Норқобил Жалил: Шерматовга барибир қойилман, лекин…

Халқнинг эртасини ўйлаган миллат, энг аввало, таълим-тарбияга масъул инсонлар бошини силайди. Бу оддий ҳақиқат. Бошқа йўли йўқ. Шу маънода Халқ таълими вазири Шерзод Шерматовнинг муаллимлар ойлиги камида 1000 доллар бўлиши керак дея қайта-қайта айтаётган орзуманд сўзлари тез орада рўёбга чиқишига ишонаман.

(Тўғри, таълим тизимида «инқилоб» ясаш жудаям осон иш эмас ва бу борада амалга ошираётган айрим ташаббусларига қўшилолмаслигим табиий).

Лекин нима бўлгандаям ўқитувчи зотининг кўп йиллар давомида топталиб келинган қадр-қимматини жойига қўйиш ҳақидаги амалий ишлари қўллаб-қувватланишга арзийди. Тасаввур қилайлик, қишлоқдаги иқтидорли оддий муаллим 1000 АҚШ доллари-ўн милён сўмдан ошиқроқ ойлик маош бўлса бунинг нимаси ёмон, тўғрими?

Майли-да, насиб этса буям амалга ошмайдиган орзу эмас-ку! Лекин Соғлиқни сақлаш вазирлиги раҳбарлари-чи, нега Шерматовчалик бўлолмаяпти? Нима, шифокорнинг қадри, ўрни, нуфузи ўқитувчиникидан камми?

Сал иситмаси чиққан одам борки, туну кун дўхтирга чопади. Шу кунларда улар кўрсатаётган жасорат Иккинчи жаҳон урушида қаҳрамонларча жон олиб, жон берган ёвқур, мард боболаримизга қиёслагулик эмасми? Энг аянчли вазиятларда, пандемия шароитида ҳатто ўз жонларини қурбон қилишга тайёр турган (қанчаси дунёда ўтгани Худойимга аён) шифокор-врач-халоскор ҳамшираларнинг ижтимоий ҳимояси ҳақида деярли сўз очишмаяпти!

Қойил қолмаяпмиз сизларга, ҳеч бўлмаса ҳар қадамда сўкилаётган, устидан кунора шикоятлар тушаётган(бундай тоифалар, афсуски, энг обрўли деб келинган тиббиёт тизимига болта уряпти, бор нуфузини тўкаяпти) бир пайтда, соҳада ФИДОЙИлар десак арзийдиган жонкуяр шифокорлар(барча медперсоналларни қўшиш мумкин) сони мингта-ку! Нега уларнинг ойлик маошини жиллақурса 500 гина дўлларгинага ошириш ҳақида гапиролмаяпсизлар!

Ҳақингиз кетиб қолмайди, қўрқманг, давлат бюджетидан ажратилаётган маблағларниям туя қилишмаса, бу пуллар агар ўз эгаларига етиб борсайди, халқнинг қўлига қараб қолишмасди дўхтирларингиз!

Қизиғ-а, кўп бора эшитганман, врачлар жаргонида «беморни айлантирволиш» деган ғалати ибора бор. Шифокор ошнамиз шундай изоҳ берди:»Бальнисаю поликлиникаларда неча ўн йиллардан бери бу «қоида» амалда. Мурожаат қилган мижоз битта хонагамас, ҳамма хонага кириб чиқишга мажбурланади. Ҳаммасига қистир-қистир қилмаса…» Ана холос, тизимда ана шундай кўринмас схемалар гуриллаб ишлаяпти. Ҳисоботлар эса рисолагидек.

Ёки яна битта «Занжир реакцияси»ни айтайми сизга! Эшитинг: исталган поликлиника ёки касалхонага (хусусийларда аҳвол бундан беш баттар) иши тушиб борган қўли узунми, калтами, барибир, одамга аччиқ ичакдек қилиб рецепт ёзиб тутқазишади врачлар ва «кўрмана»си чўнтагига тушар-тушмас «Манави дорихона ёки фалон жойдаги хусусий клиникада аппаратга тушиб келасиз, энг зўр врачлар шу ерда, мени фамилиямни айтсангиз бас» деб ёлворгандек қаттиқ тайинлайди.

Бемор кишида деярли шубҳа бўлмайди. Ким нима деса ишонади. Буни ҳамма ҳамшираю дўхтир беш қўлдай билади. «Поликлиникаю касалхона- врач-дорихона= ЗАНЖИРланган мафия эмасми бу!

Мавзудан четланмайин, гапнинг пўсткалласи шу: тиббиётчиларимизниям аҳволи ҳақида қайғурадиган фурсат келмадимикан? Аксинча, уларнинг боши йил ўн икки ой маломат, дашном ва “пора билан…” деган нохуш хабарлардан чиқмай юраверсинми ё?