Усмонжон яхши инсон эди… «Ўтганлар ёди» туркумидан
ЯХШИ ИНСОН ЭДИ
(Навбатдаги ҳақсизлик қурбони УСМОНЖОН АБЛАЗОВ хотирасига)
Дунёни янги ўлат қоплаган бугунги ташвишли баҳор кунларида қалбларни ларзага солган шум хабар тарқади.
2020 йилнинг 23 апрелида қирғизистонлик ўзбекларнинг ёрқин намояндаларидан бири, республика миқёсида ҳам ўз ўрнига эга бўлган етук кадр, қишлоқ хўжалиги соҳасининг моҳир ташкилотчи раҳбарларидан бири, эл-юрт равнақи, мамлакат ривожи учун вақтини ҳам, соғлигини ҳам аямай ишлаган элпарвар ва ватанпарвар инсон Усмонжон ака Аблазов вафот этди.
Минг афсуслар бўлсинки, жисмонан бақувват, маънавий баркамол бу азиз инсоннинг умри миллатчилик, сиёсий туҳмат туфайли тушган Қирғизистон қамоқхоналаридан бирида завол топди.
Иншааллоҳ, 2010 йилнинг қонли июнь воқеаларининг моҳияти, келиб чиқиш сабаблари ва оқибатлари келажакда холис таҳлил қилинажак. Минглаб одамларнинг умрига, бахтига, келажагига зомин бўлган мана шу воқеалар Аблазовнинг бутун тақдирини ҳам тубдан ўзгартириб юборди.
Қирғизистон жанубида қирғин аланга олиб турган 2010 йил 13 июнь куни бир тўда жиноятчилар бошида турган миллатчи ёшлар Жалолобод вилоятининг Сузоқ қишлоғини қароқчилик билан талаш учун ҳужум уюштиради. Сузоқликлар ўз қишлоғини қўриқлаш чораларини кўришади.
Ахир, ҳайвон ҳам ўз инини қўриқлайди-ку! Уларнинг орасида ҳамиша миллатлараро дўстлик учун курашган, ўзбек ва қирғиз элига бирдай муносабатда бўлиб келган интернационалист Аблазов Усмонжон ака ҳам бор эди.
Тўғри йўлдан киролмай зарбага учраган жиноий тўда «Санпа» пахта заводи ёнидан ўтган йўл орқали қишлоқ марказига киришга ҳаракат қилади. Ўртада отишма бўлиб, бир қанча одам ҳалок бўлади. Ўша отишманинг келиб чиқиши борасида ҳам сирли маълумотлар кўп. Улар ҳам келажакда очиқланади, худо хоҳласа…
Сузоққа қилинган ҳужумнинг натижаси шу бўладики, ҳужум қилганлар қаттиқ қаршилик натижасида йўқотишларга учраб, қишлоққа кира олмадилар. Охир оқибатда сиёсий босим туфайли қароқчи қотиллар жабрланувчи, ўз оилалари ва мулкини ҳимоя қилганлар эса жиноятчи, миллатчи, сепаратист деган сиёсий тамға билан судландилар.
Усмонжон аканинг айбини тергов ҳам, суд ҳам исботлай олмади. Шунга қарамасдан унга 25 йил қамоқ жазосини беришди. Ана шундай қилиб ўзининг эзгу ишлари билан эл ҳурматини қозонган, ўз умрини эл равнақи учун ҳадя қилган Аблазов Усмонжон ака айни меҳнатлари хузурини кўрадиган пайтда турмага тушди.
У ердаги оғир шароит, хасталик ва адолатсизликка унинг юраги дош бермади. Вақтида тиббий ёрдам ололмагани сабаб ўша ерда вафот этди.
Аблазов Усмонжон ака 1947 йили 23 апрелида Қирғизистон ССР, ўша пайтдаги Ўш вилоятининг Сузоқ туманида оддий колхозчи оиласида туғилган. Сузоқ қишлоғидаги 1-мактабни 1965 йилда битириб, ўша йили Андижон пахтачилик институти (Ҳозирги Тошкент аграр университети Андижон филиали) нинг қишлоқ хўжалигини механизациялаш факультетига ўқишга кирган.
Институтда ўзининг фаоллигини, янгиликка қизиқувчанлиги, илмга чанқоқлигини кўрсатган.
Институт комсомол ташкилотининг фаол аъзоси сифатида талабалар орасида обрўга эга бўлган.
Институтни имтиёзли диплом билан битирган Усмонжон Аблазов Сузоққа – ўзи туғилган қишлоққа қайтади. Донғи собиқ Совет Иттифоқига таралган «Москва» номли колхозга ишга киради.
Усмонжон ака 1980 йилгача колхознинг механизация бўлимида механик, кейин бош инженер, бўлим бошлиғи бўлиб ишлаган. 1980 йилда «Октябрнинг 40 йиллиги» номли колхоз бошқаруви раисининг ўринбосарлигига сайланган. Колхозда ишлаш давомида қишлоқ хўжалигини яхши билган мутахассис сифатида колхоз эришган муваффақиятларга ўзинингмуносиб ҳиссасини қўшади.
1985 йилда У. Аблазовни Қирғизистон Компартияси Сузоқ туман партия комитетига инструкторликка ишга оладилар. Туман партия қўмитасида 2 йилча ишлаган Усмонжон ака туман ҳудудидаги колхозлар, ишхона ва ташкилотларнинг фаолияти билан яқиндан танишади. Бу жараёнда катта тажриба орттиради. Жамоат билан ишлашни, бошқарув услубларини ўрганади.
Айни кучга тўлган 40 ёшида, 1987 йилда уни машҳур «Москва» колхозига раисликка сайлайдилар.
Аблазов Усмонжон ака бутун куч-ғайратини колхоз иқтисодини мустаҳкамлаш ва шу орқали колхозчиларнинг даромадини кўпайтиришга, эл фаровонлигини оширишга сарфлади. Бошқарув тизимини ўзгартирди, режалаштиришни қайта кўриб чиқди ва иқтисодий фойдани кўпайтиришга жиддий эътибор қаратди.
«Москва» колхози у бошқарган даврда вилоятдаги энг илғор жамоалар қаторидан ўрин олди. Меҳнаткашларнинг даромади ошиб, турмуш шароитлари яхшиланди.
2000 йилларда бир неча йил давомида Қирғизистон Республикаси ҳукумати қошидаги Қишлоқ кенгашлари фонди ва ривожланиш хизматининг бошлиғи сифатида фаолият кўрсатди.
Усмонжон ака бир неча бор туман кенгаши депутатлигига сайланган. 1990 йилда сайловчилар уни вилоят халқ депутатлари кенгашига депутат қилиб сайлашди. У депутатлик мандатидан ҳам оддий халқнинг, меҳнаткашларнинг манфаатини ҳимоя қилишда унумли фойдаланди.
Аблазов Усмонали ака туғилган ерини, вилоятини, Ватанини бутун вужуди билан севган, уларнинг гуллаб-яшнаши учун астойдил курашган инсон эди. Раҳбар сифатида одамларга тўғри йўлни кўрсатиш, тўғрисўзлик ва меҳнатсеварлик унинг характеридаги энг асосий сифатлар эди.
У қаерда ишламасин, ҳалол меҳнат қилди, ҳалолдан насиба топди ва фарзандларини ҳам ҳалол ризқ билан боқди, ўстирди. Бир ўғил ва етти қизни вояга етказиб, халқ орасига қўшди. Ортидан 20 нафардан ортиқ невара-чеваралари қолди.
Эл, давлат бу инсоннинг холис хизматларини эътиборсиз қолдирмади. Усмонжон ака 2007 йили “Қишлоқ хўжалиги аълочиси” кўкрак нишони билан тақдирланди.
2009 йилнинг январида Президентнинг фармони билан “Қирғизистон Республикасига хизмат кўрсатган қишлоқ хўжалик ходими” номига эга бўлган бўлса, ўша йилнинг кузида Сузоқ туманининг фахрий фуқароси номига муносиб топилган.
Усмонжон ака ҳамма билан тез чиқишиб кетадиган, бошқаларнинг манфаатларини ҳисобга олиб хулоса чиқарадиган раҳбарлар тоифасига кирар эди. У одамларни миллатга ажратмас, ишига ва хулқи-одобига қараб муомала қилар эди.
Айниқса, у қирғиз миллати вакиллари билан тезроқ тил топишарди, чунки уларга ҳурмат билан муносабатда бўлар, ҳақиқий дўст сифатида самимий баҳолар эди. Дўстларининг кўпчилиги ҳам қирғизлардан эди.
Шу билан бирга у ўзбекларнинг ҳам бошқа миллатлардан орқада қолишини хоҳламаган чинакам миллатпарвар лидерлардан эди. Ўзбек халқининг манфаатлари, келажаги учун кўп ишларни бажарди.
Албатта, айрим миллатчи сиёсатчиларга айнан мана шу нарса ёқмаган бўлиши табиий.
Ана шундай инсон мамлакатдаги суд ва ҳуқуқ-тартибот органларидаги бошбошдоқлик, миллатчилик ва адолатсизликнинг навбатдаги қурбони бўлди.
Бевақт, тутқунликда бу дунёни тарк этди.
Усмонжон аканинг ёрқин хотираси бизнинг қалбимизда абадий яшайди.
Аллоҳ марҳумнинг иймонини саломат қилсин, билиб-билмай қилган гуноҳларини мағфират қилиб, жаннат боғчаларидан жой берсин, деб дуолар қиламиз.
Усмонжон аканинг оила аъзоларига, яқинларига чуқур таъзия изҳор қилиб, уларга сабр-тоқат тилаймиз.
Бир гуруҳ дўстлари
«Дунё ўзбеклари» редакция почтасидан
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ