Кенжабий: КЎНГЛИМДАГИ ПРЕЗИДЕНТ Янги асар (10)
10. КЎНГЛИМДАГИ ПРЕЗИДЕНТ
Ш. Мирзиёевни ёшлигидан халқига хизмат қилишни ўзига олий мақсад қилиб олган буюк шахсдир, десам муболаға бўлмас. Шахс-нинг жамиятдаги роли, айниқса, раҳбарнинг шахсияти бутун бир жамиятда, бутун бир мамлакатда ижобий ёхуд салбий таъсир қили-шини тарихдан мисоллар кўп келтириш мумкин. Ўғизхон, Тўмарис, Широқ, Атилла, Афросиёб, Муқанна, Хоразмий, Беруний, Ибн Сино, Фарғоний, Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур, Улуғбек, Навоий, Бобур, Машраб, Огаҳий, А. Қодирий, Чўлпон, Шароф Рашидов.
Юқоридаги буюкларимиз қаторида, албатта, Ш. Мирзиёев номи ҳам халқимизнинг севимли сиймолари қаторида абадиятга муҳрланиши шубҳасиз. Имкон қадар ҳар бир чиқишини кузатиб боришга ҳаракат қиламан. Унинг буюклиги шундаки, у саройда ўтириб олиб буйруқ ва топшириқлар бериб ўтирмасдан тўғри халқ ичига, мамлакатимизнинг энг чекка қишлоқ ва овулларида яшаётган хона-донларгача кириб борди. Дадил ва шиддат билан. Туман ва вилоят ҳокими бўлганида ҳам, 14 йил Бош вазир лавозимида ишлаган пайт-ларида ҳам ялангтўш, меҳнаткаш, сабр тагини сариқ олтин, деб билувчи халқимиз билан очиқ ва ошкора гурунглашди.
Турли мамлакатлар билан бир йил ичида 60 миллиард доллар-дан ортиқ ҳажмда шартномалар имзоланганлигининг ўзи кўп нарса-ни англатади. Ҳали бу бошланиши. Агар бу шартномаларни бажа-риш вақтида уддасидан чиқилса яқин йилларда бундан уч, тўрт баробар кўп шартномалар тузилишига, янгидан янги инвестициялар киритилишига олиб келади. Фақат ўрта бўғиндаги раҳбарлар, туман ҳокимлари масъулиятни сезган ҳолда янги тизимда ишлаш вақти келганлигини англашлари керак. Уларнинг илмсизликлари мамлакат миқёсидаги ислоҳатлар ривожига тўсқинлик қилмасликлари зарур.
Кейинги чорак аср давомида қўлдан чиқарилган бебаҳо вақт-нинг қадрига етиб, дунё мамлакатлари йилига бир қадам силжиса, биз 3-4 қадам олдинга юришимиз шартлилигини англаб етмоғимиз керак. Йўқса, миллий давлатчилигимиз инқироз сари ениб, парокан-даликка учраш хавфи кучайиб бораверади. Ўзга мамлакатлар таъси-ри остида қолиб кетмаслигимиз учун ҳам президентимиз жуда катта ўзгаришлар, айниқса, илм-фан, янги техника ва технология, кашфи-ётчилик ва илғор ғояларга таянган бошқарувга ўтаёганлиги қуво-нарли, албатта.
19000дан зиёд маҳбусларни озодликка чиқаргани чўккан кўнгилларга умид бағишласа ҳам, бу рақамларни фақат маълумот сифатида гапириш ярамайди. Бу шунчаки рақам эмас. Бу ўн тўққиз минг тақдир, ўн тўққиз минг оила аъзолари қалбини жароҳатлаган зулм шамширидир. Янада чуқурроқ назар ташласангиз, уларнинг фарзандлари, ота-оналари, ака-укалари, яқинлари, минглаб, мил-лионлаб инсонларнинг ўз давлатидан совиган, зада бўлган кўнгил-ларини кўрасиз.
Халқимиз кайфияти ўзгариб, эртанги кунига ишончи ортаяпти. Ишлашга, бирор нарса бунёд қилишга иштиёқи кучаймоқда. Бу гап-гаштакларда, давра-гурунгларда айтиладиган сўзлар оҳангидан сезилиб туради. Кечаги иккиланишлар ўрнини қатъиятлик эгаллаб бормоқда.
Велосипедда юртни оралайман. Қишлоқларни айланаман. Ёшинг бир жойга боргач илгари, ёшликда парво қилмаган нарсалар-га бошқача назар билан қараркансан. Яшашдан мақсад нималигини, умрнинг чақмоқдай ялт этган бир лаҳза эканини англай бошлайсан. Миллиард йиллик бу олам қошида инсон умри ниҳоятда қисқалигини англаганинг сари изтиробга тушасан. Кўнглингга тугиб қўйган ишларинг қолиб кетаётганлигидан, майда-чуйда ташвишлар тушов бўлганидан, умрнинг қимматли лаҳзалари беҳуда кечаёт-ганидан эзилиб, уни чиройли йўсинда, вақтни ўз мақсадларинг йўлида тизгинлай олмаганингдан афсус чекасан. Ўшанда, юқорида номлари зикр этилган улуғларимиз қиёфаси гавдалана бошлайди. Лаҳзаларни олий мақсадлар сари йўналтира олганликлари учун ҳам қисқа умрида қандай улуғ ишларга қодир эканлигини кўрсатиб кетишган. Шу буюклар қаторига икки йил давомида катта ислоҳат-ларни бошлаган Ш. Мирзиёевни ҳам ҳеч бир иккиланмай қўшган бўлур эдим. Бу қуруқ гап ҳам, мақтов ҳам эмас. Бу айни ҳақиқат.
Болалигимда қирғоғига ваҳшат солиб, шиддат билан, ҳайқириб, неки нарса бўлса ўзининг қаърига тортиб, қирғоғини ўпириб оқаёт-ган Амударёни кўп бора кузатганман. Қирғоққа яқинлашган сари юрагинг орқага тортади. Лекин ундан сузиб нариги қирғоққа ўтишинг шарт. Худди ўзининг оқ тулпори билан қоя устидан дарёга сакраган Жалолиддин Мангуберди каби. Ё ҳаёт, ё момот. Чаққон-лик, эпчиллик, тезкорлик ва шу билан бирга журъат. Ҳозирги дунё ҳамжамияти ҳам шундай ҳолатда. Шу оқимда суза олган халқлар-гина яшаб қолади. Президентимиз мана шу ҳолатга жуда кўп урғу беряпти ва бизнинг бемалолчилигимиздан, ҳаракатсизлигимиздан куйинаяпти.
Ёшлик чоғларимдан буён мамлакат раҳбарларининг чиқиш-ларини кўриб, тинглаб келганман. Шунга қизиққанман. Кейинчалик бу одатга айланди. Ҳануз шундай. Ҳали бирор бир раҳбарнинг бунчалар куюнчаклик ва ўртаниш билан халқига мурожатини, унинг дардини ўз дардидан устин қўйиб гапирган нутқини ҳам, чиқиш-ларини ҳам кўрмаганман. Бу Ш. Мирзиёевнинг ўз халқига бўлган муҳаббатидандир. Халқини юракдан, жонидан, бутун бир борлиғи-дан кечиб севиши, демакдир. Бу ўзликни англаш йўлида халқ учун бутун борлигини бахшида эта олиш севгиси, муҳаббатидир.
Инсоният жамиятига назар ташласангиз ўзгариш ва ислоҳат-лардан тепса тебранмас, ўтирган ўрнини иссиқ билувчи, ўзгалар тақдирига бепарво, беғам инсонларгина қўрқишган ва афсуски, бу ҳол ҳануз ўзгармасдан келмоқда. Ошкоралик ва демократиядан ўзига ишонмайдиган, порахўр мансабдорларгина қўрқишади ва буни шундай бир кўринмас ниқобга ўрайдиларки, бирор ғоя кўтариб чиқсанг, хато ва камчиликларини айтсанг сени тузум қўпорувчисига чиқари-шади. Давлатга қарши қўйишади. Сиёсатга аралашма, дейишади. Президентга қарши гапирма, деб иддаолар қилишади. Худо кўрсат-масин, мамлакат бошига бирор иш тушадиган бўлса улар ўзларини четга тортиб, сувдан қуруқ чиқиб яна ишларини давом эттириб кетаверадилар. Бунга узоқ ва яқин тарихимизда мисоллар кўп. Ташаббусингни ҳам бўғишади. Ишдан кўнглингни совитади. Ва атрофингга қарайсан. Сенинг куйиб-пишганларингга парво қил-майдиганларни кўриб ҳижолат чека бошлайсан. Ҳатто, устингдан ошкора кула бошлайди. Кейин сени секин суриб ташлашади. Энди давралар тўри бир тўп олчоқ ва лўттибозларники бўлади.
Мен ҳар сафар Ш. Мирзиёев чиқишларини кўрар ва унинг сўзларини тинглар эканман, бўғзимга нимадир тиқилиб, кўзларим намланаверади. Ўзим таъсирчан бўлганим учун шундай бўлса керак, деб ўйлайману, лекин кўп вақт бу ҳолдан чиқиб кетолмай юраман. Бу инсонда нимадир бор, дейман. Бу маънавий бой, илми етук, дунё мамлакатларининг ҳар бирининг қудрати, ишлаб чиқариш сало-ҳиятидан хабардор, дунёвий фикрлай олиш иқтидорига эга бўлган раҳбардаги халқига бўлган чин маънодаги муҳаббати, лўнда қилиб айтганда, мажнунворлиги. Бу фазилатларнинг барчаси китоб ўқиш ва уқиш орқали келади. Ўша пайт лоқайд, тепса тебранмас, фикри тор, маънавияти паст, умрида бир китобни охиригача ўқиб чиқмаган раҳбарларни эсласам вужудим қақшайди. Қанчадан қанча қарор ва фармонлар чиқаяпти. Имкониятлар эшиги очилаяпти. Бу қарор ва фармонлар ҳар бир фуқаро ўзлигини – нимага қодирлигини кўрса-тиш фурсати келгани ҳақидаги огоҳлик қўнғироғидир.
Телекўрсатувларнинг жонланиши, ахборот ва халқаро пресс клуб, соҳа раҳбарлари билан тўғридан тўғри, очиқ мулоқатлар одам-ларда янгича бир руҳ, кўтаринкилик ва эртанги кунга ишонч учқун-ларини пайдо қила бошлади. Халқ уйғонмоқда. Президент ва унинг командасига ишонч кундан кунга ортиб бормоқда. Натижада жами-ятнинг барча соҳаси ўзгаришга юз тутмоқда.
Порахўрлар қавми ҳақидаги телекўрсатувлар янада очиқ ва ошкора кўрсатиб борилса, уларни кўрган маҳалладошлари ва танишлари, яқинлари олдида бу ишлардан бошқалар ҳам ўзларини тийишга ҳаракат қилардилар. Чунки улар халқ олдида изза бўлиш-дан сақланадилар. Иш фаолиятидаги қилмишлари ошкор бўлишдан қўрқадилар. Маҳалла кўйнинг “ бу фалонкас порахўр” деб бармоғи-ни бигиз қилиб кўрсатишларидан ҳадиксирайдилар.
Мамлакатдаги порахўрликларни фош қилувчи дастур кўрсатув-лари тизимли ташкил қилинса бутун бир мамлакатни жарликка етак-ловчи бу балонинг олдини олишга хизмат қилган бўларди. Дунёга сўзини ўтказган не бир салтанатларимиз порахўрлик оқибатида тарих саҳнасидан тушиб кетганлигини унутмайлик.
Олий ва ўрта махсус таълим, мактаб ва мактабгача таълим муассасаларига ажратилаётган маблағларнинг қарийб икки баробар оширилиши бу соҳага ҳам шундай имкониятлар яратиб берилаёт-ганини тушинишлари ва ҳар бир ота-она фарзандларининг уй вази-фаларини бажариш жараёнларини назорат қилиб боришлари зарур. Шундай ота-оналарни биламанки, умри давомида фарзандига битта китоб олиб берганларини кўрмаганман. Мен буни ўзига тўқ, яқин-ларим ва ҳамюртларим мисолида айтаяпман. Фақат давлатдан талаб қилавермасдан ўзларимиз ҳам фарзандларимизнинг таълим ва тар-бияси учун маъсуллигимизни оширишимиз зарур. Ота-оналар учун энг катта фойдали бизнес бу фарзандларини ўқитиш ва замонавий, илғор фан ва технологияларга асосланган касб-ҳунар ва мутахассис-ликни эгаллашга ёрдамлашиш ва йўналтириш ҳамдир.
Диний экстримистик оқимлар таъсирига тушиб қолганларни сафларга қайтариш, чекловларни бекор қилиш. Авф этиш, амнистия қўллаш. Тўй-маъракаларга аралаша бошлаши, иш жойлари очиш учун кредитлар ажратилиши президентнинг сайи-ҳаракатлари нати-жасидир.
Ақидапарастлик иш билан тўла таъминламаган жамиятда илдиз отиб, урчий бошлашини юқорида айтдик. Бунда вилоят ва туман ҳокимларининг айблари кам эмаслигини президентимиз тўғри таъ-кидлаб ўтдилар. Улар оёғи ердан узилган, халқ дардига, ташвиш-ларига бепарво, инсоф нималигини унутган, кўплари маънавиятсиз шахслар эканлиги таъкидланди.
Президентимизнинг савобли ишларидан яна бири жамиятда деярли ташлаб қўйилган аҳоли қатлами – имконияти чекланганларни иш ва янги турар жойлар билан таъминлаш, бунинг устига биринчи бадалини ўзлари тўлаб беришлари дунё мамлакатилари орасида кам-дан кам учрайдиган ҳодисадир. Бу рўзғорини тебратиб, ўзларига ҳам, жамиятга ҳам фойда келтиради, деганидир. Бундай сиёсатни фақат халқини жонидан ортиқ кўрувчи, халқ ва мамлакат манфаат-ларини ўз шахсий манфаатларидан устин қўювчи салоҳиятли давлат раҳбаригина амалга ошира олади.
«Дунё ўзбеклари» учун махсус
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ