ДАВЛАТНИНГ ШАМИ – ЎЗБЕКИСТОН ЁЗУВЧИЛАР УЮШМАСИ АЪЗОСИ ҲАМРОҚУЛ АСҚАР (СУД ОЧЕРКИ)

---

 

ДАВЛАТНИНГ ШАМИ

Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов, Бош вазир Ш.М.Мирзиёев, Бош прокурор Р.Ҳ.Қодиров, МХХ раиси Р.Р.Иноятов, Олий суд раиси Б.Мустафоев, Самрқанд ва Жиззах вилоят прокурорлари ҳамда Фуқоролик ишлари бўйича суд раислари эътиборига.

–  Мақолада келтирилган барча иқтибослар номлари қайд этилган суд инстанцияларининг ишга оид қарор ва ажримларидан олинган маълумотларга асосланган –

 

1. АДОЛАТ  ИЗТИРОБЛАРИНИ ЭСЛАБ…

 

Хусусий мулк бошқа мулк шакллари каби

дахлсиз ва давлат ҳимоясидадир.

Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, 53-модда.

Асли, касби врач бўлсада, Нуробод туман ҳокимининг қарори асосида хусусий шифохона қуриб, Фуқоролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг ушбу шифохонани:

– ноқонуний турар – жой сифатида бузиб ташлаш., тўғрисидаги ноқонуний ҳал қилув қарорини бажармагани учун жиноий жавобгарликга тортилиб, қамалиб чиққан Сагдулла Қурбоновнинг ҳасратларини тинглар эканман, беихтиёр Бухоро вилояти ҳокими С.Ҳусеновнинг: –  39 фоиз акциянгни бизга берсанг.,  бозоринг ишлайди, бўлмаса эски пахта заводи ўрнида янги бозор қуриб банкрот қиламан., деган талабини  рад этгач, ғиждувонлик тадбиркор Солих Абдулхайровнинг 11 кун фаолият кўрсатган “Мироншоҳ” савдо маркази ёпилиб, унинг бошидан кечган қора кунлар ёдимга тушди…

 

“Ҳуррият” газетаси бош муҳаррири Амирқул Каримов топшириғи билан ушбу масалани ўргангач, Ғиждувон туман ҳокимининг қарори билан 20.000 кв.метр ерга 1000 ўринлик савдо растаси, юк сақлаш омборхоналари, ёғилғи қуйиш шахобчаси, автобекат, ошхона, маъмурий ва дам олиш хоналаридан иборат замонавий бозор барпо этган тадбиркор 24 ёшли Рустам ва 16 ёшли Сардор исмли ўғиллари билан бир кечада қамоққа олингани., баён этилган “Адолат изтироблари ёхуд тутуруқсиз қарорлар солномаси” сарлавҳали мақолам “Моҳият” газетасининг 2003 йил 10 октябрь кунги сонида чоп этилди.

 

Ўша пайтдаги русумга кўра, тонгги теледастурда шоир Ислом Ҳамро мақолада қайд этилган:  –  тадбиркор С.Абдулхайров ва унинг ўғилларига қўйилган айбловлар Ўзбекистон жиноят кодексининг: 219, 248, 276, 277 – моддаларига тегишли бўлиб, худди шу кодексга биноан тергов ҳаракатлари олиб бориш прокурор ёки полицияга тегишли бўлсада улар МХХ ҳибсхонасида сақланмоқд?! Юридик жиҳатдан аралашувга ҳақи бўлмаган МХХ ходимлари томонидан ноқонуний қўлга олиниши, айбланувчиларни сақлаш процедурасининг бузулиши сиёсий моҳият касб этади. Шу муносабат билан Инсон ҳуқуқлари халқаро Хельсинки Федерацияси уларга қўйилган барча айбловларни бекор қилиш ва зудлик билан ҳибсдан озод этишга чақиради., дейилган Федерация директори Аарон Роудснинг Ўзбекистон Президенти И.А.Каримовга 2003 йил 12 март куни Вена шаҳридан юборган расмий хатидан иқтибосларни шафе келтирган сермазмун шарҳи боис, бу можородан Президентимиз И.А.Каримов хабар топганидан сўнг, жиноят ишлари бўйича Бухоро вилоят суди ишни қайта кўрган ва адолат қарор топганди…

 

Албатта, ўша пайтдаги донгдор ҳоким С.Ҳусенов танқид остига олинган мақолани чоп этишга журъат этган “Моҳият” газетаси бош муҳаррири Ғулом Мирзонинг жасорати таҳсинга сазовор.

 

Дунёнинг ишлари шунақа, биз Амирқул Карим ва Ғулом Мирзоларни ўша жасоратлари туфайли эслаётган бўлсак, айни пайтда лавозимидан четлатилиб., етказган моддий зарарни тўлагани, кексалиги учун авф этилган собиқ ҳокимни ҳам Бухоро халқи унинг бир тадбиркор ҳаётини остин – устун этган тажоввузкорлиги боис ҳануз эслайдилар…

 

Уяси бузулган қушдек, хаёли паришон С.Қурбоновнинг ҳикояси боис, ўн йил олдинги тарихга дохил Аарон Роудснинг: – таалуқлилик меъёрининг бузилиши, ёки муайян ишга юридик ваколати бўлмаган органнинг аралашуви сиёсий хато., деган фикрларини бежиз эсламадик. Аслида,  А.Роудснинг бу фикрлари янгилик эмас. Чунки, бу талаблар амалдаги қонунларимиз ва Ўзбекистон давлати ратифкация этган “Фуқоролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисида”ги Халқаро Пактларда ўз ифодасини топган. Муаммо уларнинг амалиётига оид.

 

Аччиқ ҳақиқат шулки, орадан шунча вақт ўтсада, мулкдор – тадбиркорларга нисбатан содир этилаётган қонун ниқобидаги зўравонликлар афсуски турли кўринишларда давом этмоқда! Тоза сувни лойқалатиш осон, лекин у тингунга қадар анча кутишга тўғри келади…

2. ЯККАБОШЛИК.,  ДЕГАНИ  НАДУР…

 

–       Вилоят, туман ва шаҳар ҳокимлари ўз ваколатларини

яккабошчилик асосида амалга оширадилар  улар ўзлари

раҳбарлик қилаётган органларнинг қарорлари ва

фаолияти учун шахсан жавобгардирлар…

 

Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, 21 – боб, 103-модда.

 

 

Нуробод тумани ўз иқлимига мос лалми ғалла ва чорвачилик маҳсулотлари етиштиришга асосланган. Боболаримиз гўё, бу замин остида ноёб уран ва шифобахш родон моддалари борлигини билгандек, бу жой номини Нурбулоқ атаганлар. Нуробод ҳам аслида Нур ва Обод сўз бирикмасидан пайдо бўлган дейдилар.

 

650 – 750 метр чуқурликдаги заминнинг қайноқ бағридан чиқаётган 34 – 36 градус ҳароратли таркиби родонга бой шифобахш сув айнан радиацияли жойларда кўп учрайдиган рак, юрак ишемик, стенакардия, остехандроз, тери., касалликларига давоси билан машҳур.

 

Ер танлаш комиссиясининг 05.01.2006 йилдаги далолатномаси ҳамда туман ҳокими Ж.Х.Ибрагимовнинг 17.01.2006 йилдаги № 7 сонли қарори билан: – Қурбонов Сагдуллага хусусий шифохона қуриш учун 0,40 гектар ер., ажратилган.  

 

Айни шу ҳоким Ж.Ибрагимовнинг 24.03.2011 йилдаги № 218 -К сонли қарорига кўра: – “Нурбулоқ” маҳалла фуқоролар йиғини ҳудудидан фуқоро Қурбонов Сагдуллага 0,4 га ер майдони ажратилиб, шундан бугунги тасдиқланган лойиҳа асосида қуриб битказилган умумий қурилиш таги 469,8 кв.м. ер майдонига эга бўлган шифохона биносининг биринчи навбати, яъни ётоқхона ва ҳаммом биносини фойдаланишга топшириш тўғрисидаги давлат қабул ҳайъатининг 16.03.2011 йилдаги № 5 сонли далолатномаси тасдиқлансин., ушбу мулк С.Қурбоновнинг хусусий мулки., унга мазкур ер майдонидан доимий фойдаланиш ҳуқуқи берилсин.,  дейилган.

 

Қурувчилар яхши биладиларки, ер тузилиши, қурулиш жараёнидаги айрим ўзгаришлар боис гоҳо лойиҳадан четга чиқиш ҳолатлари учраб туради. Ушбу қарорда ҳам ажратилган 4000 кв.метрдан четга чиқилгани алоҳида қайд этилиб,  бинонинг “Ётоқхона” биноси 4578,83 кв.метр майдонга жойлашганлигини тасдиқловчи топограф Ф.Назаров чизган харитани туман бош архитектори А.Рахимов тасдиқлагач, мазкур иношоат 57.555 281 сўм баҳоланиб, туман Ер тузиш ва кўчмас мулк кадастр хизмати давлат унитар корхонаси раҳбари Б.Боймуродов томонидан 16.05.2011 йилда давлат рўйхатидан ўтказилган.

 

Ушбу кўчмас мулк негизида ташкил этилган “Саратон” маъданли сув хусусий корхонаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 30.08.2011 йилдаги № Ю-1068 сонли лицензияси асосида 30 нафар ходимга иш ўринлари ташкил этиб,  аҳолига тиббий хизмат кўрсатиб келган. Туман ДСИ ходимлари А.Холбоев ва Н.Қиличевларнинг 08.06.2010 йилдаги маълумотномасига кўра: – “Саратон” маъданли сув хусусий корхонаси молиявий ҳисоботларни мунтазам топшириб ягона солиқ тўловини амалга ошириб келган… .     

 

ЯЯ

Фотоҳужжат -1.  “Саратон” маъданли сув хусусий шифохонасининг умумий кўриниши.

 

 

Орадан уч йил ўтгач, 03.01.2009 йилда туман ҳокими Ж.Ибрагимов: – “Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш хусусий шифохонасига маданий ва маиший бинолар қуриш учун “Нурбулоқ” шаҳарчаси ҳудудидаги қишлоқ хўжалигида фойдаланилмайдиган ер майдонидан 9338 кв.метр ер ажратиш тўғрисида., яна бир фармон имзолган?!

 

Мазкур қарорнинг 5-бандида:  –  09.01.2008 йилдаги № 11-қ-сонли қарорнинг 2-банди ўз кучини йўқотган., деган ўзгартиш бўлиб : – “Каттақўрғон” ширкат хўжалиги биноси ва 18-Б “скважина” жойлашган 0,04 гектар ерга айнан шу туман ҳокимининг  09.01.2008 йилдаги № 11-қ-сонли қарори билан фуқоро М.Қайнаровга 10 йил муддатга берилган  эгалик ҳуқуқини бекор этиш ҳақида бўлиб.,  ушбу “жиндай”  ўзгартиш холис таҳлил этилса, асосий мақсад аслида маъданли сув давлат қудуғини эгаллашга қаратилгани туфайли., ушбу ер майдони кейинчалик  низо субъектига айланиб қолган…

 

“Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш хусусий шифохонасига ажратилган ер майдони нега 80 ё, 90 эмас, худди докторнинг рецептидек, қаричма – қарич  айнан:  9338 кв.метр экани ҳам ғалати?! Қарорда: – “қишлоқ хўжалигида фойдаланилмайдиган ер., дейилсада, ер ажратишда шу ерда жойлашган “Каттақўрғон” ширкат хўжалиги на Қишлоқ фуқоролар йиғини, на “Саратон маъданли сув” хусусий шифохонасидан розилик сўралмаган?!

Оқибатда 1958 йилда қазилган давлатнинг 18-Б “скважина” маъданли сув қудуғи ҳам мазкур 9338 кв.м ер майдони ичида қолиб кетган?!

 

Ушбу ҳудудда 1958 йилда қазилган ҳар бирининг чуқурлиги 650 – 750 метрлик 12 та артезан қудуқлари мавжуд бўлиб, давлат стандартига кўра улар: – 50Х50 метр масофада иҳоталанган ва техник назорат остида бўлиши шарт! Қудуқлардан ўзбошимчалик билан фойдаланиш уларнинг ўпирилишига сабаб бўлиши мумкин!

 

Туман ҳокими мазкур қарорни  имзолашда Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 103-моддасидаги “яккабошлик” рутбасидан унумли фойдалансада, худди шу конституциянинг 55-моддасида қайд этилган: – Ер ости бойликлари, сув, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳамда бошқа табиий захиралар умуммиллий бойликдир, улардан оқилона фойдаланиш зарур ва улар давлат муҳофазасида., дейилган Бош қомус талабини негадир назардан четда қолдирган?!

 

Меҳнат ветерани Сайфулло Қурбоновнинг Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримовга такрорий мурожаатида:  – 5 та давлат қудуғини эгаллаб олган  “Нурбулоқ” хусусий корхонаси раҳбари Ф.Омонова 18-Б “скважина” қудуғини бетон девор билан ўраб, ҳеч кимни киритмай қўйгач, қудуқдан 1958 йилдан буён фойдаланиб келган қишлоқ аҳолисининг норозилигига сабабчи бўлди., дейилган.

 

Ҳоким жаноблари: –  “Нурбулоқ” хусусий корхонасининг давлат қудуғига  алоқаси йўқ., Сайфулла Қурбонов бу гапларни аламзадалик билан ёзган., деб ҳисоблайди… Яккабошлик ўз йўлига, лекин, ойни этак билан ёпиб бўлмайди. Ҳақиқатнинг ифодаси оддий ва лўнда. Минг бор эшитгандан бир марта кўрган яхши:

 

Фото ҳужжат – 2. “Нурбулоқ” хусусий корхонаси томонидан бетон девор билан ўраб қўйилган давлатнинг 18-Б “скважина” маъданли сув қудуғи.

 

Сўнги йиллар мобайнида фидойи МХХ ходимлари томонидан кўплаб ҳокимлар пора жинояти билан қўлга олинсада , ҳали бирор раҳбар конституцияни бузгани учун жавобгар бўлганини эшитмадик. Аслида, ҳуқуқий демократик давлат учун конституция талабини бузиш., мамлакатнинг миллий суверинететига хавф солишдек оғир жиноят…

 

3. ОЛИЙ СУД ЎЗ АЖРИМИГА МАЪСУЛ ЭМАСМИ

 

Мулкчиликнинг турли шаклларига асосланган корхоналар,

муассасалар, ташкилотлар ўртасидаги, шунингдек

тадбиркорлар ўртасидаги, иқтисодиёт соҳасида ва уни

бошқариш жараёнида вужудга келадиган низоларни ҳал этиш

Олий хўжалик суди ва хўжалик судлари томонидан уларнинг

ваколатлари доирасида амалга оширилади.

 

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 111-моддаси.

 

“Нурбулоқ маъданли сув билан даволаш” хусусий шифохонасининг: –  Қурбонов Саъдулла ноқонуний қурган иморатларни буздириш, у ўзбошимчалик билан эгаллаган 576 кв.метр ер майдонини шифохона ихтиёрига қайтариш ҳақидаги асосий, ҳамда Нуробод туман ҳокимининг 24.03.2011 йилдаги 218-Қ сонли қарорини ҳақийқий эмас деб топиш тўғрисидаги қўшимча даъво талаблари., ФИБ Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси Б.Абдурасуловнинг 21.06.2011 йилдаги сиртдан чиқарилган ҳал қилув қарори билан даъвогар фойдасига ҳал бўлган.

 

Ўз.Р.Хўжалик процессуал кодексининг 23 – моддасида: – иқтисодиёт соҳасида юридик шахслар, юридик шахс тузмаган ҳолда тадбиркорлик фаолиятини амалга ошираётган ва қонунда белгиланган тарзда якка тартибдаги тадбиркор мақомини олган фуқоролар ўртасидаги фуқоровий, маъмурий ва бошқа ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиқадиган низоларга доир ишлар хўжалик судларига таалуқли., дейилган.

 

Ушбу ҳолатда суд қарорида қайд этилганидек, жавобгар Қурбонов Сагдулла эмас, яъни у раҳбар бўлган “Саратон маъданли сув” хусусий шифохонаси: – яъни  юридик шахсдир! Даъвогар: – “Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш шифохонаси,  қўшимча жавобгар Нуробод туман ҳокимияти., яъни барча тарафлар юридик шахслар бўлгани ҳолда., хўжалик судига таалуқли низони Ўз.Р.ФПКнинг 31 ва ХПКнинг 23,24 моддаларига хилоф тарзда юритувга олган судья Б.Абдурасуловнинг қонун мантиғига зид қарори икки аёл бир болага оналик даъво қилиб., деб Шоҳ Соломоннинг олдига борганида, у: – болани иккига бўлиб бу икки аёлга бўлиб беринглар., деб фармон бергач: – йўқ, болани бўлманглар., деб фарёд солган аёл ҳақийқий она эканлиги аён бўлиб, бировнинг боласини меники деган туҳматчи аёл бадном бўлганлиги ҳақидаги ривоятни эсга солади.  Аслида, процессуал ҳуқуқ меъёрларига хилоф ҳар қандай қарор прокурор, ёки юқори инстанция суди томонидан дарҳол бекор этилиши лозим!

 

Самарқанд вилоят фуқоролик судининг кассация инстанцияси суди қонунбузарни жазолаш ўрнига, унинг антиконституцион  қарорини 2011 йил 18 август кунги ажрими билан ўзгаришсиз қолдирган?! Ушбу ажримни имзолаган вилоят судьялари ҳатто мактаб боласи ёд биладиган Ўзбекистон Республикаси Конституциясини билмаслиги мумкинми?! Ўз.Р.Жиноят кодексида: – фуқороларнинг қонунни билмаслиги, уларни жавобгарликдан озод этмайди., дейилган.

 

Ушбу ошкора қонунбузарликлардан хабар топган Олий суд раиси ўринбосари Ш.Раҳмонов: – мазкур ишни назорат тартибида ўрганиш учун 2012 йил 11 апрелга қадар Олий судга юбориш., Ўз.Р.ФПКнинг 352-моддасига асосан суд қарорлари ижросини тўхтатиш., тўғрисида Самарқанд вилоят фуқоролик суди раиси в.б. Т.Р.Усмоновга  05.04.2012 йилда расмий топшириқ юборган…

 

Олий суд раиси ўринбосари Ш.Раҳмоновнинг Протестига асосан  Олий суднинг Фуқоролик ишлари бўйича Судлов ҳайъатининг 2012 йил 11 июн кунги: –  Каттақўрғон туманлараро судининг 2011 йил 21 июндаги ҳал қилув қарори ва ФИБ Самарқанд вилоят суди кассация инстанциясининг 2011 йил 18 августдаги ажрими бекор қилинсин, иш янгидан кўриш учун биринчи инстанция судига юборилсин., деган мазмундаги ажрим қабул қилгач, бамисоли адолат қарор топган!

 

Ўз.Р. ФПКнинг 318-моддасига биноан, “чиқарилган заҳоти қонуний кучга кирган.,”  Олий суд Судлов ҳайъатининг мазкур ажрими Олий суд раиси ёки Пленуми томонидан бекор этилмаган ва у ҳануз ўз кучида!

 

У ҳолда: – ноқонуний суд қарорлари туфайли энди росмана жабрланувчига айланган шўрлик тадбиркор нега  Олий суд қабулхонасида ҳануз сарсон бўлиб юрипти., деган савол туғилади.  Ҳамма бало шундаки, Судлов ҳайъатининг ажримини қонун йўли билан рад этиш йўлини топаолмаган манфаатдор судьяларнинг найрангбозликлари оқибатида қонунбузарлик мусобақаси ҳануз давом этмоқда… Бу саволнинг жавоби яна ўша айрим судьялар томонидан содир этилаётган қонунга итоатсизлик балосига бориб тақалади! Чунки, жазосиз қолган жиноий қилмишлар кейинги жиноятларга зинапоя бўлиб хизмат қилади…

 

“Саратон” маъданли сув хусусий корхонасининг:  – даъво асоссиз экани, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 111 – моддасига биноан мазкур иш хўжалик судига тегишли бўлсада, қонунга хилоф тарзда  фуқоролик суди юритувига олингани., тўғрисида Олий суд раиси Б.Мустафоевга ёзган шикоятларидаги бирор важ инобатга олинмасдан: – худди шу мазмундаги шикоятингиз Олий судда кўриб чиқилган., деган “отписка” асосида қайтириб юборилмоқда?! Яъни, чорасиз қолган – чорасизлик…

 

4. СУДЬЯ КУЛИЕВНИНГ “ПАРТИЗАНЧИЛИК”  ҲАРАКАТИ

 

Ташқи душмандан кўра ички душманнмнг «афзал»лиги

шундаки, у ҳатто биз ушбу сатрларни ёзаётган пайтимизда

шундоқ ёнимизда биз билан чой ичиб ўтирган бўлиши мумкин.

“Битиклар”  китоби.

Ўзбекистон Республикаси ФПКнинг “Апелляция, кассация ва назорат инстанцияси суди кўрсатмаларининг мажбурийлиги” тўғрисидаги 317-моддасида: – Апелляция, кассация ва назорат инстанцияси судининг ажрим ёки қарорида баён қилинган кўрсатмалари мазкур ишни янгидан кўраётган суд учун мажбурийдир., дейилган.

 

Ушбу қонун талабига кўра, Олий суд ажримини бажариш ёки таалуқлилигига кўра хўжалик судига юборишдан ўзга қонуний ечим йўқ! Лекин, ўзгача ечим топган ФИБ Каттақўрғон туманлараро суди судьяси С.У.Кулиев айнан ушбу низо бўйича ҳамкасби Б.Абдурасуловнинг ҳал қилув қарори назорат тартибида бекор этилганлигидан гўё бехабардек, Олий суднинг судлов ҳайъати ажримини “марҳум” ҳисоблаб, худди “бендерачи партизан”лардек ўзига хос янги “фронт” очган?!

 

Судья С.У.Кулиев: –   даъвогар “Нурбулоқ маъданли сув билан даволаш” хусусий шифохонасининг жавобгар Қурбонов Саъдуллага нисбатан  ноқонуний равишда қурган иморатларни бузиш, ўзбошимчалик билан эгалланган ер майдонини хусусий шифохона ихтиёрига қайтариш ҳақидаги асосий, ҳамда Қурбонов Сагдулла ва Нуробод туман ҳокимлигига нисбатан Нуробод туман ҳокимининг 2011 йил 24 мартдаги 218-Қ сонли қарорини ҳақийқий эмас деб топиш тўғрисидаги., аслида Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 111-моддасига биноан хўжалик судига тегишли қўшимча даъволарини., гўё “янги” очилган  № 1 -2331-12-сонли фуқоролик иши асосида ўз юритувига олгач, табиийки Сагдулла Қурбонов ҳам қарши даъво киритишга мажбур бўлган.  

 

Судья С.У.Кулиевнинг 2012 йил 07 августдаги Ҳал қилув қарорида ФПКнинг 317-моддасига хилоф тарзда: – Олий суд ажримида баён этилган мазкур ишни янгидан кўраётган суд учун мажбурий кўрсатмалар ҳақида бирор жумла йўқ?!

 

Судья С.Кулиев Фуқоролик ишлари бўйича Олий суд судлов ҳайъатининг 11.06.2012 йилдаги ажримидаги:

 

1. Ҳоким қарори қабул қилингандан кейин  Сагдулла Қурбоновга ер участкаси жойида ўлчаб берилган – берилмаганлигига  ва бузулиши лозим бўлган қурилишлар айнан нимадан иборатлигига аниқлик киритилиши лозим бўлгани ҳолда, ушбу ҳолатга суд томонидан эътибор қаратилмаган;
2. Туман ҳокимининг 2011 йил 24 мартдаги 218-сонли қарори билан С.Қурбонов томонидан қурилган қурилишларни (и.в.70) фойдаланишга топшириш тўғрисидаги қабул ҳайъатининг 2011 йил 16 мартдаги 5-сонли далолатномаси тасдиқланиб, унинг биноларга нисбатан ҳуқуқи давлат рўйхатидан ўтказилганлиги инобатга олинмаган;
3. Тарафларга тегишли ер участкаларини ўлчаш далолатномаларидаги маълумотларнинг ҳаққонийлиги ва даъвонинг асослилигини аниқлаш учун уларга ер танлаш, ер участкаларига бўлган ҳуқуқлари давлат рўйхатидан ўтказилганлиги ҳақидаги ҳужжатлар асосида экспертиза тайинлаш масаласи ҳам муҳокома қилинмаган.;
4. Туман ҳокимининг 2011 йил 24 мартдаги 218-сонли қарори билан шифохона биноси фойдаланишга қабул қилингани, унинг ҳуқуқий ҳолатидан келиб чиқиб мазкур низонинг судга таалуқлилик масаласига аниқлик киритилмаганлиги сабабли ФПКнинг 312 – моддаси 1-қисмининг 1, 2, 4-бандаларига мувофиқ иш учун аҳамиятга эга бўлган суд аниқланган деб ҳисоблаган, иш учун аҳамиятга эга бўлган ҳолатларнинг исботланмаганлиги моддий ҳуқуқ нормалари ёки процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузулганлиги ёки нотўғри қўлланганлиги суднинг қарори аппеляция, кассация ва назорат тартибида бекор бўлишига асос бўлади., дейилган ишни янгидан кўраётган биринчи инстанция суди учун бажарилиши мажбурий бўлган раҳбарий кўрсатмалардан бирортасини бажармаган?!

Агар, оддий фуқоро мунофиқлик қилса бундан ўзига ўхшаган яна бир одам зарар кўриши мумкин. Лекин, инсон тақдирига ҳакамлик қилиш ваколатига эга бўлган судьянинг қонун либосига бурканган мунофиқлиги туфайли жамиятга етказилган талофатни ўлчайдиган тарозу йўқ…

Судья С.Кулиевнинг ҳал қилув қарорида Судлов ҳайъати ажримидаги кўрсатмалар ҳақида лом – лим дейилмасада,  у ўз “партизанлик” фаолиятини давом эттириб айнан ушбу ажримда қайд этилган кўрсатмаларга ошкора қарши иш юритиб:

• “Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш шифохонасига ажратилган 9338 кв.метр ер майдонинг 0,0579 гектар қисмида ўзбошимчалик билан ноқонуний қурилган бино ва иншоатлар  жавобгар Қурбонов Сагдулла ҳисобидан бузиб ташлансин;
• Жавобгар Қурбонов Сагдулла томонидан қурилган бино ва иншоатлар жойлашган 0,0579 гектар ер майдони “Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш шифохонасига қайтарилсин;
• Нуробод туман ҳокимининг 2011 йил 24 мартдаги “қуриб битказилган шифохона биносининг бир қисмини фойдаланишга қабул қилиш тўғрисида” ги 218-К сонли қарори ҳақиқий эмас деб топилсин., деган мазмунда нафақат Ўзбекистон Россия, Америка, Корея, Япониядан келган беморлар ҳам шифо топаётгани боис довруғи таралган мазкур шифохона биносини ҳатто бориб кўрмасдан туриб, нафақат Олий суд ажрими,  соғлом ақлга хилоф, ўта адолатсиз ҳал қилув қарори қабул қилган?!

Ушбу ҳол, беихтиёр қонундан бошқа ҳеч кимга бўйсунмасликдек ваколат соҳиби бўлмиш муҳтарам судьяни қонунни намойишкорона топташга қандай қудратли куч мажбур этмоқда., деган ҳаққоний саволга жавоб излаш заруратини пайдо қилади.

Конституцияни тан олмаган судья, Олий суд ажримини тан олармиди?! Қонунни топтовчи қозининг Ватан учун жонимни бераман., деган онтига хиёнат қилиб, душманга сотилган лашкарбошидан қандай фарқи бор?!  Шу боис бундай суд мажлиси иштирокчилари ҳам хоинлар ролини ҳаддан зиёд маҳорат билан ижро этган шуҳратга ўч сайёр театр актёрларидек таасурот қолдиради.

Барчага маълумки, суд жараёнларида даъвогар ва жавобгар тарафлар ўз манфаатлари, шаънларини ҳимоя қилиб талашиб тортишадилар. Қизиғи шундаки, қўшимча жавобгар сифатида жалб этилган туман ҳокими ўринбосари З.Ниёзов, туман “Ермулккадастр” хизмати ДУК бўлими бошлиғи Б.Боймуродов, ДУК мутахассиси О.Бўтаев, ҳокимият ҳуқуқшуноси Б.Рахимовлар даъвони рад этиш ўрнига, ҳатто муқаддам ўзлари имзолаган ҳужжатларни рад этиб, жавобгарнинг важларини эса астойдил қўллаб – қувватлаб кўргазма берганлар?!

Туман бош архитектори У.Рахимқулов, туман Ер ресурслари ва Давлат кадастр бўлими мутахасислари А.Тўраев, О.Бўтаевлар 30.03.2011 йилда имзолаган далолатномада: – “Нурбулоқ” маъданли сув билан даволаш шифохонасига ажратилган ер майдонида мониторинг ўтказилганда 0,87 гектар, яъни 0,06 гектар камлиги аниқланди., дейилган. Лекин, ушбу хулоса далолатномага илова этилган топографик харита ўлчовларига таққосланса ажратилган ер майдони 9414 кв.метр, яъни 0,76 кв.метр ортиқча экани., маълум бўлади. Судга тақдим этилган низога оид ҳужжатлар асосида экспертиза тайинланмагани оқибатида мазкур низонинг ҳатто хўжалик судига таалуқлилиги ҳам шубҳалик бўлиб қолган?!

Қизиғи шундаки, ушбу суд мажлисида гувоҳларнинг кўргазмалари, далилларнинг маъқул ёки номаъқбуллигига қонуний  муносабат билдириш лозим бўлган прокурор иштирок этмаган?! Яъни, суд қарори прокурор назоратисиз, ўзбошимчалик билан енг ичида қабул қилинган?! Яъни, ушбу суддан туман прокурори бехабар бўлиши ҳам мумкин. Чунки, С.Кулиев яна бир партизанчилик қилиб, суд мажлисини Нарпай туманида ўтказган?!

Ошинг ҳалол бўлса кўчада ич деганларидек., агар судья холис бўлса, шунча одамни қўшни Нарпай туманига сарсон қилмасдан, низо субъекти бўлган “Саратон” маъданли сув билан даволаш шифохонасида сайёр суд мажлиси ўтказганида, ушбу бино ўзбошимчалик билан ноқонуний қурилмаган., аҳолига рўйхатдан ўтган юридик ташкилот эканига шоҳид бўлур эди.

Шу ўринда Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутатларининг 2013 йилнинг 22-23 август кунлари Олий мажлис Сенати мажлисида маъқулланган: – тадбиркорларни ҳимоя қилиш имкониятини ошириш, транспорт харажатларини камайтириш учун тадбиркорлар яшаётган олис туман ва қишлоқларда сайёр суд мажлислари ўтказиш тўғрисида., қонунга киритган ўзгартишларига асосан сайёр судлар фаолиятини ташкил этаётган Олий хўжалик судининг ижобий ишлари таҳсинга сазовор. Яъни, энди ўзбек тадбиркори судни ўз қишлоғига чақириш имконига эга бўлди. Олий хўжалик судининг ушбу савобли тадбирлари билан  таққосланса, С.Кулиевнинг “сайёр” суд мажлиси транспорт харажатларини тобора кўпайтириб, тадбиркорни тавбасига таянтиришга асосланган…

                  

5. ҚОНУНБУЗАРЛАР ҚОЗИЛАР ИТТИФОҚИ

“Кимни биз бирор амалга сайлаб қўйган бўлсак ва

унга шу амалидан ризқу насиба етиб

турган бўлса, унинг шундан зиёда олгани хиёнатдир”. Ҳадис

 

Хатга тушдинг, ўтга тушдинг деганларидек, суд қарори устидан шикоят берилмаса, у қонуний кучга кириб, ижрочилар ҳаракатга тушади.  Шу боис,  Сагдулла Қурбонов аппеляция шикояти киритишга мажбур бўлди. Ўз.Р.ФПКнинг 310-моддасида: –  ўзи чиқарган ҳал қилув қарори (ажрими), бекор қилинишидан рози бўлмаган судья назорат тартибида протест билдириш ҳақида тақдимнома киритишга ҳақли., дейилсада, худди шу низо бўйича вилоят кассация инстанциясининг 18.08.2011 йилдаги ажрими  Олий суд судлов ҳайъатининг 11.06.2012 йилдаги ажрими билан бекор қилинсада на туман, на вилоят суди норозилик тақдимномаси киритмагани сабабли Бош прокуроратура назоратида бўлган ушбу ажрим оралиқда “осилиб” турганди….  

Самарқанд вилоят фуқоролик суди мазкур ишни қайта юритувга олишга журъат этаолмагач, ушбу танг аҳволдан чиқиш ва ноқонуний қарори бекор бўлмаслигидан манфаатдор судья С.Кулиев бирон бир қонуний асос бўлмаган ҳолда, аппеляция судини Жиззах вилоятига кўчиришга муваффақ бўлган!

Шу тариқа, Сагдулла Қурбоновнинг шикояти 2012 йилнинг 11 октябрь куни ФИБ Жиззах вилоят аппеляция инстанцияси судида кўрилиб, суд раиси М.Зулфиқоров, ҳайъат аъзолари Х.Эшмуратов, Ж.Абдуллаевлар томонидан: – Фуқоролик ишлари бўйича Каттақўрғон туманлараро судининг 07.08.2012 йилдаги ҳал қилув қарори ўзгаришсиз, аппеляция шикояти қаноатлантирилмасдан қолдирилсин., деган мазмундаги № 3/199-12- сонли ажрим қабул қилинган. Энди, судья С.Кулиев ёнида, яна уч нафар садоқатли “қуролдош” пайдо бўлди! Яъни, қонунбузар судьялар иттифоқи аъзолари тўрт нафар бўлди!

 

Аппеляция суди ажримида: – вилоят прокурорининг ёрдамчиси Р.Мамарасуловнинг ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз қолдириш ҳақидаги фикрини тинглаб.,  дейилсада, негадир ажрим матнида унинг доно фикрлари йўқ?!

 

Ажримнинг 3 – бетидаги: – “Саратон маъданли сув билан даволаш хусусий шифохонаси” раҳбари Ф.Омонова.,  дейилган жумлалар судлов ҳайъати ҳатто “Саратон маъданли сув хусусий шифохонаси” раҳбари Сагдулла Қурбонов эканлигини  ҳам билмаслигини тасдиқлайди?!

 

Биз нодонлар., судья С.Кулиев Конституцияни поймол этди., деб ўпкалаб юрипмиз. На даъвогар, на жавобгар кимлигини билмайдиган, ҳатто Олий суднинг мажбурий кўрсатмаларини тан олмайдиган судьялардан адолат кутишнинг ўзи адолатсизлик!

 

Ўз.Р.ФПКнинг: –  Суд қарорини бекор қилиш асослари., тўғрисидаги 312-моддасида:

 

1. иш учун аҳамиятга эга бўлган ҳолатлар тўлиқ аниқланмаганлиги;
2. суд аниқланган деб ҳисоблаган, иш учун аҳамиятга эга бўлган ҳолатларнинг исботланмаганлиги;
3. суднинг ҳал қилув қарорида баён қилинган хулосаларнинг иш ҳолатларига мувофиқ келмаслиги;
4. моддий ҳуқуқ нормалари ёки процессуал ҳуқуқ нормаларининг бузилганлиги ёки нотўғри қўлланганлиги., Суднинг қарорини апелляция, кассация ва назорат тартибида бекор қилишга қуйидагилар асос бўлади., деб аниқ белгилаб қўйилган.

 

Иши судга тушганлар яхши биладиларки, қуйи инстанция судларининг қарор ва ажримлари Олий суд томонидан бекор этилиши ўта камёб ҳодиса. Ушбу нодир ҳодиса ҳақида ҳамкасб дўсти С.Кулиевга “беғараз” ёрдам қўлини чўзган Жиззах вилоят фуқоролик судининг вақтинчалик раиси О.Назаров бехабар бўлиши мумкинми?!

 

Суд аниқланган деб ҳисобласада., иш учун аҳамиятга эга бўлган ҳолатлардан бирортаси исботланмаганлиги., ошкора кўриниб турган мазкур иш бўйича ФИБ Жиззах вилоят судининг вақтинчалик раиси О.Назаровнинг 07.11.2012 йилдаги жавоби ҳам, аслида аппеляция суди ажримидан кўчирма эканлиги ажрим матнидаги:  – “Саратон маъданли сув билан даволаш хусусий шифохонаси” раҳбари Ф.Омонова., деган жумлалар орқали тасдиқланган! Яъни, қонунбузар қозилар иттифоқи аъзолари сафи кенгайиб беш нафар бўлди!

 

Аслида, Олий суд ажримидан норози бўлган қуйи суд инстанциялари ФПКнинг 310-моддасига асосан, ўз норозиликларига оид важлар асосида тақдимнома киритишлари., агар тақдимнома киритилмаган бўлсалар,  ФПКнинг 317 – моддасига асосан ажримда қайд этилган барча топшириқларнинг мажбурий ижросини назорат этиш Олий суднинг Фуқоролик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Х.Б.Ёдгоровнинг зиммасида. Лекин, ул зот ҳам бу ажримга судья С.Кулиев каби худди ҳужжатдек қараётганлигигини назорат этиш Олий суд раиси Б.Мустафоевнинг зиммасида! Лекин, бугунги кунда Олий суд раиси ўринбосарлари рўйхатида Ш.Раҳмоновнинг номи йўқ! Агар, ул зот лавозимидан кетган бўлса Протестини ўзи билан олиб кетмаган – ку?!

 

Ш.Раҳмоновнинг назорат тартибидаги Протестини эса Бош прокурорга 01.06.2012 йилда шахсан Х.Б.Ёдгоров ўзи юборган! Балиқ бошидан чириганидан бехабар барча ғофиллар каби, С.Қурбоновнинг тунни тонгга улаб ёзган шикоятини, гўё назорат тарибида ўрганган Х.Ёдгоровнинг О.Назаровнинг бир бирига ҳабаш эгизаклардек ўхшаш  24.12.2012 йилдаги жавобининг 2-бетида:  – “Саратон маъданли сув билан даволаш хусусий шифохонаси” раҳбари Ф.Омонова., дейилган?! Йўқ, бу энди асло техник хато эмас, бу йиллар мобайнида судма – суд сарсон юрган мазлумлар тилида:  – отписка., дейилади! Яъни, қоунбузар судьялар сафига кимсан Х.Ёдгоровдек муҳтарам зот  олтинчи номзод бўлиб қўшилгач, қонунбузар қозилар иттифоқи мустаҳкам қудрат касб этганлиги, Х.Ёдгоров тавсияси ила С.Кулиев Жиззах вилоят фуқоролик судига судья бўлиб тайинланиши билан ўз тасдиғини топди!

 

Ўзбекистон давлати ратификация этган халқаро ҳуқуқ меъёрларига асосан Олий суд Судлов ҳайъатининг ажрими билан судья С.Кулиевнинг ҳал қилув қарори бекор бўлсада., Олий суд ажримига зид ғайри қонуний ҳаракатлар содир этган судья С.Кулиев қайси хизматлари эвазига тақдирланиб, мансаби кўтарилганлигига оид саволларга Олий суд раҳбарияти маъсул! Зеро, қонунни менсинмайдиган одамни қозиликга сайлаш, Худони тан олмайдиган осийга мачитни топширишдай  гап…

 

Улуғ Саъдий Шерозийнинг муҳтаасуб қози калонлардан кўп заҳмат чеккан мазлумларнинг  ҳасратлари ифодаланган: – неки бузуладиган бўлса, уни тузлаб сақлайдилар., агар, тузнинг ўзи айниса уни қандай сақлаймиз., деган сатрларида бугунги қози – колонларнинг мунофиқликларига  ҳам дохил нафрат мужассам!.  

 

Партизан деймизми, манфаатдор деймизми, аччиқ ҳақиқат шулки судья С.Кулиев ғалаба қилди, ҳатто тақдирланиб, мансаб дарожоти ошди…

 

Тақдир ўйнини кўрингки, С.Кулиевнинг кўтарилиши, унинг ноқонуний ҳал қилув қарорига асосан “Саратон” саноторияси биносини бузиш белгиланган кунларга тўғри келди. Яъни, суд департаменти ижрочиси К.Суяров Саъдулага: – суд қарори ижросига тўсқинлик қилганингиз учун муқаддам 3 йилу, 6 ой озодликдан маҳрум этилиб, амнистия акти билан озодликка чиққансиз., ижрони таъминламасангиз, яна жавобгарликка тортиласиз., деган огоҳлантириш хатига қўл қўйдириб кетди.

 

Боши қотган С.Қурбонов нажот излаб Каттақўрғон туман прокурори Ш.Тўхташев қабулига кирганида, прокурорнинг: – қуйи судлар учун Олий суд судлов ҳайъати кўрсатамалари мажбурий,  бу низо хўжалик судига таалуқлилиги кўриниб турипти, Сиз ушбу важлар асосида шикоят ёзинг, биз аризангиз асосида протестни судга юборамиз., деган тавсияси билан янги очилган ҳолатлар бўйича “Саратон” маъданли сув хусусий корхонасининг шикоятини яна судья С.Кулиев ўз юритувига олиб: – даъвони рад этиш тўғрисида., 2014 йил 05 март куни ажрим чиқаргач, тақдирланиб  07 март куни ФИБ Жиззах вилоят судига судья этиб тайинланган?! Яъни, қонунбузар судьялар иттифоқи тўлиқ ғолиб бўлди!

 

Судья С.Кулиевнинг хуфёна ажримидан хабар топган С.Қурбонов кассация тартибида шикоят киритгач, ФИБ Каттақўрғон туманлараро судининг судьяси Ж.Ш.Файзуллаев: –  ФПКнинг 237, 238, 348-моддаларини қўллаб, иш кассация шикояти кўрилгунга қадар суд қарори ижросини вақтинча тўхтатиш., ҳақида ажрим чиқарганидан қувониб кетган  Саъдулла: – ҳар тугул адолат бор экан., деб бизга қўнғироқ қилгач, 2014 йилнинг 10 апрель кунига тайинланган вилоят кассация судининг ажримидан сўнг, яхши хабар билан якунлашни ният қилиб мақолани бир четга суриб ҳам қуйгандик….

 

03 апрель яъни, бугун кеч соат 10:00 ларда Саъдулла уяси бузилаётган қушдек чирқиллаб: – ака, ғалати иш бўлди, судья Ж.Ш.Файзуллаев 2014 йил 27 март кунги ижрони тўхтатиш., ҳақидаги ўзи чиқарган ажримни ўзи бекор қилди., деган хабарни айтгач,  бу ошкора лафзсизликдан лол бўлиб қолдим! Демак, кассация судидан ҳам умид йўқ!

 

Демак, эндиликда бутун бошли халқни менсинмасдан, уларнинг қонун устиворлигига бўлган ишончига рахна солиб, Президенимиз Ислом Каримов бошчилигида олиб борилаётган ҳуқуқий – демократик ислоҳотларга зимдан қаршилик қилаётган қонун ниқобидаги қонунбузарлар ҳақида бонг уриб Ўзбекистон давлати раҳбариятини огоҳ этишдан ўзга чорамиз ҳам йўқ!  

 

6. ТЎҒРИ ЙЎЛИДАН АДАШТИРМАСИН

 

Одамлар ўзлари кетаётган йўлларидан то ўзаро жанжал

чиқармагунларича адашиб кетмайдилар.

Ҳадис

 

Фарғона водийси, хусусан аҳоли зичлиги бўйича Гиннес китобига даъвогар Андижон вилоятига таққосланса  умумий майдони – 5,7 минг кв. километр бўлган Нуробод туманида ер муаммоси мураккаб муаммо эмас… Шу боис, бир неча ер майдонларида ободончилик ишларини амалга ошириб, санотория, ресторан ва тўйхоналар барпо этиб эл назарига тушган вилоят миқёсидаги нуфузли тадбиркор аёл, туман кенгаши депутати Ф.Омонованинг: – Саъдулла  бизга тегишли 576 кв.метр ерни ўзбошимчалик билан эгаллагани учун у қурган бинон бузиб ташлансин., деган ҳукмона даъвоси, гўё кўз илғамас уфқ қадар чўзилган темир йўлда ўтирган одамнинг ёнига бориб: – сал нарироқ сурилсангчи ошна., деган бир зиқна ҳазилкаш ҳақидаги Габрова латифасини эсга солади…

 

Биз  судга таалуқлилик, конституцион талаблардан иқтибослар келтириб, асосий эътиборни ишнинг ҳақийқий ҳолатини англатишга ҳаракат қилдик. Бор йўғи битта ўғри чиққан қишлоқ аҳолисини ёппасига қириб ташлаш жаҳолат саналганидек, бир элнинг бообрў, бадавлат инсонлари бир парча ер илинжида йиллаб судлашишлари, ёнғиндан сўнг қолган култепанинг аянчли манзараси каби нохуш таъсурот қолдиради. Нопок йўл билан судда ютган одамнинг туҳматчидан  қандай фарқи бор! Аслида, қишлоқ оқсоқоллари бир пиёла чой устида ҳал этиши мумкин бўлган муаммо сабаб уч йиллик судлашувлар давомида  ҳар икки тарафдан кетган сарфу харжатларга балки бир мактаб ёки мачит қуриш мумкин бўлар. Асабни эговлаб, юракни кемиргувчи маънавий талофатлар бадалини бирон бойлик билан қоплаб бўлмайди…

 

Ривоят қиладиларки, мўминлар халифаси ҳазрати Умар (розийаллоху анҳу)нинг уйига меҳмон келганида, ул зот шамни ўчириб, бошқа шам ёқибдилар. Бу ҳолдан ажабланган дўсти: – бир шамни ўчириб, худди шундай бошқа шам ёқмоқдан не мурод., деб сўраганида, ул зоти шариф: – ўчирганим давлатники, ёққаним ўзимники, Сиз келганингизда давлат ишлари ила машғул эрдим, дўстим билан суҳбатлашиб ўтириб, давлатнинг шамидан фойдалансам Оллоҳ олдида қандай ҳисоб бераман., деган эканлар. Дилга ойдинлик бағишловчи, бу ибратли ривоят омадсиз ғарибларга афсонадек туюлсада., тилдан – тилга, китобдан китобга кўчиб ҳануз яшаб келмоқда…

 

Биз устивор, дейдиган қонуннинг муҳташамлиги шундаки, у уни қабул қилганлар ҳам, ижрочилар ҳам бирдай бўйсунишга мажбурлиги боис: – шоҳга ҳам гадога ҳам бирдай дейдилар.

 

Адолатсизлик қурбони бўлганлар бир – бирларига элга келган тўй, ҳар ҳолда ишларни судда кўраяптилар – ку., ёки Ҳаққа завол йўқ деб таскин берадилар…

 

Холис туриб Ҳақиқатни ёқлаш улуғ иш. Нохолислик нафақат бировга, инсоннинг ўз қалбига хиёнатдир! Илоҳим, ҳеч бир бандасини Яратганнинг Ўзи тўғри йўлидан адаштирмасин!

 

Ҳамроқул Асқар

Ўзбекистон Ёзувчилари уюшмаси аъзоси.

03.05.2014 йил.

ham.asqar@ya.ru.

 

PS: Мақола меҳнат ветерани Сайфулла Қурбоновнинг Ўзбекистон Инсон ҳуқуқлари “Эъзгулик жамияти”га мурожаати асосида, мазкур жамият кўмагида тайёрланди.

  

“Дунё ўзбеклари” учун махсус

МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ