожи бўлган киши бадарға бўлаверса Ўзбекистонда ҳожилар қолмасди-ку! Бу чўпчакларингизга ит ҳам ишонмайди. Бегуноҳ бўлиб сиз Парвардигормисиз? Бегуноҳ бўлганингизда гуноҳларингизни ювиш учун ҳажга борармидингиз?

Байт:

Юзингиз ўгириб Каъба томонга,

Қўлингиз очасиз чорлаб иймонга.

Кўнгилдан кечгани бўлганда ошкор,

Устоз деб биларди ҳазрат шайтонга.

 

Ҳар мақолангизда ҳожиман, хоразмликман, деб мақтанасиз. Ҳожилингизни, Хоразмдек буюк бир ўлканинг номини тахаллус қилиб олишингизнинг ўзи сизнинг ўта безбет, шаллақи, шуҳратпарстлигингизни кўрсатиб турибди. Унутманг,  Хоразмий тахаллусини кўтариб юрганингиз билан Ал-Хоразмийдек буюк сиймоларнинг ҳаром тукига ҳам арзимайсиз.Эшакнинг бўйнига тиллодан занжир тақиб қўйишса-да, эшшак эшаклигича қолаверади. Сиз ҳам Хоразмий тахаллусини бўйнингизга тақиб юрганингиз билан ўшандайлингизча қолаверасиз.

Байт:

Менга бир чақадир сиздек ҳожилар,

Номингиз тарихга шундоқ ёзилар:

Кеча рус куйин куйлаб, бугун арабнинг

Мақомига ўйнаган урғочилар.

 

Юртим, деб кўкракка уришлар орқасида нималарни мақсад қилганингиз кўпчиликка аён.

Байт:

Эй ҳожи, олимга ёлғон ярашмас,

Иблислик касб этган забон ярашмас.

Юзингга тортилган ниқобни ташла,

Макрга йўғрилган нолон ярашмас.

 

Мен ҳақимда фалонкас фалон деди деган тутуриқсиз сўзларни ёзишингизнинг ўзи сизнинг ғийбат аҳлидан эканлигингизга далолатдир. Мен ҳам фалонкас фалон деди дейдиган бўлсам сиз ҳақингизда гаплар бижғиб ётибди. Лекин мен бундай пасткашликни ўзимга эп кўрмайман.

Байт:

Номимни эл ичра қилиб овоза,

Сиздеклар юради ақлдан оза.

Оғзингизда қанча чайналса отим,

Сувда чайилгандек бўлади тоза.

 

Тушган расмларимга кулаяпсизми? Сиздай муттаҳам, кибрга берилган шахс бўлганимда мен ҳам елкамга сиздек Хоразм хонларининг чопонини ташлаб тушган бўлардим.

Байт:

Устимдан кулма сен гар егним ямоқ,

Сиртдан баҳо бермай қалбим ичра боқ.

Тўрда ўлтирардим зар чопон кийиб,

Яшашдан мақсадим бўлганда тамоқ.

 

Халқимиз содда, ишонувчан. Баъзида шу ишонувчанлиги сабаб панд еб қолади. Шу боис сўзларингиз замирида ётган макрга йўғрилган ёлғонни бир қарашдан англай олмаётган фуқаролар борлиги табиий.

Байт:

Шунчалар шириндир ёлғоннинг тили,

Шунчалар ёқимли ёлғоннинг феъли.

Қайга ҳам борардик биз ундан қочиб,

Аршга етади ёлғоннинг қўли.

 

Ёлғонингизни билганлари эса, андиша сабаб, бу кас ҳам худонинг бир бандаси-да, деб эътироз билдирмайдилар. О, сиздақа каслар худонинг бандаси бўлганларида тинч-тотув яшаётган халқни қон тўкишга чорлармиди? Сиздайларни кўрганимда, инсон қиёфасида юрган иблис малайлари шулар бўлса керак, деган хаёлга бораман.

Байт:

Шундай ажиб халқим бор хоксорликда ягона,

Беижозат, берухсат ҳатлаб ўтмас остона.

Андишанинг кучидан ичга ютиб нафратин,

Бир кор бўлса бўлғувси ёмонга ҳам парвона.

 

Одамларнинг устидан ёзиб юрибди, дебсиз. Аниқ кимнинг устидан ёзган эканман. Қани далил? Қўлим билан ёзилган ёхуд имзоим қўйилган бирор ҳужжатни кўрсатинг, жаноби ёлғончи. Ҳали бировларнинг устидан ёзиб,  безовта қилиб юрувчи сизга ўхшаган пасткаш эмасман. Ўртада миллат тақдири тургани учун ҳам сиз билан баҳслашмоқдаман. Бўлмаса, асабимни қақшатиб, вақтимни сарфлаб сиздек шарлатон билан тортишиб ўтирмасдим.

Қирғизистоннинг Ўш-Ўзганида содир бўлган фожеалар ҳамон кўз олдимда. Ёқилган уйлар, куйдирилган ўликлар, кесилган бошлар, қорни ёрилган ҳомиладор аёллар, бошларига тупроқ сочиб йиғлаётган оналарнинг фарёдлари, оталарнинг унсиз йиғиси, оппоқ соқолларини қоплаган кўзёшлари, сиз намойишкорона плакат ушлатиб қўйган набираларингиз қатори қизалоқларнингзўрлаб ташланган, қонга ботирилган ярим-яланғоч жасадлари…

Бу мажоранинг ҳозирги кунга довур гоҳ ошкор, гоҳ зимдан давом этиб келаётганини унутманг. Туркманистондаги ўзбекларимиз бошига бундан-да бадтар фожеалар тушмасин, деган мақсадда сиз билан андишани бир четга улоқтириб тортишмоқдаман. Гоҳи меъёрдан ортиқ койишларим ҳам шундан сиз нодон профессорни. Бир комментчи, сизни устига китоб ортилган эшакка ўхшатганди. Унинг бу ўхшатишини, ошириб юборибди-ёв, деб бироз оғрингандим. Афсуски, сизга тўғри баҳо берган экан ўша

комментчи.

Байт:

Дуч келсам-да ҳар гал риёларига,

Бепарво боқмадим дунёларига.

Бус-бутун битта юрт чўкмасин дейман,

Етимлар кўз ёшин дарёларига.

 

Сизнинг Хоразмни қайта тиклаш ҳақидага ҳатти-ҳаракатингизни битта нодоннинг хаёлпарастлиги-да, деб парво қилмовдим. Лекин қайта-қайта бу мавзуни кўтариб чиқишингиз қандай фожеаларга олиб келишини, унинг ортида қандай хиёнат яшириниб ётганини англагач жим туришни ўзимга эп кўрмадим.

Байт:

Юртим келажаги умрим мазмуни,

Орзум осмонининг суянч, устуни.

Юртга хиёнатин кўрсам қай каснинг,

Айириб ташлагим келар бутини.

 

Дунёда ҳамма нарса ўзгаришга маҳкум. Замонлар, тузумлар, давлатлар, динлар, эътиқодлар ўзгаради. Эллар ва тиллар ўзгаради. Фақат бир нарса – жиғилдон ўзгармайди, холос. Бу шавқатсиз мантиқ қонуни. Бунга илоҳлар ҳам бўйсунишга мажбур. Шу оддий қоидани билмасдан профессорман, деб кеккайганингизга ҳайронман. Фаросатдан ҳам худо берган экан-да.

Байт:

Ўзгарар тузумлар, ўзгарар замон,

Ўзгариб борғувси изҳор дил – забон.

Иймон, эътиқодлар ўзгарар, лекин

Ўзгармай қолғувси турқи жиғилдон.

 

Ҳали одамнинг юзи-кўзи демай туҳмат қилишингиздан, иймонини ютган кўрнамаклардан деб билдим. Ҳали лабимизни бўяйдиган сиздек “…”лар ҳолига тушмадик. Расмларини танишларим орқали топтирдим, дебсиз. Бу расмларим “Дунё ўзбеклари”да аллақачондан бери шеърларим билан бирга бериб бориляпти. Унда қисқа автобиографиям, исмим, фамилиям тўлиқ берилган. Мени аслини яшириб иш тутадиганлардан санасангиз янглишасиз. Шу жойда ҳам иймонингизни ютиб ёлғон сўзлашингиздан, ё томингиз кетиб, миянгизга вирус тушганидан ва ё шуҳратпарст бўлганингиздан ёзганларимни инкор қилолмасдан хотинчалиш йўлига ўтганингиз кўриниб турибди.

Байт:

Тулки ниқобида юрган паҳлавон,

Асл мақсадинг не, баъзан ноаён.

Рентген нури бўлса эди кўзларда,

Кўнглингдан кечгани бўларди аён.

 

Сизда озгина мушоҳада қилиш салоҳияти бўлганида эди, менга эмас, ёзганларимга ёпишган бўлардингиз.

Байт:

Ғазабдан ташланма менинг устимга,

Талабгорим кўпдир қақроқ пўстимга.

Заминдан бадарға қилади бешак,

Шикоят айласам бирор дўстимга.

 

Азиз юртдошлар!

Орзуга айб йўқ дейдилар. Лекин амалга ошиши мумкин бўлган орзуни кўзлаган одамгина мақсадига эришади. Ким ёшлигига қайтишни орзу қилмайди дейсиз? Қай бир ўзбек буюк Амир Темур салтанатини қайта тиклашни орзу қилмайди? Ким? Ўтган вақтнинг бир лаҳзасини бўлса-да орқага қайтариб кўринг-чи. Хоразмни қайта тиклашга уруниш ҳам худди шу ҳолнинг ўзидир. Ҳаётий реаллик билан ҳисоблашмаслик ақлсизликдан бошқа нарса эмас. Дунёда вақтни, тарихни орқага қайтара оладиган куч йўқ. Агар бўлганида фақат шу кучга сиғиниб ўтган бўларди одамзот насли. Шу сабаб, Аҳмад ҳожига ўхшаган эл-юрти назаридан ҳам, илм-фан аҳли эътиборидан ҳам қолган ЭЛБУЗАР, МАРАЗЛАРнинг сўзларига ишонавермасликларингизни хоҳлардим.

Байт:

Юртга фидоларни қилиб сиз эъзоз,

Пойига гуллардан тўшанг поёндоз.

Лек элни чалғитар мараз аҳлининг,

Оғзига қўрғошин қуйсангиз-да оз!

 

Мен ҳақимда жазавага тушиб тарқатаётган бўҳтонларингизга қуйидаги яна битта тўртлигим билан жавоб беришни истардим.

Байт:

Ҳар ким ҳам айтолмас биз айтган сўзни,

Ҳар ким ҳам босолмас биз босган изни.

Ғаразнинг биргина йўтали билан,

Чиқитга чиқармоқ осонмас бизни.

 

Ҳа, айтгандай, юртдан олисда – Европада яшайвериб, халқимизнинг “бевақт қичқирадиган хўроз”ни нима қилишини унутган кўринасиз чоғи?

 

2014 йилнинг 1-июни, Тошкент ш.

“Дунё ўзбеклари” учун махсус