Лангарнинг биринчи кредити ва Шамс-Навоий фирмаси сирлари (11)
Ассалому алайкум хурматли Исмат ака!
Кечаги маколамда айтиб утганимдек, Лангарнинг табиий бойлиги, гранит, кварц, дала шпати, молебдень, вольфрам ва воллостанит конлари .асрлар оша хам тугамайдиган улкан захирага эга булган конлардир.
Ёдимда, 2001 йил энди Лангарга рахбар булиб борган пайтларим эди, хамма жойга югурмасам ишнинг битиши кийин, ташкилотни тиклаш керак, иккинчи томондан 1999 йилда ташкилот кошида “Лангаргранит” шуъба корхонаси очилиб, бир миллион24 минг долларга, гранит казиб олишга Италия ускуналари олинган экан.
Ускуналарнинг Лангарга олиб берилишида, асосий акциядор хисобланган “Шамс Навоий” фирмаси бош директори Жамолов Шавкиддин Шамсиевич бош кош булган экан.
Мен рахбар булиб боргунча хам, ускуналар етиб келганига бир йилдан ошган булишига карамай, ташкилотда ушбу Италия ускуналарига тегишли биронта хужжат мавжуд эмас экан.
Ушбу ускуналарни бориб куриб, урганиш учун комиссия тузишга курсатма бердим. Лангаргранит рахбарини Навоийга бориб, Жамолов Шавкиддиндан хужжатларни олиб келишга жунатдим.
Ускуналар руйхати бизга 2001йилнинг март ойи бошида етиб келди, асосий шартнома (Италиянинг “Роверой-Лимитед”фирмаси) бизга берилмади.
Март ойи бошида, комиссия аъзолари билан ускуналарни куриб, урганиб чикиб. ушбу холатга ута хайрон булиб, олиб келинган Италия ускуналарининг 60 фоизи бизнинг конлар учун умуман тугри келмаслиги, энг асосийси, мана шу 60 фоизи, мармар ишлаб чикариш конларида 1970 йилларгача ишлатилганлигини билганлигим учун, шундай булганда хам бу металломнинг нархи бир миллион доллар эмас, жуда кушиб чатиб, олиб келган одамнинг узини кушиб хисоблаганингизда хам 400 минг доллардан ошмаслиги куриб, комиссия аъзолари билан идорага келдигу, котибага айтиб туриб “Шамс-Навоий” фирмаси бош директори Жамолов номига аччик хат тайёрлатдим.
Хатда, Италия фирмаси рахбари Анета хонимдан олган 100 минг АКШ долларига Лангарнинг 3000 минг ахолисини пуллабсизда урток Жамолов, бу олиб келган ускуналарингизни, кандай ишлатишни, кредитнинг пулини кандай тулашни узингиз ургатмасангиз, бизнинг аклимиз ожизлик килиб колди, олиб келган ускунангизни зудлик билан олиб кетинг, кредитни хам узингиз туланг деб, узим ва комиссия аъзолари 6 киши, улардан ташкари яна 40 дан зиёд ходимлар имзоси билан Эртаси куни эрталаб Навоийга бош мухандисни жунатиб юбордик.
Хат охирида бир хафта мухлат берилади деб огохлантириб хам куйдик.
Орадан 2 кун утиб туман хокими Турдимов Эркин Окбутаевич чакиртирдилар, важохати ёмон эмас, мулойим кутиб олдилар, гапни узооокдан бошлаб, Лангарнинг казилма бойликлари ва унинг истикболлари хакида сураб туриб, битта илтимос Жамолов бизнинг дустимиз, сиз хам бизнинг дустимиз, раз шундай экан, ишни кавлашдан бошламай ишлаб чикаришни йулга куйишни уйланг, Жамолов хам сураган ёрдамингизни килади деб колдилар.
Гапининг охирида, Навоийга кеч еттига хоким Гайбулло Дилович кабулига борасиз, сизни сурадилар, кутиб утиради дедилар.
Катта хоким бобонинг хузурларида хам айнан йукоридаги гаплар кайтарилди. Мен хоким бобо, янги дейилган ускунага контракти хам, бизнес режаси хам бизда йук дедим. Гайбулло Дилович, дархол Жамоловга кунгирок килиб. айтилган хужжатларни зудлик билан етказишни тайинладилар.
Бироз кутиб турдик, Жамолов когозлар билан етиб келди.
Хоким бобо бизни “яраштирган” булдилар. Нима ёрдам керак булса беришларини айтиб, ишларимга муваффакият тилаб чикариб юбордилар.
Кеч булиб колгани учун, Самаркандга уйга кетдим ва эртаси кунига эрталаб Лангарга етиб бордим. Ана энди, томошо килинг, БИЗНЕС РЕЖА БИЛАН КОНТРАКТНИ.
Давлатнинг шунча нуфузли идоралари ва у ердаги экспертлар назоратидан кандай утганлигига халигача аклим етмайди.
Ушбу хужжатларни биринчи синф боласига берсангиз, устингиздан кулиб кайтиб беради.
Энди Контрактнинг кириш кисмини карасангиз.
Лангар ОАЖнинг мавжуд булган техника ва бошка ускуналари, гранит ишлаб чикаришга ута яроксиз булганлиги , хамда мавжуд ускуналарнинг ишлаб чикариш ресурси тугаганлиги учун, янги замонавий Италия линиясини сотиб олиш зарурлиги курсатиб утилган.
Иккинчи варакга утсангиз Италиядан олиб келиниши зарур булган ускуналар руйхати хамда ишлаб чикариш куввати курсатилган. Яъни бир йилга 3000 м3 гранит харсанглари ишлаб чикариш кувватига эга деб ёзилган.
Кредитни тулов мухлати, банк фоизлари билан беш йилга белгиланган.
Олиб келинган ускуна бир йилда 3000 м3 гранит махсулоти ишлаб чикариб сотганида, бир йилда 100 минг доллар соф фойда олади. 5йилда 500 минг доллар яна банк фоизлари.
Ана энди, эьтибор беринг, контрактнинг 3 чи варагига. Олиб келинган ускуна тулик кувват билан ишлаб турса хам отнинг калласидек кредитни 10 йилда хам тулай олмайди.
Худди эртаклардагидек, контракт давом этади, аник-тиник ёзилган, кузларимга ишонмайман.
Италияд ан олиб келинган ускунанинг бир йиллик ишлаб чикариш куввати 3000 м3 булганлиги учун, Лангар ОАЖнинг узида мавжуд булган ускуналар ёрдамида йилига 3000 м3 дан гранит харсанглари казиб олиниб, жами 6000 м3 килиб, корхоналарга сотиб олинган фойда кредит туловига йуналтирилиши ёзилган???
Ана энди узларингиз тушуниб олавегингизлар. Лангар ОАЖ уз ускуналарида казиб олиши керак булган, йиллик 3000 м3 гранит харсанглари, гуёки осмондан тушаяпди, ёки йукдан пайдо булиб колаяпди.
Сабаби ишлаб чикариш харажатлари хеч каерда курсатилмаган.
Агар Лангар ОАЖга тегишли ускуналар балан 3000 м3 гранит казиб олиш имконияти мавжуд булса, Италия линиясининг нима кераги бор.
Контрактнинг биринчи вараги, иккинчисини, иккинчиси эса 3 чисини ва хокоза, инкор килиб турса, бири биридан жумбок масалалар калашиб ётган булса, ушбу хужжатлар кандай килиб муттахассислар назоратидан утиб кетди???
Уртадаги фарк 500-600 минг доллар булиб турибди, Буёги кеп колинг, олиб колинг бозори булган шекилли. Шамс Навоий сайтида бугунги кунда Лангар ва унинг акциялари хакида хеч нарса ёзилмаган.
Аммо 2007 йилдаги Тошкент судида Делода, Италия фирмаси рахбари АНЕТА хоним, Жамоловга щахсан 100 минг АКШ доллари пора берганлиги тугрисида тушунтириш хати берган эканлар.
1998-99 йиллар, шунча пулга 40 та 3 хоналик квартира олса булар эди.
1998 йилдан бошлаб “Шамс Навои” яшин тезлигида ривожланиб кетди. Лангар эса пастга одимлаб бошлади.
(Давоми бор)
Хурматли Исмат ака!
Халкнинг пули, мана шундай максадсиз кредитлар туфайли талон тарож булиб кетган ва кетиш устида.
Эртага маколани фактлар билан давом эттирамиз деган умиддамиз. Ёрдамингиз билан халкнинг пули халкга кайтиб келса, савоб булур эди. Халкни уйлар замон келди.
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ