Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевга Шукуров Тилов Умаровичдан
Ўзбекистон Республикаси Президенти
Ш.М.Мирзиёевга
Нусхалари:
Жиноят ишлари бўйича Сирдарё вилоят
суди апелляция судлов ҳайъатига
Ўзбекистон Республикаси Олий судининг раиси
Козимжон Камиловга
“Дунё ўзбеклари” нашри Бош муҳаррири Исмат Хушевга
Тошкент шаҳар, М.Улуғбек тумани А.Югнакий
мавзеси, 22-уй, 5-хонадонда яшовчи судланувчи
Шукуров Тилов Умарович томонидан
тел: (90) 808-76-06, (94) 627-12-61
эл.почта:tilov.shukurov@bk.ru
алоқа бўлими: 100142
ТАКРОРИЙ ИЛТИМОСНОМА-шикоят тариқасида (№9)
Ҳимоя томонидан суд мажлисини видеоёзувга ва кинотасвирга
ёзиб олиш тўғрисида
Мени, Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 210-моддаси 3-қисми “б” банди билан айблаш ҳақидаги жиноят иши ЖИБ Сирдарё вилоят суди апелляция инстанциясида кўрилмоқда.
Жорий йилнинг 19 март куни суд мажлисида, суддан исботланиши лозим бўлган барча ҳолатлар синчковлик билан ҳар томонлама, тўла ва холисона текшириб чиқилиши, суд тергови жараёни шубҳалардан ҳоли бўлиши ва шаффофлигини таъминлаш борасида, ЖПКнинг 19, 22, 46 ва 53-моддалари талаблари асосида, суд терговини ҳимоя томонидан уяли телефонимиздан видеотасвирга олиш ҳақида оғзаки илтимоснома берган эдим, суд мажлисида судлов ҳайъати ўз ўрнида маслаҳатлашиб, раислик этувчи А.Кураматов ҳимояга бўлган ҳуқуқларимни бўзиб, суд тергови жараёнини видеотасвирга олишимизга рухсат бермасдан, асослантирилмаган ажрим қабул қилганидан норозиман.
Сабаби, судлов ҳайъати худди шундай қонунбўзиш холатларини иккинчи марта содир этаётган бўлиб, мени яна ёзишга мажбур этмоқда. Жумладан:
Жорий йилнинг 18 февраль куни менга нисбатан жиноят иши бўйича, очиқ суд мажлисига ОАВ ва жамоатчиликни таклиф этиш ва иштирок этишига рухсат сўраш ҳақидаги 15 февралдаги ва №3-сонли 17 февралдаги илтимосномаларимни суд мажлисида ўқиб эшиттириб, тақдим этдим ва унда “ОАВларнинг суд органларида очиқ суд фаолиятининг ошкоралиги, шаффофлиги, қонунларни бажарилиши ва адолатли қарор чиқаришини кузатиб, суд мажлисида аудио ва видеоёзуви техника воситаларидан фойдаланиб, тадқиқ этиб, ёритиб боришларига рухсат беришингизни ва менга нисбатан жиноят иши бўйича суд мажлисини суд идоралари ташаббус кўрсатиб, суд залида овозларни ёзиб олиш, видеоёзувга ва кинотасвирга оладиган мажлислар залида ўтказишини ва ҳимоя томон ҳам диктофонга ёзиб олишини маълум қиламан” – деб ёзган эдим.
Ўз навбатида, судлов ҳайъати ўз ўрнида маслаҳатлашиб, раислик этувчи А.Кураматов “ОАВларни жалб қилиш ҳақидаги илтимосномани қаноатлантирамиз, таклиф қилинг! (18.02.20й диктофондаги сўзлар 43:36 мин.сек), … бунисини (изоҳ: иккинчи илтимосномадаги ОАВга тааллуқли сўзлар) қаноатлантирдик (18.02.20й диктофондаги сўзлар 44:20 мин.сек) ва мухбирлар сони камлигидан қатнаша олмайди, ўзингиз олиб келишингиз (27.02.20й диктофондаги сўзлар 00:20 мин.сек) мумкин!” – деб, илтимосномаларимни қаноатлантирган эди.
Алоҳида таъкидлашим жоизки, суд мажлисида суд терговининг видеоёзувга ва кинотасвирга олиш ҳақидаги илтимосномам суд томонидан рад этилмаган ва бошида ҳимоя томонининг суд мажлисини видеоёзув ва кинотасвирга олишига зурурат сезилмаган эди.
Лекин, жорий йилнинг 12 март куни суд мажлисида отам У.Шукуров, жиноят ишим юзасидан кўрсатувлар бераётганида, биринчи дақиқаларданоқ, давлат айбловчиси И.Ачилов ғайриинсоний ҳаракатлар содир қилиб, отамга қараб жилмайиб, кулиб кўрсатув беришига халақит бериб, чалғитиб, руҳий босим ўтказиб, отамни асабийлаштириб, кўрсатувларидан чалкаштириб юборди ва отам ўзининг қадр-қиммати камситилган ҳамда таҳқирланган ҳисоблаб, давлат айбловчисига “кулманг …!”-деб, ҳақли равишда эътироз билдирди. Мен эса прокурорни рад этиш ҳақида илтимоснома киритдим, лекин айбловчиси репликаларида “…“МИМИКА” бор манда (диктофондаги сўзлар 28:22 мин.сек),… чунки ўзи “ТАББИЙ КУЛГИЧИМ” бор, (диктофондаги сўзлар 34:22 мин.сек), у нарса, “МИМИКАМ” Сизга кулги тариқасида кўринган бўлса керак”-деб айтган гапларни судда айтиб, фикрларида ҳам инкор қилмасдан отамни “кўзи ожиз, … 3-4 метр нарида ўтирган одамни жилмайди, кулдинг устимдан деган тухмат, тухмат”-деб ҳисобласаям бўлади (19 март.диктофондаги сўзлар 02:08:54 соат.мин.сек), … тухмат, тухматомуз анақа келтирдилар манга, манга нисбатан, ваҳоланки ўша жойда … реплика қилиб айтиб ўтиб кетганман, “МИМИКА бор”-деб ёзиб кетган экансиз, мен бошқачароқ талқин қилган эдим, “мимикаммас” кулганим йўқ (19 март.диктофондаги сўзлар 02:09:26 соат.мин.сек), ҳақиқатдан кулганим йўқ, кулгичим бор деган мазмунда, мимикам шунақа, кулгичим бор, деган мазмунда…, таҳдид қилди дегансиз, … бунинг ҳаммаси шахсиятга тегувчи …. шахсиятга ўтиб кетаётибсиз деб ҳисоблайман”-деган бўлиб, кўриб турганингиздек отам “тухматчи”га, мен эса қонуннинг бажарилишини сўраб “ҳурматсиз”га чиқдим, ўз навбатида раислик этувчи ҳам (19 март.диктофондаги сўзлар 02:16:12 соат.мин.сек), судлов ҳайъати давлат айбловчисининг кулганлигини кўргани йўқ ва эшитгани йўқ”-деб, илтимосномамни рад этди.
Бундан ташқари, жорий йилнинг 19 март кунидаги суд тергови жараёнида жабрланувчи ўз кўргазмаларини бир неча бор ўзгартириб, ҳатто саволларимга жавоб бермади, ўз навбатида жабрланувчининг адвокати У.Ғозиев суд тартибини бўзиб, жабрланувчи Т.Исмоиловга бир неча марта имо-ишоралари билан ўргатганлиги, яъни адвокат “мен ҳозир нима нотўғри иш қилаётибман-ми?, ҳаракат қилишим мумкин-а?, кўзимни пирпиратишим, қўлимни бундай қилишим мумкин эмас-ми?, мани шунинг учун адвокат қилиб олган…! (диктофондаги сўзлар 04:45 мин.сек),”-деб ва судга нисбатан ҳурматсизлик қилиб, судда жабрланувчи Т.Исмоилов билан савол жавоб қилаётган вақтимда, раислик этувчидан рухсат олмасдан, жабрланувчининг ўрнидан саволимга жавоб бериб, менга ҳам саволлар бериб “бу кишини тергов қилаётибизми ҳозир, … қаердан билади…? чиройли савол беринг? (диктофондаги сўзлар 25:35 мин.сек), бу киши судланувчими? (диктофондаги сўзлар 25:35 мин.сек)”-деб, менга нисбатан руҳий босим ўтказиб, адвокатларнинг касб этикаси қоидаларини бўзиб, номуносиб ҳаракатлари билан менинг ва адвокатимнинг эътирозларимизга сабаб бўлди.
Шунингдек, мен шу кунга қадар гувоҳларни ва тадбир иштирокчиларни сўроқ қилишда видеоконференцалоқа режимидан фойдаланмасликни, улар билан юзма-юз бўлишим тўғрисида илтимосномалар бериб келмоқдаман, лекин раислик этувчи томонидан “видеоконференцалоқа режими қонунда тақиқланмаган, фойдаланамиз”-деб илтимосномаларимни рад этди, эндликда эса, ўзининг видеоёзувга ва кинотасвирга олишга рухсат бериши ҳақидаги ажрими юқори суд томонидан бекор қилинмасдан, ҳимоя томонидан суд терговини видеотасвирга олишимизга рухсат бермаганлиги ҳақида чиқарган ажримини қандай тушунса бўлади?
Шунингдек, ҳозирги кунда суд тергови тўлиқ диктофонга ёзиб олинмоқда, юқоридаги ҳаракатларингиз билан ҳимояга муҳтож судланувчининг ҳуқуқларини амалга оширишига тўсқинлик қилаётибсизлар! Олдин судда диктофонни ишлатишга рухсат бериб, сўнг бермаганлик ҳақидаги ажримингиз қонунга зид бўлганлиги сабабли, адолат қарор топиб, диктофон ишлатишга рухсат бердингизлар ва нотўғри қарор қабул қилганлигингиз ўз исботини топди! Лекин, диктофонга рухсат бермаганликларингиз ҳақидаги ажрим юзасидан масала очиқ қолиб, ҳеч қандай қарор қабул қилинмади.
Дарвоқе, доноларимиз “Кўр ҳам ҳассасини бир марта йўқотади”-деб, айтган ривоятга ҳам ишонгим ҳам келмай қолди, наҳотки Сизлар қонундан қўрқмасдан иккинчи марта ҳам қонунни била туриб, атайлаб бўзсангизлар! Ким Сизлар? ЖПКнинг қандай қонунларга асосланиб, суд мажлисида битта масала бўйича, икки марта бир-бирини инкор қиладиган қарор қабул қилсангизлар? Ўзларингиз биласизлар, ажримингиз юқори суд томонидан бекор қилиниши лозим бўлиб, Сизлар мансаб ваколатларингиз доирасидан четга чиқиб, қонун талабларини бажармасдан, ажримингиз билан олдин қабул қилган ажримингизни бекор қилиб ва илтимосномани рад этиб, ЖПКнинг 46, 951-моддаси талабларига кўра, менинг қонун билан кафолатланган ҳуқуқларимдан маҳрум қилишга эришдингизлар!
Чунончи, ЖПКнинг 19-моддасида “барча судларда жиноят ишлари ошкора кўрилади, бундан давлат сирларини қўриқлаш манфаатларига зид келадиган ҳоллар, шунингдек жинсий жиноятлар тўғрисидаги ишлар кўрилаётган ҳоллар мустасно, судларда жиноят ишларини ошкора кўриш суднинг ташаббуси билан ёки жиноят процесси иштирокчиларининг илтимосномасига кўра аудио ва видеоёзувдан фойдаланган ҳолда ўтказилиши мумкин, суд залида овозларни ёзиб олиш, фотосуратга, видеоёзувга ва кинотасвирга олишга фақат суд мажлисида раислик қилувчининг рухсати билан йўл қўйилади, бу ҳақда тегишли ажрим чиқарилади ва судларда жиноят ишларининг ошкора кўрилиши принципини чеклайдиган қўшимча талабларни жорий этиш тақиқланади, бундан ушбу Кодексда тўғридан-тўғри назарда тутилган ҳоллар мустасно”-деб, ёзилган.
Афсус надоматлар бўлсинким, Сизлар менга нисбатан жиноят ишининг апелляция судлов инстанцияси ОЧИҚ СУД мажлисида ҳақиқатларни аниқлашга очиқдан-очиқ тўсқинлик қилиб, ЖПКнинг 19 ва 22-моддалари талабларига зид равишда, ушбу қонун талабларига кўра, видеоёзувга ва кинотасвирга олишга рухсат беришни судьялар ҳоҳласа мумкин, ҳоҳламаса йўқ деган тушунча билан нотўғри талқин қилмоқдасизлар ва бу ҳаракатларингиз билан судимда жиноят ишимнинг ошкора кўрилиши принципини чеклайдиган қўшимча ноқонуний талабларни жорий этдингизлар!
Ахир, қонунда судьяларнинг ҳоҳши эмас, балки тўғридан-тўғри назарда тутилган ҳоллар мустасно холатлари аниқ кўрсатилиб, ёзилган бўлса, Сизлар нима қилаётибсизлар? Ваҳоланки, жиноят ишимда махфий, тижорат, давлат, оилавий ва жинсий жиноятларга оид маълумотлар йўқ бўлса, юқоридаги бизларнинг илтимосимиз ва қонун талабалари менинг масалам бўйича Сизлардан рухсат сўраш дегани эмас, балки ҳурматли судга суд жараёнини видеоёзувга ёзиб олаётганлигимизни маълум қилишимиз деганидир, лекин Сизлар, бизнинг илтимосномамизни нотўғри тушуниб, қонун талаби бўйича менинг масалам давлат сирларини қўриқлаш манфаатларига зид келадиган ҳоллар, шунингдек жинсий жиноятлар тўғрисидаги ишлар тоифасига кирмаслигини билганларингиз ҳолда, ваколатларингиздан ноқонуний равишда фойдаланиб, мансаб ваколатларингиз доирасидан четга чиқиб, илтимосномамни ноқонуний равишда рад этдингизлар!
Ваҳоланки, суд терговидаги овозлар тўлиқ диктофонга ёзиб олинаётган бир пайтда, видеоёзувга рухсат бермаслик мантиқсизлик эмасми? Мен, бор-йўғи видеоёзув ва кинотасвир орақли давлат айбловчиси айтганидек, процесс иштирокчиларининг “МИМИКА”сини кўриб, бу мимикалари билан суд жараёнига қандай салбий таъсир ўтказаётганлигини исботламоқчи эдим холос!
Шунингдек, мазлум халқнинг халоскори, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчлик палатаси депутати Расул Кушербаев маърузаларида “судья, очиқ судга жураналистни киритмаса ва жараённи ёзиб олинишидан чўчиса, бундай судьядан воз кечиш керак ва ишдан бўшатилиши тарафдориман!”-деб айтди, мен ҳам депутатимизнинг фикрларини олқишлайман.
Афсус надоматлар бўлсинким, судлов ҳайъати суд терговимда видеоёзувга олинишидан чўчимасдан, ташаббус кўрсатиб, суд терговини видеоёзувга ва кинотасвирга оладиган мажлислар залида ўтказганида ва ҳимоя томонга ҳам ҳимояни лозим даражада таъминлаши учун суд терговини видеоёзув ва кинотасвирга олишга рухсат берганида, судлов ҳайъатига эътирозимиз бўлмас, бу холатларни руҳий БОСИМ сифатида қабул қилмас эдим ва уларнинг “қонунбўзилишларни кўрмадик ва эшитмадик”-деб айтишига ҳожат қолмас эди!
ЖПКнинг 25-моддаси 6-қисмида, Суд холислик ва беғаразликни сақлаган ҳолда тарафлар процессуал мажбуриятларини бажаришлари ва берилган ҳуқуқларини амалга оширишлари учун зарур шароитлар яратиб беради”- деб кўрсатилган.
Баён қилинганларга кўра, Сизлар томонингиздан суд тергови бир ёқлама олиб борилиб, ҳуқуқларимни амалга оширишим ва ҳимояланишим учун зарур шароитлар яратиб бермасдан, атайлаб қонун талабларини бўзиб, холислик ва шаффофликни таъминламасдан, ҳимоя томонидан берилган илтимосномамни асоссиз равишда рад этиб, Конституциявий ҳуқуқ ва эркинликларимни паймол қилиб, суд мажлисини давом эттиришга уринишингиз, ЖПК талабларига зид бўлиб, айблов тарафга ён босган ҳолда, ишни кўришда холислик ва беғаразликни таъминламаётганлигингиздан далолат бермоқда.
Юқорида келтирилган асосларга кўра, холислик ва беғаразликни таъминлаган
ҳолда ЖПКнинг 46, 438-моддаларига қўлланиб, Сизлардан:
1. Менга нисбатан жиноят иши бўйича, холислик ва шаффофликни таъминлаш борасида, суд мажлисида ўзларингиз ташаббус кўрсатиб, суд терговини видеоёзувга ва кинотасвирга оладиган мажлислар залида ўтказишини ҳамда ҳимоя томонидан ҳимояни лозим даражада таъминлаш учун суд терговини видеоёзувга ва кинотасвирга ёзиб олишга рухсат беришларингизни;
2.Ушбу илтимоснома қаноатлантиришдан рад этилган тақдирда, ҳуқуқларим доирасида ажрим устидан юқори турувчи суд органларга шикоят келтиришим учун, асослантирилган ажримни суд мажлисида чиқариб, ўқиб эшиттириб ва ажрим нусхасидан суд залида беришингизни;
3.Менга нисбатан юритилган жиноят ишимни судда Ўзбекистон Республикаси жиноят-процессуал қонунларига қўлланиб, адолатли кўришларингизни илтимос қиламан.
Судланувчи (имзо) Т.У.Шукуров
24.03.2020 йил
