"Дунё ўзбеклари" сайтини энди телефонда, планшетда ва комьютерда ихчам мобиль версияда кўришингиз мумкин:
  • Асосий
  • Ассалому алайкум!
  • Муаллиф ҳақида
  • МАҚОЛА ВА ФОТОСУРАТЛАР ЖЎНАТИШ

Шодмон Отабек: ВАТАНПАРВАР, МИЛЛАТПАРВАР АДИБ ЭДИ

Адабиёт, Бош мақола, Ўтганлар ёди | 11/18/2020 01:01-     10949 марта ўқилди

ВАТАНПАРВАР, МИЛЛАТПАРВАР АДИБ ЭДИ

Одамзод ҳаётда ҳамма нарсага кўникади. Мана, пандемия−тожливирус офати туфайли кетма−кет рўй бераётган катта йўқотишларга, аламли жудоликларга ҳам кўникаёздик. Мажбурий “уй қамоғида “ зерикиб, сиқилиб ётган кунларнинг бирида Сабоҳат уйимга телефон қилиб, отасининг (ёзувчи Мамадали Маҳмудов−Эврил Турон) вафот этганини айтганда худди бошимга гурзи урилгандек гангиб қолдим.

Ич−ичимдан аламли бир хайқириқ отилиб чиқди: “Вой, нега ўлади? Нега? Ахир у яшашга ҳаммадан кўра кўпроқ ҳақли эди−ку! Ҳали қиладиган ишлари, орзу умидлари кўп эдику!”…

Кутилмаган мусибат пайтида айтиладиган “Оллоҳнинг иродаси”, “Ҳеч ким бу дунёга устун бўлмайди” деган таскинлар ҳам кор қилмай қоларкан. Сабоҳатдан ўша совуқ хабарни эшитган заҳотим томоғимга тошдай бир нарса қадалди, кўзларимдан шашқатор ёшлар оқди, овозим қалтираб, гапиролмай қолдим…

Сабоҳат отаси ҳақида хотира китоби чиқаришмоқчи экани, отасини яхши биладиган жасур, фидойи журналист Шароф Убайдуллаев ёрдам бермоқчи эканини айтганда “Савоб иш бошлабсизлар, Оллоҳ ўзи қўлласин! Раҳматли отангнинг ҳаёт йўли ҳаммага ибрат бўларлидир! Мен ҳам хотираларимни албатта ёзиб бераман!” дедим.

Ўзинг яқиндан биладиган одаминг ҳақида ёзиш бир қараганда жуда осондай туюлиши мумкин. Айрим зўрма−зўраки ёзилган хотиралардай “Нимасини ёзаман?” дея бош қотириб ўтирмайсан. Биз раҳматли Мамадали билан жуда яқин, сирдош дўст эдик. У ҳақда қирқ кеча−ю қирқ кундуз тўхтамай гапиришим мумкин. Фалакнинг гардиши билан раҳматли дўстим ҳақида хотира ёзарман деб ўйлабмидим?!..

Ҳар қандай одамнинг тийнатини, характерини белгилайдиган муҳим, асосий жиҳатлар бўлади. Мамадалининг характеридаги бу етакчи хусусиятни белгилайдиган фазилатларни мен ушбу хотиранинг сарлавҳасига иккиланмай, дадил олиб чиқдим: ВАТАНПАРВАР, МИЛЛАТПАРВАР! Афсус−надомат билан қайд этиш кераккки, шўро замонида ушбу залворли сўз−тушунчаларнинг қадру қиймати пасайди, гўё ҳеч кимни ВАТАНПАРВАР, МИЛЛАТПАРВАР ДЕБ айтиш мумкин эмасдай… Лекин ҳаётда Мамадали каби инсонлар саноқли бўлса−да бор эди−да…

Хўш, Мамадалининг ватанпарварлиги, миллатпарварлиги асосан нималарда намоён бўлар эди? У аввало ёзувчи эди. Катта ёзувчи бўлишни орзу қилиб яшади. 8−синфда ўқиётганида “Босқинчиларга қарши қурол билан эмас, қалам билан курашаман!” деган фикр миясига қаттиқ ўрнашиб қолган эди. Ёзувчининг қуроли –сўз! Мамадали ҳам аввало имконияти даражасида ўз ғояларини, ВАТАН ва МИЛАТ туйғуси ва ғоясини асарларида акс эттирди.

Тарихда босмачилик харакати деб юритилаётган ва қаттиқ қораланган харакатни “Боғдон қашқири” деган қиссасида миллий−озодлик харакати дея талқин этишга журъат этди. Кейинроқ эса “Шарқ юлдузи” журналида (1981) чоп этилган “Ўлмас қоялар” романида Ўрта Осиёнинг Россия таркибига тарих китобларида, расмий сиёсатда йиллар давомида таъкидланаётган катта ёлғонни фош этиб, Ўрта Осиё Россияга куч билан, қонлар тўкиш эвазига зўрлик билан қўшиб олинганини рўй−рост ёритиб берди. Унинг тарихга, тарихий шахсларга қараши ҳам ўзига хос эди, расмий қарашлардан анча фарқ қиларди. Юртимиз тарихини ва жаҳон тарихини мустақил равишда, пухта ўрганган эди.

Мамлакатимиз мустақилликка эришгандан кейин ҳам Ўрта Осиёнинг босиб олингани ҳақидаги тарихий ҳақиатни тан олгиси келмай, тайсаллаган олимлар борлигини назарда тутсак, адибнинг катта журъати, тарихий хизмати янада яхшироқ аён бўлади. ”Ўлмас қоялар” романи “Шарқ юлдузи” журналида чоп этилгандан кейин катта шов−шувларга сабаб бўлди, хорижий юртларда, хусусан Германия, Туркия ва Францияда ҳам нашр этилади. Ўзимизда эса муносабат мутлақо салбий бўлди. Қизил мафкура ҳукмрон бўлган тузумда бошқача бўлиши ҳам мумкин эмас эди. Роман босилган журнал ҳам йиғиштириб олинди.

Ватан мустақиллигини кўриш Мамадалининг энг катта орзуси эди. СССР деб аталган улкан империянинг таркибида бўлган Ўзбекистонда қарамлик, юқорига тобелик, бир сўз билан айтганда мустамлакачилик бошқача тарзда давом этаётгани ҳар бир мустақил фикрлайдиган одамга яхши аён эди. Мустақиллик орзуси, истиқлол соғинчи юракларнинг энг тубига чўктирилган эди. Мустақиллик ҳақида ҳатто орзу ҳам қилиб бўлмас эди. Раҳматли тарихчи олим Бўрибой Аҳмедов шундай бир ғаройиб воқеани менга гапириб берган эди. Самарқандда тарихчи олимларнинг халқаро симпозиуми ўтказилади. Бўрибой ака ҳам иккита олим ҳамроҳи билан анжуманга боришади. Тушликда уччовлон шаҳарнинг бир четидаги чойхонада чой ичиб ўтиришганда ўзаро гурунглашиб қолишади. Шунда улардан бири шундай деб қолади:

−Эҳ! Қанийди Тошкентда Карл Маркс ҳайкали ўрнида Амир Темурга ҳайкал ўрнатилса! (илгари Амир Темур ҳайкали ўрнида Маркснинг баҳайбат ҳайкали бўлганини ҳозирги айрим ёшлар билмаслиги мумкин)

−Э зўр бўларди−да!

−Ҳар қандай империя ҳам бир куни қулайди. Худо хоҳласа ўша яхши кунларни ҳам кўрармиз.

−Илоё айтганингиз келсин!..

Олимлар Тошкентга қайтишгач, ҳар бири Давлат ҳавфсизлик идорасига чақиртирилиб, сўроқ қилинади:

−Хўш, Сизлар Амир Темурга қаерда ҳайкал ўрнатмоқчисизлар?

“Ҳайрон бўлганмиз− ким сотган бўлиши мумкин? Ахир ўшанда кўкнори хаёл суриб орзу қилганимизда ёнимизда уччовимиздан бўлак кимса йўқ эди−ку? Демак, мустақилликни ўша даврда ҳатто орзу ҳам қилиб бўлмас эди−да!” − деган эди Бўрибой ака ҳайратланиб.

Мамадалининг ватанпарварлиги, миллатпарварлигини жуда катта кўламда, кенг роқ маънода ангамоқ лозимдир. У фақат истиқлол соғинчи билан чегараланиб қолмаган эди, у бутун дунёда туркий халқларнинг бирлиги ғоясининг ашаддий тарафдори, толмас тарғиботчиси эди. Эврил Турон деган тахаллусни ҳам бежиз танламаган эди. Қизларидан бирига бежиз Ватан дея исм қўймаган эди” Онам Самарқанд этагидаги Каттатурк қишлоғида туғилган, тоза турк уруғидан” (адибнинг қўлимда сақланаётган таржимаи ҳолидан. Раҳматли дўстимнинг онаси Саодат аяни ҳаётлигида кўп марта кўрганман) дея ўз шажарасидан фахрланган, мен туғилган Ширмонбулоқ (Андижон вилояти) аҳлининг ҳам турк уруғидан эканини билгач, менга меҳру ихлоси янада ортганини сезганман.

Мамадалининг “Ўлмас қоялар” романи худди ёзда янграган мамомақалдироқдек катта шов−шувларга сабаб бўлди. Ёзувчига турли тазйиқлар бошланди. Ишдан ноҳақ бўшатилди. Бу “сиёсий хато”дан унумли фойдаланиб қолишга уринган кимсалар ўша пайтдаги Ёзувчилар уюшмаси раҳбари Сарвар Азимовга ҳам ҳужумни кучайтириб юбордилар. Бу ғаламислар орасида айрим Халқ ёзувчиларининг ҳам борлиги таасуфланарлидир.

1981 йили Мамадалининг мошинасида хотини Гулсара, уч нафар фарзандлари билан Қирғизистон, Қозоғистон бўйлаб саёҳатга чиқдик. Мамадали менга қаттиқ ишонар, шунақа олис сафарга чиққанда мени ҳамроҳ қилиб олар эди.. Мен ҳам унинг бу ишончини оқлашга ҳаракат қилар эдим. Биз ”Шарқ юлдузи”да босилган “Ўлмас қоялар”ни ҳам олиб олгандик. Мамадали романини Чингиз Айтматовга ўқитиб, фикрини билмоқчи, маслаҳатини олмоқчи эди. Афсуски,Чингиз оға биз борганимизда сафарга кетган экан, тарихий учрашув бўлмади. Кейин, Олмаотага ўтиб кетдик.У ерда Мамадалининг қозоғистонлик таниш ёзувчилари билан учрашиб, гурунглашдик. Медео деган хушманзара тепаликкка чиқиб томоша қилдик. Мамадали ўша кезларда ўзича ҳовлиқиб, чиройли, манзарали жойлардан битта далаҳовли сотиб олмоқчи ҳам бўлди. Мен унга “Энди яна қачон келасизу бу ёқларга, қўйинг бу гапларни!” дея аранг шаштини қайтарганман. Сафардан Тошкентга катта таасуротлар билан қайтдик.

Мамадалининг туғилган юрти− Форишга, Боғдон қишлоғига ҳам кўп марта бирга борганмиз. Тоғда, дўлана ғарқ пишганда Мамадали асарларидан бирига “Қора дўлана” деб сарлавҳа қўймоқчи эканини айтди. Мен бу фикрни маъқулладим. Дўстим ўз юртида яйраб−яшнаб юрар, қариндош−уруғлари, ҳамюртлари билан осонгина тил топиша олар, гурунги дилтортар эди.

Тақдир Мамадалини кўп аёвсиз синовларга дучор қилди. У маданият жамғармасида ишлаётганида биринчи марта қамоққа олинади. Орадан йиллар ўтгач, у иккинчи марта “Эрк” партиясининг аъзоси деган сохта, тутуриқсиз айб билан қамоққа олинади. Бу гал ҳибсхонада 17 йилдан зиёдроқ ўтиради.

Рус тилида” пародокс” деган сўз –тушунча бор, маъноси − тескари ҳақиқат деса ҳам бўлади. Юрт мустақиллигини ҳаммадан кўп орзу қилган, шу йўлда ижоди билан ҳам, амалий фаолияти билан ҳам баҳоли қудрат курашган одам мустақиллик йилларида икки марта қамалиб чиқди!.. Бунга қандоқ чидаш мумкин? Шу қадар адолатсизлик бўлиши мумкинми?

Мамадали ўша−иккинчи марта қамалган куни бизнинг уйга келаётган экан. Менга телефон қилиб, уйимга ош устида шахмат ўйнаш учун келмоқчи эканини айтган ва мен бу ташрифдан жуда қувонган эдим. Афсуски,ўша машъум кунда у билан кўришиш насиб этмади. Дўстим йўлга чиққанида ташқарида уни пойлаб турган ҳавфсизлик идорасининг ходимлари бошига қоп кийгизиб олиб кетишади. Албатта, ундан сўроқ пайтида қаёққа кетаётганини сўрашган, у меникига келаётганини айтмаган, албатта. Умуман, у сўроқ ва қийноқларда ҳеч кимни сотмаган. Раҳматли шундай мард, қўрқмас, жасур инсон эди.

Раҳматлининг қамалиш сабабларини ҳар хил талқин этиш мумкин. (Бу ихчам хотирада тафсилотларни баён қилиш шарт эмас деб ҳисоблайман) Мен ўзим кузатган ва гувоҳ бўлган айрим ҳолатларга қараб айтишим мумкинки, Мамадали ўзини эҳтиёт қилишни мутлақо билмас, тилига жуда эҳтиётсиз одам эди. Гоҳо дўст ким, душман ким –ажратолмай қолар, анчайин соддалиги ҳам бор эди. Қаерда қандай гапни айтиш мумкину қандай гаплардан тийилиш даркор –бу ҳақда мутлақо ўйламас, қалтис гапларни дуч келган жойда айтаверар, унинг гапларини қўшиб чатиб, бўрттириб керакли жойларга етказиб қўядиганлар ҳам бўлиши мумкинлигини ҳисобга олмас эди. Ахир ”Тил югуриги бошга” деган мақол бежиз айтилмаган−ку! Шунингдек, унинг юқорига ёмон кўриниб қолишида катта идорада хизмат қиладиган айрим қаламкаш биродларларимизнинг ҳам “алоҳида хизматлари” йўқ эмас… Мен бунга шубҳа қилмайман.

Мамадалининг меҳнат фаолиятида кўзга яққол ташланадиган яна бир фазилати шуки, унда жуда катта ташкилотчилик қобилияти бор эди. Мамадали атоқли адиб Одил Ёқубов Ёзувчилар уюшмасига раҳбар бўлганида ташкилий ишлар бўйича унинг ўринбосари эди. Дўрмондаги Ёзувчиларнинг ижод уйи ва унинг теварагида адибларга ажратилган уй−жойлар, Юнусободдаги Ёзувчиларга қурилган махсус уй, Чорвоқдаги етмишдан ортиқ ёзувчига берилган дала ҳовлиларнинг ҳукуматдан ундирилишида Мамадалининг жуда катта ҳиссаси бўлган.

Мамадали ўзи ихлос қўйган одамларга садоқатли эди. Кекса адиблардан Шукрулло акага, Одил Ёқубовга ихлоси баланд эди. Ўзидан ёшлари улуғроқ қаламкашлардан Маҳкам Маҳмудов, Шароф Убайдуллаев, Ҳалима Худойбердиева, Мавлон Умурзақов, Раҳмат Худойбердиевлар билан ҳамкор−ҳаммаслак эди. Номи Иттифоқ миқёсида ҳам маълум ва машҳур бўлган таниқли олим Раматуллин ҳақида,  Р,Худойбердиев билан ҳамкорликда китоб ҳам ёзган эди. Мен уларнинг бу асарини республика радиосида махсус эшиттириш тарзида эълон қилган эдим. Айни чоғда Тошкентга келган Раҳматуллин билан ҳам учрашиб, суҳбатини олиш насиб этган.

Мамадали ҳаёт йўлида жуда кўп одамларга яхшилик қилган. У телефон орқали ишни битира оладиган амалдор ҳам эмасди. 1968 йили “Саодат “журналининг бош муҳаррири Зулфия опа уни ишга таклиф этганидан буён шу таҳририятда ишлаб келаётган эди. Мамадали журналнинг фаол муаллифларидан эди. Оддий лавҳа, очеркларни ҳам худди бадиий асардай ўқишли, қизиқарли қилиб ёзгани учун Зулфия опадек улкан ижодкорнинг назарига тушган эди. Журналга ишга келгандан кейин ҳам анча самарали меҳнат қилди. Таҳририят топшириғи билан юрт кезди, далаларда офтобдан куйиб, аёвсиз шамолларда озиб тўзиб кетган оддий халқнинг туриш−турмуши оғирлигини кўриб, юраги эзилди, уларнинг тезроқ рўшнолик кўришини орзу қилди.

Мамадали ҳаёт мактабида обдон тоблангани учунми, қўлидан кўп иш келар, одамлар билан осон тил топишар, ҳамма ерда таниш –билишлари кўп эди. Ҳаётий масалаларда биронта муаммомиз чиқиб қолса, ҳаммамиз унга мурожаат қилардик. Шоҳруҳ Акбаров деган курсдошим, ёзувчи, журналист ўртоғимиз ҳарбий хизматдан сўнг Тошкентда ишлаб қолмоқчи бўлганда паспортини прописка қилиш масаласида Мамадалининг одига чопдик, У ҳамма ишини йиғиштириб, елиб−югуриб Шоҳруҳнинг ишини битириб берди. Худди шу масалада менга ҳам катта ёрдам берган эди. Университетни битиргач, ётоқхонанинг вақтинчалик пропискаси билан республика радиосида иш бошладим. Лекин ҳали доимий пропискам йўқ эди. Ҳар куни радионинг кадрлар бўлими бошлиғи мени кўрса пропискани сўраб, зуғум қилиб қоларди. Ўша даврларда прописка масаласи жуда катта муаммо эди.1966 йилги зилзиладан кейин Тошкентга прописка масаласида чекловлар жорий этилган эди. Шунга қарамай устозим, машҳур адиб Мирзакалон Исмоилий мени ўз ҳовлисига прописка қилиш харакатига тушган эди. Хуллас, менинг пропискам масаласига ўша кезлардаги ички ишлар вазирининг аралашуви зарур бўлиб қолади. Мамадали сўраб –суриштриб, журналист Ҳамид Нурийнинг министр билан яхши оғайни эканини аниқлайди. Ҳамид ака билан ака−укадай бўлган дўстим дарҳол масалани кўндаланг қўяди. Хуллас, Ҳамид аканинг аралашуви билан ички ишлар вазирининг махсус кўрсатмасига биноан устозим Мирзакалон Исмоилийнинг (раҳматли адиб ва таржимон менинг ҳақиқий устозим эди, мен бу буюк зот ҳақида кўплаб мақолалар ва китоблар ёзганман) уйига доимий прописка қилиндим. Устоз ҳар гал кўришганимизда “Уй ўлгур тезроқ бузилсайди, шунда уй олар эдингиз” дер эди. Кунлардан бир кун устознинг айтгани бўлди. Прописка бўлган жойим бузиладиган бўлди ва мен ҳеч қандай ортиқча оворагарчиликсиз Қорасув даҳасидан тўрт хонали уй олдим. Албатта, бу хайрли ишнинг бошида раҳматли дўстим Мамадали турганини ҳеч қачон унутмайман. Шундай қилиб, Мамадалининг ўша яхшилиги туфайли пойтахтдан биринчи марта уй олганман. Тошкентни “забт” этиш учун келган мен каби ижарада турадиган ижодкорлар учун пойтахтда уйли−жойли бўлиш жуда катта омад эди!…

Мамадалининг одамларга қилган яхшилиги ҳамиша беғараз, беминнат бўлар эди. Бирон марта, бирон жойда фалончига яхшилик қилганман деганини эшитмаганман. Фақат ўзининг юртидан чиққан иккита таниқли ижодкорга қилган яхшилиги мутлақо оқибатсиз бўлганидан куйиниб гапирган эди. Чунки адабий муҳитда маълум мавқега эга бўлишган ва кетига андак жир битган ўша ижодкор дўстлар Мамадали билан оддий салом−аликни ҳам йиғиштириб қўйишганди. Уларнинг ҳар иккиси ҳаётдан кўз юмиб кетишди, Оллоҳ уларни ҳам раҳмат қилсин.

Кузатишимча, биздаги кўпгина хотираларда қаҳрамонлар идеаллаштирилади, фазилатлар бўрттирилади, камчиликлар ҳақида деярли гапирилмайди. Мамадали ёлғон ҳамду саноларга муҳтож инсон эмасди. ”Дўстнинг яхшилигини тошга ёз, Камчиликларини қумга ёз!” деган нақл бежиз айтилмаган.

Мен Мамадалини ҳаётда ҳар хил ҳолатларда кўп ва хўп кузатганман. Унда одамларни худди гипнозчидай ўз таъсирига оладиган қандайдир бир сеҳру қудрат бор эди. Бу ҳусусият унинг овозидаги ўзига ҳос оҳангда ҳам зоҳир бўлиб турарди. Йўқ, у ортиқча сўзамол, нотиқ эмасди, аммо қисқа гаплари таъсирли ва маъноли бўлар эди. Гоҳо менга фалон тумандан келган райком секретари хаммомга кирганимизда орқамни ишқалаб қўйди деб мақтаниб қоларди.

Раҳматли дўстим билан бирон бир масалада баҳслашиш, тортишиш жуда қийин эди. Ўз фикрини кўр−кўронна маъқуллаб тураверарди. Мабодо муҳолифи фикридан қайтмаса¸ жаҳли чиқиб, тўнини тескари кийиб олар, агар ўшанда мошинасини бошқариб кетаётган бўлса, баҳслашаётган кимсани мошинасидан тушиб юбораверар эди. Шундай ғаройиб воқеаларни унинг ўзи гапириб берган эди. Бизнинг муносабатларимиз ҳам ҳамиша сип−силлиқ, бир зайлда бўлмаган. Дўстимнинг мураккаб феъл−атворидаги ҳазм қилиш қийин бўлган айрим қусурлар туфайли у билан аразлашиб, бир неча йилгача гаплашмай юрганимиз ҳам ҳақиқат. Ўшандай кунларда у менга кутилмаганда телефон қилиб қолар, аммо мен рўйхушлик бермас, шунда у алам билан “Эҳ, пакана!” дея мени камситиб телефонни узиб қўяр, мени соғиниб қолгани аён сезилиб турар, мен эсам унинг бурнига кўпроқ сув киришини истаб, арқонни узунроқ ташлаб қўяр эдим. Орадан кунлар ўтгач, барибир яна ярашиб олар эдик.

Мен Мамадалининг яқин дўсти сифатида иккита “хобби” сидан яхши хабардорман. У ҳаётдан завқланиб, маза қилиб яшашни ёқтирарди. Хотин−қизларга ўчроқ эди. У аёлларга ёқар, буни ўзи ҳам яхши билар, улар билан мулоқотда тортиниб−қимтиниб ўтирмас, дадиллиги кўпинча қўл келар эди. Қизлар билан танишганда эса ҳамиша ёшини яшириб айтар, шу тариқа йиллар ўтган сайин у тобора ёшариб бораверар эди. Бир куни у менга шундай дегани эсимда қолган. ”Ҳақиқий ёшимни яшириб айтавериб, ўзим ҳам неча ёшда эканимни билмайман!” Биз ҳам унинг неча ёшда эканини билмас эдик.

Илгари ҳозирги Амир Темур майдонида бир ресторан бўлар эди. Кунлардан бир кун ўша ерда бир гуруҳ дўстлар билан ўтириб қолдик. Мамадали ён –атрофимизда жуфт−жуфт бўлиб ўтиришган қиз –йигитларга ҳавас билан қараб−қараб қўяр, қизларсиз ўтиришганимизни айтиб афсусланар эди. Бир маҳал у кутилмаганда бизга қараб туриб шундай деб юборди: ”Эҳ, қанийди ҳозир сеҳргар бўлиб қолсаму, ҳаммангни бир суф билан қиз болага айлантириб қўйсам!”. Ҳаммамиз кулиб юбордик.

Мамадалининг иккинчи “хоббиси”−шахмат эди. Илгари у билан деярли тенгма−тенг дона суришардик. Фақат қамоқдан чиққандан кейин у кўпроқ ютадиган бўлди. Назаримда, ҳибсхонада шахматни кўп ва хўп машқ қилган бўлса керак. Мабодо ютиб қолгудай бўлса, рақибининг устидан маза қилиб кулар эди.

Мамадали гарчи ҳибсхонада узоқ йиллар ўтириб, қамоқ муддатини ўтаган бўлса ҳам олдинги режим уни қамоқдан озод қилгиси келмас эди. АҚШ давлат секретари Хиллари Клинтон хоним, Европанинг инсон ҳуқуқлари бўйича курашувчи ташкилотлари ҳамда ўзимиздаги инсон ҳуқуқлари учун курашувчи ташкилот вакиллари, жумладан шоира Дилором Исҳоқова каби фидойиларнинг саъй−харакатлари билан ҳибсда азоб чекиб ётган кекса адиб озодликка чиқарилади.

Қамоқдан кейин ёзувчининг ёруғ кунлари бошланади. 2018 йили Ёзувчилар уюшмаси аъзолигига тикланади. Кўпгина асарлари хорижий давлатларнинг расмий сайтларида босила бошлайди. Ўзимизнинг “Шарқ юлдузи” журналининг бир қанча сонларида унинг “Ой нур” романи босилади. Бу асар ”Академнашр” нашриётида чоп этишга тайёрланмоқда. “Жаҳон адабиёти” журналида ҳам асари босилди. Президентимиз Шавкат Миромонович Мирзиёвнинг шахсий эътибори туфайли унга пойтахтнинг Юнусобод даҳасидан икки хонали янги уй берилади.

Афсуски, қамоқхонада ўтказилган узоқ муддатли азоблар изсиз кетмаган, кекса адиб ўз соғлигини йўқотган эди. Юраги уч марта инфаркт бўлади. Ошқозонида ҳам яра ва ўсма борлиги аниқланади. Урологик касалликлар ҳам дард устига чипқон бўлди. Юрагига стимулятор ўрнатиш зарур бўлиб қолади. Тирикчилиги ҳам бутунлай издан чиқади. Давлат ишларида 40 йил ишлаган бўлишига қарамай аввалига унга жуда кам миқдорда (179 минг сўмлик ) пенсия тайинланади. Шундай кезларда у “аламини” ижоддан олади. Қамоқхонада қоралаган кўпгина асрларини қайтадан жиддий кўриб чиқади, таҳрир қилади.

Мамадали Маҳмудовнинг ижодий меросини асраб−авайлаш ва ҳозирги авлодларга етказишга бурчлимиз. Заҳматкаш адиб қамоқхонанинг тиконли симлари ортида ҳам тинимсиз ижод қилган. Кўпгина асарлари хорижда босилган. Масалан, “Бу тоғлар улуғ тоғлар” (роман, Париж,Франция). “Туманли кунлар” ((қисса, Лондон, Англия,) ”Кишанланган қалблар” (Норвегия,) “Омонсиз йиллар” (эссе, АҚШ). ”Бўз бўри”, “Ой нури” роман. “Дунё ўзбеклари” нашри – Канада, Англия, АҚШ ва бошқа кўпгина асарлари дунё юзини кўради.

Агар Мамадали Маҳмудов ҳаёт бўлганида шу кунларда ўзининг саксон ёшини нишонлаётган бўлар эди. Ҳақиқий ВАТАНПАРВАРЛИК ва МИЛЛАТПАРВАРЛИК нима эканини ўз ҳаёт йўлида ва ижодида кўрсатган, туркий халқлар бирлигини орзу қилган, катта ШАХС бўлган дўстимизни Оллоҳ ўз раҳматига олган бўлсин!

Шодмон Отабек,

Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими.

“Дунё ўзбеклари” редакция почтасидан

.

Ўхшаш мақолалар:

  1. ЮСУФ ЖУМА МАҚОЛАСИНИ ЎҚИБ: ҚОДИРИЙНИНГ АДАБИЙ МЕРОСИНИ АРДОҚЛАСАК – КИФОЯ!
  2. Жиззахлик ёзувчи Туроб Мақсуднинг сўнгги васияти…
  3. Эркин Воҳидов. Улуғ устоз Миртемир билан видолашув (“Ўтганлар ёди” туркумидан)
  4. Журналист Бахтиёр Шоҳназаров “Америка овози” меҳмони бўлди
  5. Ҳамроқул Асқар: ИБОДАТ (“Ўтганлар ёди” туркумидан)
  6. Одил Ёқубовни хотирлаб бир пиёла чой гурунгги – “Дунё ўзбеклари” 2012 йил архивидан
  7. Наим Каримов. Ойбек чўққиси “Ёднома” ёки “Ўтганлар ёди” туркумидан
  8. Жўрабек Рамазон: Ҳаммани йиғлатган эртак бўламан… “Ёднома” видеолавҳа 2-қисм
  9. Ўзбекистон халқ шоири Шукрулло вафот этди – ЎзА
  10. Асрор Мўмин ижодидан: ҚОЯЛАРГА БЎЙЛАШГАН ЎЛМАС ҚОЯ
  11. Малик Боймуҳаммад: Шоир билан сўнгги суҳбат…
  12. Исмат Хушев: Бир сурат тарихи (Курсдошим Баҳодир Содиқов хотирасини ёд этиб)
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ

Шарҳ қолдириш

Фақат 500 белгигача рухсат этилади. Мақола ёки хабарларни МАҚОЛА ВА ФОТОСУРАТЛАР ЖЎНАТИШ ёки Биз билан алоқа шакли орқали жўнатинг.

Click here to cancel reply.

 characters available

    ЕР ЮЗИ БЎЙЛАБ ТАШРИФЛАР

    Количество уникальных посетителей
    Flag Counter

    Энг кўп ўқилганлар

    • Исмат Хушев – Самарқанд: Бир тарихий учрашувдан туғилган таассуротларим…  - 88138 марта ўқилган
    • Муҳаммад Исмоил: Мен шоирман, истасангиз шу…  - 38924 марта ўқилган
    • Турсунхон Худойберганов Президентнинг Давлат маслаҳатчиси этиб тайинланди  - 37570 марта ўқилган
    • Президентнинг Давлат маслаҳатчиси, ёзувчи Хайриддин Султоновга  - 35515 марта ўқилган
    • Последние слова Стива Джобса на смертном одре  - 35455 марта ўқилган
    • МХХ ходими гувоҳлигида қабул қилиб олинган олтин динорнинг аянчли тақдири…  - 35218 марта ўқилган
    • “МХХ раиси Рустам Иноятовнинг сиёсий портрети”га келган изоҳлар…  - 35155 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент ЎзТВ раисини нега ишдан олди?  - 35145 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Ҳукмдорга таслим бўлмаган ўзбек олигархи… (2-якуний қисм)  - 35104 марта ўқилган
    • Raw: Tourists Brave Glass-Bottom Bridge – China’s first glass-bottomed suspension bridge  - 34927 марта ўқилган
    • 10 счастливых стран мира и 5 стран с самым высоким уровнем жизни  - 34902 марта ўқилган
    • Юсуф Жума. Ўзбекистон Президентига  очиқ хат….  - 34902 марта ўқилган
    • ЎЗБЕКИСТОН ХАЛҚ ШОИРИ ШУКРУЛЛО ТАВАЛЛУД ТОПГАН КУННИНГ 95 ЙИЛЛИГИГА  - 34888 марта ўқилган
    • Tiger Shark Ballet with Vincent Canabal  - 34874 марта ўқилган
    • Ўзбекистон Президенти, Бош вазир, Бош прокурор ва Қашқадарё вилоят ҳокимига  - 34838 марта ўқилган
    • Миллиардер без миллиарда: Чак Фини – удивительный человек.  - 34815 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Интернет – адоват майдони эмас! (Анвар Назировга жавоб ўрнида)  - 34714 марта ўқилган
    • The 100 best photographs ever taken without photoshop  - 34689 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари”нинг садоқатли ва меҳр-муҳаббатли ўқувчиларига  - 34675 марта ўқилган
    • Улуғбек Бакиров: Сўздан яралган ҳаёт (Лола Ҳотамова билан суҳбат) 3-қисм  - 34664 марта ўқилган
    • Исчезнувший самолёт приземлился через 37 лет (Видео)  - 34633 марта ўқилган
    • Эксперимент с чемоданом – В мире удивительного…  - 34567 марта ўқилган
    • Бош прокурор И.Б.Абдуллаев, Ички Ишлар вазири А.А.Аҳмадбоевларга  - 34546 марта ўқилган
    • Исмат Хушевга бағишланган шеърларнинг ёзилиш тарихи ҳақида… (Видео)  - 34419 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари: ИМТИЁЗ ВА МАСЪУЛИЯТ (2-8)  - 34411 марта ўқилган
    • Отиб ташланган Андижон… (Русчадан Исмат Хушевнинг эркин таржимаси) 5-якуний қисм  - 34411 марта ўқилган
    • Ёлғонинг умри қисқа (“Озодлик” радиоси раҳбарига)  - 34394 марта ўқилган
    • Ҳамроқул Асқар: “Генераллар ўйини”даги Бек – Ғофур Раҳимов образи…  - 34320 марта ўқилган
    • Одил Ёқубовнинг издоши, Муҳаммад Алининг сафдоши, Исмат Хушевнинг устози  - 34292 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Гулнора Каримова билан Филипп Киркоровга  - 34288 марта ўқилган
    • Ўзбек ёзувчиси асарлари халқаро мукофотга тавсия этилди  - 34251 марта ўқилган
    • Навбаҳор Имомова – “Вашингтон чойхонаси” меҳмони…  - 34217 марта ўқилган
    • Исмат ХУШЕВ: “ЎЗ ГАЗИНИ РУСГА БЕРИБ, ТЕЗАК ЁҚҚАН ЎЗБЕГИМ!”  - 34215 марта ўқилган
    • Бирлашган Миллатлар ташкилоти раисига ўзбек ойдинларидан мурожаат  - 34192 марта ўқилган
    • Ташпулат ЮЛДАШЕВ: С ЮБИЛЕЕМ, ДРУГ! (Предатель ли Сергей Ежков?)  - 34177 марта ўқилган
    • МХХ раисининг биринчи ўринбосари ҳибсга олинди. Раис қачон қамалади?  - 34170 марта ўқилган
    • Бердиёр ЖУМАЕВ: ХУШВАҚТ МИСГАР БОБОМ ҚИССАСИ (Бешинчи, якуний қисм)  - 34141 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: “Президент эркасининг саргузаштлари” Иккинчи китоб, биринчи боб  - 34124 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Мирсаидов билан танишув (Иккинчи китоб, 6-боб)  - 34103 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Шимолий вокзалдаги Темир йўл милицияси ҳибсхонасида (3-3)  - 34093 марта ўқилган
    • Шогирд: Устоз “Ёшлар” телеканалига раҳбар бўлиб ютдими, ютқаздими?  - 34066 марта ўқилган
    • Туркияда кеча кутилмаган сиёсий воқеа рўй берди…  - 34063 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдим этади – “Юсуф Жума билан суҳбатлар” туркумидан (4-қисм)  - 34031 марта ўқилган
    • Эксперт: ИГИЛ может дойти до Средней Азии  - 34026 марта ўқилган
    • “Уруш кўрмаган миллат ёки МХХ раисига ўринсиз маломат”га келган изоҳлар  - 33952 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Сайрга кетган йигит… (2) (Абдуманноп Пўлатнинг порлоқ хотирасига)  - 33934 марта ўқилган
    • Жамоатни йиғлатган дуо ёхуд бир онанинг бошидан кечирганлари  - 33917 марта ўқилган
    • Дадахон Ёқубов: Бу улуғ инсон дарё эди, уммон эди  - 33877 марта ўқилган
    • Бишкек: Телефон суҳбатини ким ëзиб олгани ўрганилмоқда  - 33862 марта ўқилган
    • Фарғоналик аёл эрининг ўлимида “орган ходимларини” айблаяпти  - 33862 марта ўқилган
    • Президент Каримовдан кейин Ўзбекистонни нималар кутмоқда?  - 33829 марта ўқилган
    • Самарқандда мединститут ўқитувчиси порахўрлик айби билан ҳибсга олдинди  - 33825 марта ўқилган
    • Андижон: Муҳаммад Юсуфнинг Марҳаматдаги қабри ва уйига зиёрат…  - 33823 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдим этади – Ўзбекистон: ИШИД ва қўрқув фазоси  - 33789 марта ўқилган
    • Сиз севган шоирлар – Йўлдош Эшбек: Мен сени севаман, йиғлаётган қиз!  - 33743 марта ўқилган
    • Уруш кўрмаган миллат ёки МХХ раисига ўринсиз маломат  - 33740 марта ўқилган
    • Dmitri Shostakovich – The Second Waltz  - 33731 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Тошкентдаги фоҳишалар резиденцияси (Иноятов ва Ҳайдаров жанги) -1  - 33715 марта ўқилган
    • “Америка овози” – “Дунё ўзбеклари” меҳмони: Одил Рўзалиев Торонтода (Видео)  - 33698 марта ўқилган
    • Саратонни тумов каби даволаш йўлини топган ўзбек фармацевти  - 33695 марта ўқилган
    • Фокусник мирового масштаба. This may be the best Card Trick Ever….Fantastic!!  - 33689 марта ўқилган
    • Вы украли у нас мечту, господин президент! (Видео)  - 33664 марта ўқилган
    • Озод Тўраев: Ўзбек халқининг дин танлаш ҳуқуқи…  - 33662 марта ўқилган
    • Первый российский автомобиль сделали 120 лет назад, но царь его не заметил  - 33653 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Сахаровга ўзбек халқи номидан эълон қилинган лаънат тафсилоти  - 33633 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари Ельцин билан учрашув (2-2)  - 33569 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Ислом Каримовнинг ҳокимиятга келиши (2-китоб, 5-боб)  - 33565 марта ўқилган
    • Ўзбекистон Республикаси Олий раҳбариятига  - 33559 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Бош муҳаррирликка тайинланиш (2-китоб, 7-боб)  - 33517 марта ўқилган
    • Сенат раиси ўринбосари Содиқ Сафоевнинг инглиз тилидаги гўзал суҳбати  - 33508 марта ўқилган
    • Мурод Раҳмон: Азиз юртбошига (Шавкат Мирзиёевга қутлов)  - 33408 марта ўқилган
    • Исмат Хушев “Озодлик”да: “Мирзиёевга қарши жуда катта кучлар турибди…”  - 33364 марта ўқилган
    • Таниқли ўзбек журналисти Дадахон Ёқубов: “Ассалому алайкум, баҳор!”  - 33360 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: СНБда нима гаплар, жаноб Иноятов!  - 33346 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Насриддин Муҳаммадиев бошқача эди… (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 33334 марта ўқилган
    • Сурхон ёшлари: Қўноқлигу собитлик вақт ҳукмида (Иқбол Мирзо билан суҳбат)  - 33292 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари Академик Сахаров (2-4)  - 33278 марта ўқилган
    • Мама, она и в Африке Мама! Желаем вам приятного просмотра (32 фото)  - 33249 марта ўқилган
    • Фарғонада ука ўз акасини чавақлаб, Шаҳрихонсойга улоқтирганликда гумонланмоқда  - 33247 марта ўқилган
    • Тошпўлат Йўлдошев: Диний экстремизм таҳдиди борми?  - 33240 марта ўқилган
    • Файласуф Маҳмуд Йўлдошев марҳум шоир Шукур Содиқ ва унинг ибратли ижоди ҳақида  - 33214 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари Ислом ака билан танишув (2-3)  - 33197 марта ўқилган
    • Узбекская литература и культура понесли тяжелую утрату…  - 33192 марта ўқилган
    • Амирқул Карим: Шоир дўстим Мухтор Комил ҳақида сўз… (“Ўтганлар ёди”)  - 33141 марта ўқилган
    • Сколько стоит политическое убежище в Незалежной…  - 33129 марта ўқилган
    • Чинозлик Аҳмадбой молиявий пирамида ташкил этганликда айбланмоқда (1)  - 33118 марта ўқилган
    • Ўш шаҳар милициясининг асосчиси ва биринчи бошлиғи  - 33098 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари Чироқчига поезд ваъда қилганим  - 33093 марта ўқилган
    • Сенат раиси ўринбосари Содиқ Сафоевнинг инглиз тилидаги суҳбати  - 33087 марта ўқилган
    • Қудратхўжаевнинг қалб дафтари (“Уч илдиз”)  - 33079 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Президент эркасининг саргузаштлари (2-китоб. Муқаддима)  - 33075 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Рустам Азимовдан кейин навбат Элёр Ғаниевгами?  - 33068 марта ўқилган
    • ЎзТВ намойиш этади: Фахш йўлига кирган қиз билан сухбат…  - 33051 марта ўқилган
    • Солнце, Луна и звезды: лучшие астрономические фотографии года  - 33044 марта ўқилган
    • «Буритошу не стыдно под узбекским флагом “не замечать” вороватых коллег?”  - 33030 марта ўқилган
    • “Озодлик”да Самарқандлик миллионер аёл Шоира Хасанованинг “Озод Назар”и…  - 33029 марта ўқилган
    • Усман Хакназаров: Кто лидер по вывозу капитала из Узбекистана?  - 33012 марта ўқилган
    • Шуҳрат Тошпўлатов – Ўзбекистон МХХ раисининг ўринбосари этиб тайинланди…  - 33010 марта ўқилган
    • Ўзбекистон халқ депутати, таниқли журналист Дадахон Ёқубовдан янги йил табриги  - 33005 марта ўқилган
    • Улуғбек Бакиров: Сўздан яралган ҳаёт (Лола Ҳотамова билан суҳбат) 2-қисм  - 33001 марта ўқилган
    • Дилмурод Жумабоев: Ислом Каримов даврига баҳони замон беради, Юсупов эмас  - 32996 марта ўқилган
    • Чинозлик Аҳмадбой ҳақида: Баланд учган бургутнинг овчиси ҳам кўп бўлади… (2)  - 32989 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Рустам Азимовдан кейин навбат Элёр Ғаниевгами?  - 32986 марта ўқилган
    • Брюссель аэропорти ва метросида портлашлар, қурбонлар сони ортмоқда  - 32970 марта ўқилган
    • Лазиз Тангриев – Ўзбекистон Матбуот ва Ахбарот агентлиги Бош директори!  - 32954 марта ўқилган
    • Ай да сказки! Потрясающие иллюстрации Татьяны Дорониной  - 32953 марта ўқилган
    • Бугун таниқли ўзбек журналисти Одил Рўзалиев туғилган кун!  - 32948 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар – Султонпошша Удаева: Оқ илон, оппоқ илон…  - 32926 марта ўқилган
    • Акмал Саидовга: Нимани кутаяпсиз? Президентнинг “мастер класс” ўтишиними?  - 32924 марта ўқилган
    • Фарғона: Президент топшириғи асосида уй-жойлар берилди…  - 32915 марта ўқилган
    • Бош прокуратура: Гулнора Каримова қамоқда…  - 32911 марта ўқилган
    • “Ўзбекистон – Ватаним маним” кўрик танловига: Яшариб бораётган Андижон! (2)  - 32890 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдим этади: Ал-Шабабга Трамп баёноти қўл келди  - 32889 марта ўқилган
    • “Портлашлар Эрдўғон партияси июндаги сайловда ютқазганидан сўнг бошланди”  - 32869 марта ўқилган
    • Тоғай МУРОД: КУНДАЛИК ДАФТАРДАН (“ЁДНОМА”)  - 32863 марта ўқилган
    • Рус тилида гаплашадиган ўзбек ҳамюртларимиз ҳақида…  - 32847 марта ўқилган
    • Ўз оиламни ҳалол боқай деб четга кетган муҳожирлар Ватан хоиними?  - 32841 марта ўқилган
    • Гафур Рахимов первым начал бороться с коварной принцессой…  - 32805 марта ўқилган
    • Якшанбада кўл бўйига қилдик сайр, Уй жой, рўзғор ташвишлари, сенга хайр…  - 32789 марта ўқилган
    • Ҳамроқул Асқар: Авлиё бўлиш осонми ёки дин ниқобидаги фирибгарлик  - 32774 марта ўқилган
    • Анвар қори Турсунов: Менга туҳмат қилишмасин, соатим олтиндан эмас!  - 32769 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Етмиш ёшлик самимият (Журналист Анвар Усмоновга табрик ўрнида)  - 32761 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий портретига шарҳ (1-қисм)  - 32756 марта ўқилган
    • “Тошкентда кўрилаëтган хавфсизлик чоралари “Озодлик”нинг “Қурултой”ида  - 32754 марта ўқилган
    • Суҳайлий: Шеърларимни ғаламис кимсалар ўқиб, эътироз билдиришибди…  - 32733 марта ўқилган
    • Президентга шеър ёзиб, балоларга қолдим мен – Ҳаммадан узр сўраб, Суҳайлий…  - 32715 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: “Президент эркасининг саргўзаштлари” (2-китоб. Сўзбоши: М.Сатторов)  - 32710 марта ўқилган
    • Ўзбекистон Бош прокурори Бахтиёр Абдуллаев Президент сиёсатига қаршими?  - 32707 марта ўқилган
    • Таниқли ўзбек журналисти Дилмурод Жумабоев бугун туғилган кун. Табриклаймиз!  - 32700 марта ўқилган
    • Ҳамроқул АСҚАР: АБДУМЎМИН ЎТБОСАРОВ ЁДИ  - 32679 марта ўқилган
    • Случай в очень счастливой семье | Квартал (Видео)  - 32637 марта ўқилган
    • Улуғбек Бакиров: Сўздан яралган ҳаёт (Лола Ҳотамова билан суҳбат) 1-қисм  - 32625 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Тошкент шаҳар милицияси (ГУВД) ҳибсхонасида (3-китоб, 4-боб)  - 32615 марта ўқилган
    • Буюк ўзбек шоири Абдулла Орипов вафот этганига бугун роппа роса тўққиз ой бўлди…  - 32614 марта ўқилган
    • Ислом Каримовнинг ўлими МХХ учун қимматга тушди…  - 32598 марта ўқилган
    • Ўзбек журналисти Ватан байроғи кўтарилган АҚШдаги гей-парад ҳақида  - 32573 марта ўқилган
    • Шавкат Мирзиëев: “Милицияни ўғри қилган ўзимиз”  - 32548 марта ўқилган
    • 23 йил тақиқланган Шерали Жўраев миллий телеканалда чиқди (ВИДЕО)  - 32545 марта ўқилган
    • Исмат ХУШЕВ: ШОҲ БИЛАН ШАЙХ ТЎҚНАШУВИ ҚАНДАЙ ЮЗ БЕРГАН ЭДИ? (1-қисм)  - 32538 марта ўқилган
    • Шерали Жўраев оиласида: Йилнинг энг шов-шувли никоҳ кечаси!  - 32528 марта ўқилган
    • Отабек Тошев: Президент ўзбек халқининг эртанги кунга ишончини тиклади!  - 32521 марта ўқилган
    • ЎЗБЕК ХАЛҚИНИНГ БОШ ВАЗИР БЎЛГАН ТОЖИК КУЁВИ  - 32520 марта ўқилган
    • Ўзбекистон Президенти сўлим водийнинг дилбар Наманганига ташриф буюрди  - 32519 марта ўқилган
    • Холида: Мамаекуб ака неча йилдан бери Лангарим деб куюб енасиз…  - 32509 марта ўқилган
    • Комилжон Отаниёзов таваллудининг 100 йиллигига (1-мақола)  - 32505 марта ўқилган
    • Насриддин билан яккабоғлик қудамнинг келин олиш базмида бирга эдик…  - 32504 марта ўқилган
    • Президентга хориждаги ўзбек мухолифати ҳақида ҳуқуқ фаолларидан мактуб  - 32483 марта ўқилган
    • Президент Мирзиёевга Ўзбекистон кўзи ожизлар жамияти аъзоларидан  - 32478 марта ўқилган
    • Сегодня День рождения Генерального секретаря МОПЧ М.Захидова. Поздравляем!  - 32474 марта ўқилган
    • ЎЗБЕКИСТОН ТЕЛЕВИДЕНИЯСИ ДИКТОРЛАРИГА “ОЧИҚ ХАТ”…  - 32473 марта ўқилган
    • Жаҳонгир Исмоилов: Бу такрорда илоҳийлик бор…  - 32467 марта ўқилган
    • ҚУТЛУҒ, МУБОРАК БЎЛСИН АЙЁМ, ШАҲАНШОҲИМИЗ!     - 32455 марта ўқилган
    • Кичик Ислом Каримов ўзбек прокуратурасини айблади (ВИДЕО)  - 32448 марта ўқилган
    • Президентни ҳақоратлаш жиноят эканини наҳотки судья билмаса?  - 32441 марта ўқилган
    • Юсуф Жума. Кўзингизни очинг, жаноб Президент, имконни бой бераяпсиз…  - 32435 марта ўқилган
    • Саид Абдулазиз Юсупов: Террорчининг миллати бор!  - 32431 марта ўқилган
    • Бошловчи Қуддус Аъзамга: Мен Сиз ва Сизга ўхшаш маддоҳлардан жирканаман…  - 32421 марта ўқилган
    • Якшанба – дам олиш куни: Козим Қаюмов – Атиргуллар очди чирой – Чархпалак…  - 32421 марта ўқилган
    • Никто не ожидал от него такого выступления  - 32409 марта ўқилган
    • Қодиржон Ботировнинг уйи Бакиевга берилганидан маҳкамага шикоят қилинди…  - 32402 марта ўқилган
    • Мираброр Усмоновни “Дўстлик” ордени билан мукофотлаш тўғрисида  - 32397 марта ўқилган
    • Ғафур Раҳимов Мирзиëев шарофати билан Ўзбекистонга қайтади  - 32388 марта ўқилган
    • Президент ва Бош вазирга: Уйбузар ҳоким ишдан кетди, зарарни ким тўлайди?!  - 32385 марта ўқилган
    • Бетавфиқ раҳбарни сўкканим учун, Уч йил ётар бўлсам ётганим бўлсин…  - 32374 марта ўқилган
    • Муҳаммад ИСМОИЛ: МИРЗИЁЕВГА ИШОНСА БЎЛАДИМИ? (2-мақола)  - 32368 марта ўқилган
    • Биринчи қадам ҳамиша оғир, аммо миллатнинг қаддини барибир тиклашимиз керак!  - 32348 марта ўқилган
    • МХХ раиси яхши одам бўлса, менга Россия ўрмонларида пишириб қўйибдими?  - 32331 марта ўқилган
    • ИШИДга қўшилган тожик полковнигининг янги суратлари тарқалди  - 32328 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: ББС ўзбек хизматининг расмий вакили Тошкентга келди  - 32322 марта ўқилган
    • Исмат Хушев “Озодлик”да: “Мирзиёевга қарши жуда катта кучлар турибди…”  - 32318 марта ўқилган
    • Президент Мирзиёевга: Исмат Хушевни Ўзбекистонга қайтариш керак!  - 32305 марта ўқилган
    • Хуршид Даврон: ШАФОАТ РАҲМАТУЛЛО ТЕРМИЗИЙГА БАҒИШЛОВ (“ЁДНОМА”)  - 32304 марта ўқилган
    • Мирзиёев ЎзТВ раҳбарига: ‘Озодбекка мешать қилма!‘  - 32301 марта ўқилган
    • Қашқадарёлик шифокорлар ўлмаган чақалоқни “ўлди”га чиқаришди…  - 32301 марта ўқилган
    • В Швейцарии все будут получать 2 250 евро в месяц. Даже не работая  - 32292 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий портретига шарҳ (2-қисм)  - 32291 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов: Афсус, энг чиройли гулнинг ҳам бир кун, Сўлиб, оёқ ости бўлмоқлиги бор  - 32289 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар – Ботир Қодиров: Йиғлайсанму  - 32285 марта ўқилган
    • Исмат ХУШЕВ: УЧ КЕЧА-Ю, УЧ КУНДУЗ (3-КИТОБ, 2-БОБ)  - 32275 марта ўқилган
    • Президентга: Уюшмани отбозорга айлантирган Муҳаммад Али кимнинг эркаси?  - 32260 марта ўқилган
    • Одамларнинг ювиниш учун оддий ҳаммоми йўқ, лекин данғиллама тўй қилгиси келади…  - 32256 марта ўқилган
    • Қаландар Қарноқий тимсолида Қарноқ қишлоғига сафар тарихи  - 32254 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткор – Умида Мирҳамидова: Оқ атиргуллар…  - 32252 марта ўқилган
    • Профессор Гого Ҳидоятов: Турон тарихи. Кириш 1-қисм “Ўтганлар ёди” туркумидан  - 32251 марта ўқилган
    • Оддий фукаронинг мухбирларга хати ва унга “Дунё ўзбеклари” муносабати  - 32249 марта ўқилган
    • Бердиёр ЖУМАЕВ: Қариндошлараро никоҳ – ирсий ва наслий чоҳ  - 32238 марта ўқилган
    • Миллий мафкурани қайта кўриб чиқиш вақти келмади…ми? – “Кун.ўз”  - 32234 марта ўқилган
    • Ўктам Исматов Президентга: Судларнинг аҳволи Сиз айтгандан ҳам бадтар экан…  - 32231 марта ўқилган
    • Талант АЛЕКСАНДЕРОВ: СЎНГГИ МАНЗИЛДАН РЕПОРТАЖ…  - 32228 марта ўқилган
    • ЎзТВ режим хизмати раҳбари, СНБ ходими А.Шодмоновга бағишлов  - 32222 марта ўқилган
    • “Дунё узбеклари” представляет: “Ху из мистер Сафаев?”  - 32221 марта ўқилган
    • Ҳоким ўринбосари, kun.uz мухбиридан қўлингни торт!!!  - 32220 марта ўқилган
    • Бугун таниқли ўзбек журналисти Нусрат Раҳмат туғилган кун. Табриклаймиз!  - 32220 марта ўқилган
    • Гафур Рахимов не смог приехать на похороны брата в Узбекистан  - 32218 марта ўқилган
    • Олтин девор. Ўзбек спектакли – Ғани Аъзамов (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 32213 марта ўқилган
    • Исмат Хушев “Озодлик”да Самандар Қўқоновнинг қамалиш тарихи ҳақида  - 32198 марта ўқилган
    • АБДУЛЛА ОРИПОВ – ДАҲО!!! (Биринчи мақола)  - 32193 марта ўқилган
    • Лола Хатамова объявилась в публичном пространстве. Долго ждали этого дня…  - 32191 марта ўқилган
    • Открытое письмо Министру Внутренних Дел РУ генерал-лейтенанту А.А. Ахмедбаеву  - 32190 марта ўқилган
    • Дониер Турсунов: Мы то знаем кто такой Сафаев…  - 32188 марта ўқилган
    • Таниқли жамоат арбоби Насриддин Муҳаммадиев вафот этди…  - 32187 марта ўқилган
    • Фароғат Камолова Жиззах туманидаги Мўлканлик қишлоғида туғилган…  - 32186 марта ўқилган
    • Ҳамроқул Асқар: Шукур Содиқнинг “Ҳурлик салтанати” китобига чизгилар  - 32184 марта ўқилган
    • Мирёқуб Қобилов: Динда мажбурлаш йўқ Муҳокама учун мавзу (Биринчи мақола)  - 32174 марта ўқилган
    • Гулбаҳор Саид Ғани: Ватан битта, дунёнинг бошқа ҳеч қаерида Ўзбекистон йўқ!  - 32168 марта ўқилган
    • Хуршид Даврон: “Давлат маслаҳатчиси мақомидаги ўзбек Берияси…”  - 32166 марта ўқилган
    • МХХга қарши уларнинг қинғир ишларини ошкор қилиш орқали курашиш керак  - 32166 марта ўқилган
    • Маҳмуд Ражаб: Ижодида чиқити йўқ шоир (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 32163 марта ўқилган
    • Талантли ўзбек шоири Амир Худойберди – меҳмонимиз…  - 32160 марта ўқилган
    • Омон Матжон: Евтушенко Ўзбекистонга бегона эмасди  - 32159 марта ўқилган
    • Шавкат Мирзиёев прокурорларни “энг катта ўғрилар” деб атади  - 32155 марта ўқилган
    • Имрӯз шоҳи анҷумани дилбарон якест, Дилбар агар ҳазор бувад, дилбар он якест (Ҳофиз)  - 32139 марта ўқилган
    • Туркманистонда полиция билан оммавий муштлашув  - 32132 марта ўқилган
    • Абдиҳамид Парда ижодидан: ЎЗБЕК ГАМЛЕТИ ҲАҚИДА (Шукур Холмирзаев ёди)  - 32128 марта ўқилган
    • Жаҳонгир Исмоилов: “Сенга инсоф берсин, учинчи одам!”  - 32127 марта ўқилган
    • Гулноз Мўминова: Севган кишим Мени пайқасин, десанг, Оёғига ўралашма…  - 32124 марта ўқилган
    • Муҳаммад Солиҳнинг ББСдаги чиқиши хусусида  - 32115 марта ўқилган
    • АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси Памела Спратлен билан юзма-юз мулоқот  - 32113 марта ўқилган
    • Анвар Каримов: Вот теперь пора…, настал переломный момент для Узбекской оппозиции  - 32107 марта ўқилган
    • Муҳаммадёқуб Ҳамроев: Самандар аканинг яқинларига табрикларимиз…  - 32105 марта ўқилган
    • ЕХҲТ раиси: Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари вазиятини яхшилаш йўлига ўтиши лозим  - 32102 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Буюк фарзандини унутган дорилфунун…  - 32102 марта ўқилган
    • Я, БАРОН, КОТОРОГО НАЗЫВАЮТ СФИНКС…  - 32095 марта ўқилган
    • Эврил Турон: Қора дўлана (роман) (Ўнинчи – якуний қисм)  - 32088 марта ўқилган
    • BBC Путиннинг “хуфя бойлиги” ҳақида ҳужжатли фильм намойиш қилди  - 32083 марта ўқилган
    • Фарғонада Эркин Воҳидовнинг 80 йиллиги тантаналари бўлиб ўтмоқда  - 32082 марта ўқилган
    • Ф.Гюлен: «Мы, должны критически пересмотреть наше понимание ислама»  - 32074 марта ўқилган
    • Журналист Исмат Хушев номига келаётган ҳасрат ва хатлардан сатрлар… (2)  - 32073 марта ўқилган
    • Мирзиëев туғилган кунида янги қароргоҳга кўчиб ўтди (“Озодлик” радиоси видеоси)  - 32052 марта ўқилган
    • 22 июль куни Ғофур-Арслонбек Аҳмад ўғли Раҳимов 65 ёшга тўлади  - 32051 марта ўқилган
    • Дилмурод Жумабоев: АҚШ Ғофур Раҳимовни “наркобарон” деб хато қилди  - 32039 марта ўқилган
    • Одил Ёқубов хотираларидан Абдулазиз Маҳмудов архиви  - 32035 марта ўқилган



Интернетдаги RSS каналимизни ўқинг Твиттердаги саҳифамиз! Facebook орқали дўстлашамиз!



Мактуб ёзиш

ЖАҲОН ОММАВИЙ АХБОРОТ
ВОСИТАЛАРИ

"Ўзбекистон овози" газетаси
Прямой эфир ДОЖДЯ
СНОБ.РУ
ИНО TV
Colta.Ru
Украинская правда
Корреспондент.Нет
Русская служба ББС
ББС Ўзбек хизмати
Голос Америки
Америка овози
Озодлик
Uznews.Net
Фергананьюс.Ру
РосБалт -информационное агентство
Эхо Москвы
Радио Свобода
Ньюс.Ру
Московский Комсомолец
Литературная газета
Комсомольская правда
Новая газета
Союз независимых журналистов Центральной Азии
Центразия.Ру
NEWS-ASIA-Центральноазиатский информационный портал
Каспаров.Ру
Аргументы и факты
Однако
Китоб дунёси
Узметроном
Новое Время - The New Times
Альтернативная литература Узбекистана

Copyright © 2014 — ДУНЁ ЎЗБЕКЛАРИ. Барча ҳуқуқлар ҳимоя қилинган