Одил Ёқубов рафиқасининг хотиралари (4)
Тўй
Оналари Одил акани уйлантиришга шошиларди.
Чунки ўша даврда Одил ака ўттизни қоралаб қолган, мен бўлсам биринчи курсда таҳсил олаётган эдим.
Охир-оқибат катталар биз ёшларнинг муҳаббатимизга фотиҳа беришга мажбур бўлдилар.
Одил ака фикрларини айтдилар: «Ёзда тўй қиламиз, Тошкентдан ижара уй топиб, онамни, укаларимни кўчириб келиб, катта оила бўлиб яшаймиз!» – деб.
Одил ака оиланинг ишонган тоғи эдилар. Шунинг учун оналари, укаларини ҳамиша қўллаб-қувватлар, асраб-авайлардилар. Ҳатто мендай ёш, гўзал қиз-нинг кўнглини олиш учун ҳам алоҳида яшаш ёки фақатгина менинг кўнглимга қараш каби ваъдаларни бермасдилар.
1955 йилнинг 29 июни эди. Худди келишилгандек, мен охирги имтиҳондан чиқишимга Одил ака аллақачон машина тайёрлаб қўйган эканлар. Ўша даврнинг энг обрўли машинаси саналган «Победа»да Қарноққа кетдик.
Йўлда кетаётганимизда ҳар доим бемалол гаплашиб юрадиган бўлишимизга қарамай, Одил аканинг юзларига қаролмасдим. Юрак уришим, ҳатто нафас олишим ҳам ўзимга эшитилар, худди бу овозларни Одил ака ҳам эшитаётганларидек жуда хижолат бўлардим. Одил ака ҳам жуда босиқ ва ўйчан бўлиб қолган, оғизларидан бирон сўз чиқмасди.
Қишлоқдагилар тўй тараддудини бошлаб юборишган экан. Биз етиб боришимиз билан «чоп-чоп», «бўл-бўл» бошланиб кетди. Чевар бувижоним менга атаб оппоқ, атиргули ўзидан чиқарилган «парча» матодан «келин кўйлак» тикиб қўйган эканлар. Кийиб кўрсам, сал кенг экан-у, лекин жуда ярашди.
Бошимга бувижонимнинг оқ ғижим рўмолини ташлаган эдим, ойдек келин бўлдим-қўйдим. Кечга яқин уйга куёв жўралари қуршовида кириб келди. Амакимнинг аёли – Шакар янгам қўлимдан етаклаб ҳовлига олиб чиқди. Оқ ғижим рўмолнинг остидан секингина Одил акани қидирдим. Одил аканинг туртиб чиққан яноқлари бироз бўғриққан, бисотидаги биттаю битта оқ кўйлагини кийган, жўралари орасида қимтинибгина турардилар…
Шу куни кечқурун никоҳдан ўтдик. Тўй базми авжига чиқди. Уруш йилларида Одил аканинг оналари бош-қош бўлиб қўни-қўшни аёллар ёрдамида қурган икки хонали, бир айвонли уй келинни кўргани келганлар билан тўлиб кетди.
Айниқса, тақдир бошига не-не қора кунларни солган кезларда ҳам сабрли, шукурли бўлган Одил аканинг оналари жуда серҳаяжон, тиниб-тинчимас, ўзларининг иборалари билан айтганда, «терисига сиғмас» эдилар. Ҳали меҳмонларнинг олдига бориб, «олинг-олинг», десалар, ҳали қуда томоннинг ёнига кириб, кўнгил сўрайдилар.
Онажонимизнинг ўша кундаги ҳолатларини йиллар ўтиб, ўзим келин олган кунимда тушундим. Ахир, бир парча этлигидан минг қийинчилик билан ювиб-тараб катта қилган фарзандинг эр етиб, куёв бўлади-ю, суюнмайсанми, киши!
У даврларда бугунги кундаги серҳашам тўйхоналар, карнай-сурнай, тўкин дастурхонлар қаёқда дейсиз, бечора қайнонам яхши ниятлар билан боқиб юрган улоқни сўйиб, тўй дастурхонини ёздилар.
Келин саруполарини томоша қилмаган, келиннинг саломини олишга кирмаган қариндош-уруғ, ёру дўст, қўни-қўшни, хуллас, ҳеч ким четда қолмади.
1955йилнинг июнь оқшомида бир чиройли, бир серзавқ, севги-муҳаббатга тўла тўйимиз бўлди.
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ