Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевга адвокат Эргаш Эшмуродовдан
Хурматли Шавкат Миромонович!
Сизнинг 24.01.2020 йилда янги сайланган парламентга мурожаат килишингиз кутилмокда.
Шу боис мен хам Сизга суд-хукук сохасида кабул килинган конун ва конун ости хужжатларининг амалда кандай бажарилаётганлиги тугрисида маълумот бермокчиман:
Кадимда Султон Сулаймонни уйлантирадиган бир савол булган экан. У шайх Яхёдан узининг саволига шундан жавоб олган: «Кайси бир давлатда зулм кучайса, катор катор хаксизликлар юз бера бошласа, адолат оёк ости килинса ва буни куриб турганлар «менга нима» дея сукут сакласа, арбоблар етим есирларнинг, бева бечораларнинг, камбагалларнинг ахволи билан кизикмаса, мухтожларнинг охини тошлар эшитса-ю одамлар эшитмаса, амалдору уламо буларнинг барини англаб, билиб турса-ю, «менга нима» дея уз нафси билан овора булса, хокимлар хукмдорни алдаш йулига утса, ана ушандай давлатда фукароларнинг хукуматга ишончи ва хурмати йуколади. Халкда осойишталик колмайди. Бундай давлат таназзулга махкумдир». Султон Сулаймон бу жавобни эшитиб йиглаб юборган экан.
Кейинги пайтларда, яъни 2000-2016 йилларда тергов ва суд хукук тизимида куплаб мудхиш хатоларга йул куйилди. Тугрироги биз адолатсизликни одат килиб олдик. Вахоланки аждодларимиз «Адолатсизликни одат килиб олган миллат кирилиб кетади»-деб таъкидланган.
Буни очикдан очик айтишимиз ва бу хатоларни тузатишимиз керак эди. Зеро касалликни тузатишдан кура, уни олдини олган маъкулрок. Чунки энг катта хато- бу олдинги хатоларни тузатмасликдир.
Сиз катта минбарлардан туриб, айникса 09.02.2017 йилда ички ишлар органлари фаолиятига багишланган видеоселектор йигилишида бу холатларни очикдан очик айтдингиз.
Бухоро вилоятига ташриф буюриб, Пешку туманида вилоят фаоллари билан булган йигилишда, фалокатга якинлашиб колганлигимизни, хатто 37-йилларнинг катогони хам бундан енгилрок булганлигини таъкидладингиз.
Якиндагина Андижон вилоятида чикиш килганингизда хам инсонларга дубинка ва противогазлар билан тазъик утказилганлидан хабарингиз борлигини, бу холатларга чек куйиш тугрисида хукукни мухофаза килувчи органларга тегишли курсатмалар бериб утдингиз.
Бирок Сиз давлат рахбари була туриб, бу хатоларни тан олиб, уларни тузатиш тугрисида топшириклар берган булсангизда, айрим хукукни мухофаза килувчи органлар ходимлари, бу хатоларни тан олиш урнига, эски хатоларни такрорлаш билан шугулланмокдалар.
Вахоланки тарихни унутиш-бу хатони такрорлаш демакдир.
Кейинги уч йил ичида суд тизими билан бир қаторда жамиятда қонунийликни ва ҳуқуқ-тартиботни таъминловчи Ички ишлар вазирлиги, Прокуратура, бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар тизимида ҳам чуқур ислоҳотлар рўй берди.
Суд хукук сохасида бизнинг максад вазифаларимиз, кечиктириб булмайдиган ишларимиз нихоятда куп. Шунинг учун бу йулда бутун халкимиз, халол ва соф виждонли хукукни мухофаза килувчи орган ходимларини кучларини бирлаштиришимиз зарур.
Биринчи навбатда бундай ишларга соглом фикрловчи, ватан кисматини уз шахсий кисмати деб биладиган, билимли, адолат учун изчил курашадиган ходимларни лавозимларга танлаш ва уларга канот берилиши тахсинга сазовордир.
Биз адолатли, демократик жамият қурмоқчи эканмиз, тепадан туриб, махсус фармон ёки декрет билан жамиятда адолат ва демократияни ўрнатиб бўлмайди.
Бу барчанинг бирдек иштироки, биринчи навбатда пешқадам зиёлиларимиз, жамоат ташкилотлари намояндаларининг, масъул хизматчиларимизнинг ғайрати, жасорати, ақл-заковати билан рўёбга чиқадиган мураккаб ишдир.
Сизнинг 21.10.2016 йил ва 31.10.2017 йилда кабул килган Фармонларингиз барча суд ва хукукни мухофаза килувчи органлар ходимлари учун дастури амал булмоги зарур эди!
Бу Фармоннинг мазмун мохиятини мен шундай деб тушунаман: «Мухтарам судялар! Рухингиз тушмасин, агар илгари Сизда булган куркинч вужудингизга сингиб кетган булса, уни узингиздан силкитиб ташланг. Агар сизлар инсонни кадрлашга ва адолатли фикр килишга ваколатли булсангиз, гамхурликни куриниш ва суз билан эмас, балки ирода ва амалий иш билан изхор килинг».
Бу Фармондан сунг суд тизими ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш соҳасида жорий қилинаётган ислоҳотлар ўзининг самараси ва натижасини бериши лозим эди.
Сиз 2017 йилнинг 13 июнида суд ходимлари билан учрашганингизда хатоларни тузатмасак эртага кеч булишини, амалдаги конунчилигимизда мустахкамлаб куйилган суд ишларини куриб чикишда суд тергови давомида текширилган ва уз тасдигини топган далилларга асосланиши кераклиги тугрисидаги талаблар когозда колиб кетаётганлиги ачинарли холат эканлиги, далилларга бахо беришда уларнинг ишончли эканлиги, ноконуний йул билан олингани ва ишга алокадорлиги судларнинг эътиборидан мутлако четда колиб кетаётганлиги, айрим холларда айбдорларни ичкарига олиб кириб, турли номакбул усуллар ва кийноклар билан олинган далиллар айбловнинг асосий мазмунини ташкил килганлиги, бундан ташкари жиноят ишларни назоратга олиш ва жазо муддатини олдиндан белгилаб бериш каби салбий холатлар халигача сакланиб колганлиги, лекин бунга тажрибаси бор судьялар хам томошабин булиб караб келаётганлиги, билаб билмасликка, куриб курмасликка олаётганлиги, одамлар бундан норози булиб, ойлар йиллар давомида Президентга мурожаат килаётганлиги, шунинг узи судларга ишонч йуклигини, бундай холатларга чек куйиш вакти келганлигини, минг афсуски, Олий суд жиноят судлов ишлари буйича назорат органи эканлигини унутиб куйганлигини, ишларни куриб чикиш, малакалаш, жазо тайинлаш, мухтасар айтганда ягона суд амалиётини шакллантириш буйича тадбирлар амалга оширмаганлигини, республиканинг турли вилоятларида турлича суд амалиёти кулланаётганлиги, давлат битта, суд битта, лекин суд амалиёти марказда бошка, жойларда бошка эканлиги, далиллар ишончли, далиллар макбуллигини тамойилини таъминлаш, айникса кийноклар остида олинган далиллар буйича 1 ой муддатда карор кабул килиш тугрисида топширик берган эдингиз.
Биргина мисол килиб айтдагиган булсам, Сизнинг далиллар макбуллиги буйича карор кабул тугрисидаги топширигингиз 1 ой эмас, карийиб 1 йил-у 2 ой утгандан сунг бажарилди.
Яъни 24.08.2018 йилда Олий Суд Пленумининг «Далиллар макбуллигига оид жиноят-процессуал нормаларини куллашнинг айрим масалалари тугрисида»ги 24-сонли карори кабул килинди. Лекин бу карор хам хам хаётга тадбик килиниши амалга ошаётгани йук десам муболага булмайди.
Биз хар кандай кучли, пухта ва юксак андозаларга асосланган конунларни кабул килмайлик, агарда бу кабул килинган конунларнинг норма ва талаблари хаётимизда уз кучини курсатмас экан, бу йулда килаётган ишларимизнинг самараси булмайди.
Мен Сизга уз мурожаатимда факатгина ЖК нинг 155,159, 244-1,244-2 моддалари билан судланган жиноят ишлар буйича тухталиб утаман холос.
Кейинги 20 йил ичида бу моддалар билан куплаб инсонлар нохак айбландилар десам муболага булмайди.
Лекин шу кунгача Олий Суднинг бу моддалар буйича Пленум карори кабул килиниб, суд, прокуратура ва тергов органларига рахбарий тушунтиришлар берилмади.
Вахоланки барча тоифадаги жиноятлар буйича Олий Суд Пленуми карорлари мавжуд. Шунинг учун бу тоифадаги жиноят ишлар нотугри малакалаб келинди.
Хозирда хам суд ва хукук сохасида содир булаётган конунбузилишлар ва адолатсизликлар мени Сизга мурожаат килишга мажбур килди.
«Эс хуши жойида булган хар бир одам куриб, билиб турган хакикатни мен айтмасам,сиз айтмасангиз,бошка биров айтмаса,ким айтади»-деган эди ёзувчимиз А.Каххор.
Адолатга рахна солувчи хар кандай кучга карши кураш хар бир инсофли кишининг бурчидир. Хар кандай мадхиядан кура адолат йулида куйилган битта амалий кадам афзал.
Адвокатнинг вазифаси жиноятчини жавобгарликдан озод килиш эмас, балки судни хато килдиришга йул куймасликдадир. Хар бир адвокат уз химоясида булган хар бир айбсиз одамни, килмаган жинояти учун жавобгар булишдан саклашга харакат килиши зарур.
Шу вактга кадар Олий суд ва Бош прокуратура томонидан айбланувчи ва судланувчиларнинг химоя хукуки таъминланаётганлиги, химоя ва айблов тарафининг тенглиги таъминланиб келаётганлиги тугрисида расмий ахборотлар берилиб келинди. Лекин бу ахборотларлар хакикатга тугри келмайди.
Лекин бизда хамма нарса конуний деймиз-у, аммо кунгилдаги гапларни айтолмасак, нимадандир чучиб турсак, шу адолатданми? Адолат борлигиданми? Ахир шунинг узи хам конунбузилишга кирмайдими?
Мавжуд конун хужжатларига кура химоя ҳуқуқи жиноят-судлов ишларини юритишнинг барча босқичида таъминланиши кузда тутилган.
Судлар Жиноят-процессуал кодексининг 25-моддаси талабларига, яъни ишлар суд мажлисида тарафларнинг ўзаро тортишуви принципи асосида кўрилиши шартлиги ҳақидаги қоидага сўзсиз амал қилинишини таъминлашлари керак.
«Судлар тугрисида»ги Конуннинг 10 моддасига кура: Гумон қилинувчи, айбланувчи, судланувчи ҳимояланиш ҳуқуқи билан таъминланади. Суд ишларини юритишнинг ҳар қандай босқичида малакали юридик ёрдам олиш ҳуқуқи кафолатланади.
Судда ишларни юритишда тортишув суд мажлисида прокурор ва ҳимоячининг узлуксиз иштироки таъминланган ҳолдагина рўёбга чиқади.
Айнан юкоридаги конун талаблари Олий Суднинг узи томонидан купол равишда бузилиб келинмокда.
Ўзбекистон Республикасининг 29.03.2017 йилдаги-421-сон Қонунига мувофиқ жиноят процессуал кодексининг 51 моддаси 1 кисмига « апелляция, кассация ва назорат инстанцияси суди томонидан кўриладиган ишларда ҳимоячининг иштирок этиши шарт»-деб номланувчи 9-банд киритилди.
Жумладан, ЖПК нинг 51 моддаси 1 кисми 9 бандига кура апелляция, кассация ва назорат инстанцияси суди томонидан кўриладиган ишларда ҳимоячининг иштирок этиши шарт. Бу талабга риоя этмаслик жиноят-процессуал қонуни нормаларини жиддий бузиш деб ҳисобланади. Шунга кура ҳимоячининг иштироки шарт бўлган иш ҳимоячининг иштирокисиз тергов қилинган ёки судда кўрилган бўлса, ушбу холатнинг аникланиши суд қарорининг бекор қилинишига асос бўлади.
ЖПК нинг 51 моддасига кушимча 9-банд киритилгандан сунг, орадан 1 йил 2 ой утгандан сунг Олий суд Пленуми 19.05.2018 йилдаги 16-сонли Карори билан 2003 йил 19 декабрдаги «Гумон қилинувчи ва айбланувчини ҳимоя ҳуқуқи билан таъминлашга оид қонунларни қўллаш бўйича суд амалиёти тўғрисида»ги 17-сон Қарорининг 27-бандидаги: “Суд ишнинг апелляция, кассация ва назорат инстанциясида кўрилиши куни тўғрисида Жиноят-процессуал кодекси 53-моддаси талабига кўра, маҳкумнинг ҳимоячисини ва қонуний вакилини хабардор қилиши шарт. Ушбу талабга риоя этмаслик ишни кўриш бошқа кунга қолдирилишига сабаб бўлади. Апелляция, кассация ва назорат инстанцияси суди томонидан ишнинг ҳимоячи иштирокисиз кўрилиши, агар у суд мажлиси вақти тўғрисида тегишли равишда хабардор қилинмаган ва бу унинг суд мажлисида иштирок этиши имкониятидан маҳрум қилган бўлса, бу ҳолат жиноят-процессуал қонун талабларининг жиддий бузилиши деб ҳисобланади”-дейилган жумлалардан сунг: “ Жиноят-процессуал кодексининг 51-моддасида назарда тутилган ҳолларда апелляция, кассация, назорат инстанцияси суди мажлисида ҳимоячининг иштироки таъминланиши шарт”-дейилган хатбошини киритди..
Узбекистон Респбуликаси Олий суди Раёсати «Судлар тугрисида»ги Конуннинг 23 моддасига кура –энг юкори судлов инстанцияси хисобланади.
Раёсатда жиноят ишлари назорат тартибида куриб чикилади. Раёсатда иш курилганда Олий Суд судьялари ва Узбекистон Республикаси Бош прокурори уринбосари иштирок этади. Бирок Раёсатда жиноят ишлари химоячи-адвокатлар иштирокисиз куриб чикилмокда. Бу жиноят процесуал конун нормаларини жиддий бузиш хисобланади. Ва бундай иш химоячи-адвокат иштирокисиз куриб чикилган булса, кабул килинган карор бекор булиши лозим. Лекин бу конунбузилиш хозирга кадар давом этмокда.
Тан олишимиз керак, охирги 10-15 йилда «сувдан холва ясалган» жиноий ишлар купайиб кетди. Айрим жиноят ишлар буйича «шайтонлар» фариштага айланиб колди. Хакикий жабрланган шикоятчи «тухматчи» га айланиб, хакикий тухматчи эса «жабрланувчи»га айлантирилди. «Автомобилдан сакланинг» -номли фильмидаги персонаж каби суд мажлисларида «Мен гувохман, узи нима булган?»-деб савол берувчи гувохларнинг курсатувлари айбловлар ва суд хукмига асос килиб олинди.
Баъзи бир жиноят ишлари буйича хакикий жиноятчилар колиб, хотин кизлар, ёш йигитлар, кариялар арзимаган харакатлари учун жиноий жавобгарликка тортилдилар. Баъзи бир хукукни мухофаза килувчи органлар ходимлари тасаввурида: «хар кандай одамдан жиноятчини яратиш жуда осон»-деган фикр хукм суриб келди.
Инсоннинг баъзи ишларда ихтиёри бор, баъзиларида ихтиёри йук. Худди шундай, инсон танасининг 3 аъзоси унга буйсунади, 3 аъзоси буйсунмайди. Яъни кул, тил, оёк инсонга буйсунади. Куз, кулок ва бурун эса инсонга буйсунмайди.
Киска килиб айтганда, инсонга буйсунмайдиган куз, кулок ва буруннинг айби учун жазолаш каби хукмлар чикарилганлиги хам бунинг исботидир. Бу хакикат. Мени вазифам эса-хакикатни айтиш. Унга ишонишга мажбур килиш эмас.
Халкни нима билан итоатда тутиш мумкин? Кадимда донолар: «Инсофли кишиларни ноинсофлардан юкори кутарсанг, халк хам буйсунгай, ноинсофларни инсофли одамлардан юкори кутарсанг, халк хам итоат этмас»-деб бежизга айтмаганлар.
Аммо, конунчиликни химоя килиш буйича долзарб муаммоларни ечиш урнига, нопок кимсаларни уз химоясига олиб, уларга шафкат курсатиб, уларга бошпана бериб юрган ходимларинг обрўйи нимага арзийди?
Якинда 11.12.2019 йилда Бош прокурор уринбосари Светлана Ортикова Олий суд ва Бош прокуратуранинг сай харакати билан 23 нафар ута хавфли рецидивист аёллар жазодан озод килинганлигини, гарчи улар томонидан ута огир жиноятлар содир килинган булсада, уларнинг ёшини, аёллигини хисобга олиб жазодан озод килинганлигини эълон килдилар.
Савол тугилади? Нима учун Олий Суд ва бош прокуратура уз сай харакатлари билан нохак айбланганлар ёки булмасам адолатсиз жазо тайинланганларни иши билан шугулланмасдан бу тоифадаги шахсларни жазодан озод килади? Ахир бу шахслар, яъни ута хавфли рецидивистларга нисбатан ЖК нинг 73, 74 моддаларида назарда тутилган, жазони енгилроги билан алмаштириш ёки жазодан шартли озод килиш хам кулланмаслиги кузда тутилганку?
Кайси асосга кура бу ута хавфли рецидивистлар озод килинган? Уларга майли Бош прокуратура ва Олий Судни рахми келибди, унда нима учун улар авф тарзида жазодан озод килинмади?
Нима учун Олий суд ва Бош прокуратура Давлат рахбари Президентнинг «авф» этиш ваколатидан фойдаланади? Ким уларга бу хукукни берди?
Светлана Ортикова айтганидек бундай тоифадаги шахслар жазодан озод килинадиган булса, жамоатчилик уртасида «шунака жиноятларни содир килсаям, пушаймон булиб, кечирим сураса, жазодан озод килинар эканда-деган гап сузлар пайдо булмайдими?
Нима учун Олий Суд ва бош прокуратура уз сай харакатлари билан нохак айбланганлар ёки булмасам адолатсиз жазо тайинланганларни иши билан шугулланмайди?
Ахир, мухтарам Светлана Ортикованинг фикрига караганда бизни уша вактдаги конунчилигимиз уларни кескин жазолаб, узок муддатларга озодликдан махрум килганлигини билар эканларку?
Биринчидан, Бош прокурор уринбосари Светлана Ортикованинг сузларига эътирозим бор. Конунчилик жазоламайди. Конунчилигимиз уша уша. Факат бу шахсларни уша вактдаги конунни назар писанд килмаган, ноинсоф ва виждонсизлар жазолаган десалар тугрирок булар эди.
Одам улдирган, угирлик килган, боскинчилик килган ёки гиёхванд воситасини сотиб кулга тушган одамнинг ахволини суддан олдин тасаввур килиш мумкин. Чунки бундай одам уз айбини билади.
Аммо, хеч нарсадан хеч нарса йук, мутлако бегунох одамнинг оиласини бокиш учун Россия давлатига бориб, тирикчилик килиб, мехнат килиб юриб, уйига кириб келганида кулига кишан такиб, камокка ташланган одамнинг ахволини тасаввур килиб булмайди.
Буюк ёзувчимиз Саид Ахмадга уша пайтдаги ЖК нинг 66 моддаси 1 ва 2 кисмлари билан, яъни советларга карши пропаганда олиб боргани ва уйида таъкикланган адабиёт саклагани учун жавобгарликка тортилганлигини китобларда укиган эдим.
Унга хар гал сурокларда: “Кайси ташкилотга аъзо эдинг, Купорувчи ташкилотда яна кимлар бор эди, максадларинг нима эди”?-деган саволлар беришган эканлар. У: “Мен хеч кандай ташкилотга аъзо эмасман, билсаларинг узларинг айтинглар деса, улар: « биз биламиз, узинг айтсанг сенга енгиллик булади”-дейишган.
Терговчиларни униси куйиб буниси сурок килган. Кейин янги айбловлар пайдо булган. «Нимага исминг Саид?, Саид Олимхонга атаб куйилганми? Ёки Саидлардансанми? Сен капитализмни мактаб, социализмни коралагансан. Биламиз сен аъзо булган контрреволюцион ташкилотнинг рахбари Ойбек, котиби Яшин, аъзолари Шайхзода, Аскар Мухтор, Шукрулло, Шухрат. Ташкилотда яна кимлар бор, узинг айт, сенга енгиллик булади»-дейишган.
Хозирги жиноят ишлари уша жиноят ишлардан фарк килмайди, хатто ундан хам баттаррок.
Шу жойда Сизнинг: «Хамма бало судларда. Хамма билади-ю, билмасликка олади. Куради-ю курмасликка олади. Хамма томошабин. Бу сиёсатга хиёнат. Судьялар одамлар билан хамнафас булсин. Камалган одам хам Узбекистон фукароси-ку?» -деган сузларингиз эсга тушади.
ЖИБ Кашкадарё вилоят судининг 2016 йил 10 февралдаги хукмига кура мени химоямдаги Ачилов Баходир Рахматуллаевич ЖК нинг 97 моддаси 2 кисмининг а,г,д,ж,м,.п, р бандлари, 25-97 моддаси 2 кисмининг а,г,д,ж,м,.п, р бандлари, 112 моддасининг 3 кисми, 127 моддасининг 3 кисми, 145 моддасининг 1 кисми, 145 моддасининг 2 кисми, 145 моддасининг 3 кисми, 155 моддасининг 3 кисмининг а, б, бандлари, 156 моддаси 3 кисмининг д банди, 159 моддаси 3 кисми, «б» банди, 159 моддаси 4 кисми, 161 моддаси, 173 моддасининг 3 кисмининг а,б, бандлари, 177 моддасининг 3 кисми а,б. бандлари, 179 моддаси, 182 моддаси 2 кисмининг а,б, бандлари, 184 моддаси 3 кисми, 189 моддаси3 кисми, 192-11 моддаси 2 кисми а,б, бандлари, 219 моддасининг 2 банди, 223 моддаси 2 кисмининг б, банди, 227 моддаси 2 кисмининг а банди, 228 модданинг 2 кисми а,б. бандлари, 228 моддаси 3 кисми, 242 моддасининг 2 кисми, 243 моддаси, 244-1 моддаси 3 кисмининг а,в,бандлари, 244-2 моддаси 2 кисми, 246 моддаси 1 кисми, 248 моддаси 3 кисми, ва 267 моддаси 3 кисмининг б,в. бандларида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбли деб топилиб, ЖК 57,59,61 моддаларига биноан тайинланган жазоларни кисман кушиш йули билан узил кесил 12 йил муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинланган.
Ачилов Баходир бир фирмада оддий кассир булиб ишлашган. Фирма рахбари кидирувда булган шахслар билан алока килган. Рахбар 9 йилга камалган. Ака ука биттаси 12 йил, иккинчиси 16 йилга камалган.
Ачилов Баходир ЖК нинг 36 та моддаси билан айбланган, агар бандлари кушиб хисобласа 54 модда булади. Хукмни укисангиз кулгингиз келади.Хаммаси огир ва ута огир жиноятлар. Хатто ЖК нинг 97 моддаси 2 кисми билан хам айбланган. Лекин жиноят иши буйича бирор бир шахсни улдирганлиги исботланмаган.
Жиноят ишлари бўйича Кашкадарё вилоят судининг 24.10.2013 йидаги хукми кура Дусанов Хамроз Хусанович ЖК нинг 159 моддаси 3 кисми «а», «б» бандлари билан 7 йил муддатга, 159 моддаси 4 кисми билан 10 йил муддатга , 155 моддаси 1 кисми билан 8 йил муддатга, 244-2 моддаси 1 кисми билан 8 йил, 155 моддасининг 1 кисми билан 8 йил, 223 моддаси 2 кисмининг «б» банди билан 6 йилга муддатга озодликдан махрум килиниб, ЖКнинг 59 моддасига биноан уташ учун узил кесил 18 йил муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинланган.
Дусанов Хамроз-бор йуги Россияга бориб ишлаб келган. Унга сиртдан айб эълон килганликларини билиб, уз ихтиёри билан Узбекистонга келган. Жиноят ишида бирор бир далил ёки гувох курсатмаси мавжуд эмас.
Жиноят ишлари бўйича Кашкадарё вилоят судининг 04.12.2013 йидаги хукми кура Турсунов Элёр Хусанович ЖК нинг 159 моддаси 4 кисми билан 11 йил , 244-1 моддаси 3 кисми «а», «в» бандлари билан 7 йил, 244-2 моддаси 1 кисми билан 8 йил, 155 м оддасининг 1 кисми билан 9 йил, 223 моддаси 2 кисмининг «б» банди билан 8 йилгаликдан махрум килиниб, ЖКнинг 59 моддасига биноан уташ учун узил кесил 17 йил муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинланган.
Турсунов Элёр Россияга бориб ишлаб келган холос. Уни 2013 йилнинг 5 апрелида уйидан олиб кетишиб, 10 сутка сохта хужжатлар билан маъмурий тарзда камашиб, унга огир тан жарохати етказишган. Жиноятларини яшириш максадида-уни 17 йилга озодликдан махрум килишган.
ЖИБ Кашкадарё вилоят судининг 2011 йил 02 февралдаги хукмига кура 1969 йилда тугилган Тошпулатов Абдумажит Эшпулатович ЖК нинг 159 моддаси 3 кисми «а» «б» бандлари билан 7 йилга, 244-1 моддаси 3 кисми «а» «б» бандлари билан 6 йил 6 ойга ва 244-2 моддаси 1 кисми билан 9 йилга, ЖК нинг 59 моддаси 3 кисмига асосан тайинланган жазоларни кисман кушиш йули билан 10 йил муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинланган. Бу жиноят иши буйича 13 та дехкон хар бири 9-10 йилдан озодликдан махрум килинган.
Айблов хулосаси ва хукмда А.Тошпулатов дастлаб уз оила аъзоларини, якин кариндошларини ва таниш билишларини ислом динига киритиб, уларнинг онгини акидапарастлик гоялари билан захарлаган дейилган.
Савол тугилади? Судланувчи А.Тошпулатовнинг кариндошларининг барчаси Ислом динида булганку? Кандай килиб А.Тошпулатов яна уларни Ислом динига киритади? Кани бу ерда мантик?
Мазкур жиноят иши буйича айблов хулосаси ва суд хукмининг бир хиллиги шундан иборатки, айблов хулосасида хам хукмда хам судланувчилар айбли деб топилган содир килинган жиноятнинг вакти ва жойи (качон ва каерда) курсатилмаган.
Туйда никох укигани, таъзияда улган кишини жанозасини укигани ёки булмасам Хажга бориб келгани учун биз одамларни камайдиган булсак, унда бирорта одам колмайдику, камалмаган.
Дастлабки терговда бу судланувчиларнинг уз узига курсатув беришганлигини бирдан бир сабаби шуки, судланувчилар уриб кийнашларга карамасдан хам икрорлик курсатувлари беришмаган, факатгина уларни бир бирини кузини олдида кийноклар кулланилгандагина, бир бирига рахми келиб, тергов органининг икрорлик бериш тугрисидаги талабларига розилик билдирганлар холос.
Мен юкорида курсатилган жиноят ишлари буйича бир неча марта шикоятим рад килинганидан сунг, шахсан Олий Суд раиси К.Комиловнинг кабулига кириб назорат тартибида шикоят берганман.
Бирок бу шикоятларим хам асоссиз равишда рад килиниб келинмокда.
Охирги ун йил ичида текширилмаган, асоссиз маълумотлар асосида куплаб инсонлар ЖК нинг 155, 159, 244-1,244-2 моддалари билан жиноий жавобгарликка тортилиб, узок муддатларга камокка юборилдилар.
Мен бу гапларни осмондан олиб, ёки бировдан эшитиб айтаётганим йук. Бу холатларга узим гувохман. Кузгатилган жиноят ишларининг асоссизлигини, айбсиз одамлар жиноий жавобгарликка тортилганлиги тугрисида барча катнашган жиноят ишларим буйича, химоя нуткларимда хамда шикоятларимда билдирганман.
Мен бу моддалар билан айбланган купгина инсонларнинг жиноят ишларида катнашганман. Мен аминманки, мен катнашган жиноят ишларининг 90 фоизидан купрогида камокка ташланган шахсларнинг харакатларида умуман жиноят аломатлари мавжуд эмас.
Канча канча ёш йигит кизларнинг умри хазон булганлигини уз кузим билан куриб туриб, кузларимга ёш келади. Улар аслида давлатга карши, Узбекистон халкига карши бирор бир ножуя харакат килган эмас.
Аслида купчилик ёш йигит кизларнинг Сурия хамда бошка давлатларга утиб кетишига тергов ва суднинг жуда катта хатоси бор.
Мен киска килиб тушунтириб бераман:
Айтайлик Россия Федерациясига ишлаш учун кетган бир фукарога хеч бир асоссиз равишда сиртдан айб эълон килишиб, унга кидирув эълон килишади. Суддан унга кидирув эълон килинганли ва унга камокка олиш тарзидаги эхтиёт чорасини кулланганлиги тугрисида кариндошлари билдиришади. У бечора англашилмовчилик булган деб, уз хохиши билан Узбекистонга кайтиб келади. Уни хеч нарсадан хеч нарса йук, камокка олишади. Тергов булиб, иши судга утади. Суд тергов нимани ёзган булса, уша айбловни кучириб, оз эмас, куп эмас- 16-18 йил озодликдан махрум килади.
У бечора судда, нима учун? мен нима иш килдимки, мени камайсизлар, менга айтишган эди, сен Узбекистонга кайтиб борма, сени камашади дейишганига карамай, уларни гапига ишонмай келдим-ку дейди. Лекин уни хеч ким эшитишни хохламайди.
Энди худди шундай сиртдан айб эълон килиниб, кидирувда булган бошка шахслар бундан хабар топиб, нима килади? Албатта кочиш чораларини куради. Каерга кетади. Албатта Сурия ёки Туркияга.
Хозир кидирувда юрганларнинг аксарияти ана шундай холатда. Уларга куйилган айбловларни укисангиз, кулгингиз келади. Бу кимгадир кулгилидир. Лекин бу айбловлар кимнидир бутун умрини хазон килиб юборади.
Майли эди, шу кидирувга эълон килганларни кидиришса. Уларни умуман кидиришмайди. Килган ишлари милиция булимига расмини ёпиштириб «терросист, экстремист»-деган тамга босиб куйишади холос. Жиноят ва кидирув иши чанг босиб ётаверади.
Куни кеча Ички ишлар Вазири уринбосари 1700 нафар Узбекистон фукароси халкаро кидирувда эканлигини маълум килди. Бу катта сон.
Лекин уша кидирувда булган купчилик шахсларнинг харакатларида жиноят аломатлари мавжуд эмас деган хулосага келиш мумкин.
Мен буни узим манфаатларини химоя килаётган хозирда Дания кироллида яшаб мехнат килаётган Юсупов Байрамали Насруллаевич мисолида билдиришим мумкин.
Бу холат буйича Кун.уз журналисти Толиб Рахматов, журналист Каримберди Турамурод хатто Данияга бориб келиб журналист суриштируви утказиб маколалар эълон килди. «Дунё узбеклари» сайти хам бу холатга уз эътиборини каратди. Бирок шу холатларга карамасдан хам бу иш уз холича колиб кетмокда. Хатто мени узим вилоят хокими З.Рузиевга, ИИБ бошкармаси бошлиги, вилоят прокурори кабулига шахсан кириб мурожаат килганман. Республика Бош прокурорига ёзган шикоятимга хатто жавоб хам олганим йук. Мен бундай мисолларни унлаб келтиришим мумкин.
Хурматли Шавкат Миромонович!
Мен бу узимни юкорида билдирган фикрларимни хаётий тажрибамдан келиб билдирдим. Танкидий фикрларим кимларгадир ёкмаслиги мумкин. Бирок менга эътироз билдирганларга узим билдирган холатлар юзасидан асосли хужжатларим бор. Танкидни тугри кабул килиш керак. Танкид келажакнинг меваси. Ёзувчимиз Саид Ахмад айтганидек: «Танкиддан хулоса чикармок учун хам савод керак».
Хурматли Шавкат Миромонович!
Ҳаммамиз ҳам, алҳамдулиллоҳ, мусулмонмиз. Мазкур тоифадаги жиноят иши хужжатлари билан таниша туриб, нафакат билимсиз, балки иймонсиз десам хам адашмайман айрим хукукни мухофаза килувчи органлари ходимларининг куппа-кундузи халол, ор номусли кишиларга, тугрироги оддий инсонларга туҳмат қилиб, уларни нохак айблаб камокка юборганлигига амин буласиз.
Кўксида озгина виждони, иймони бор ҳар қандай одам жиноят ишларидаги бундай ярамас ишларни кўрганда ўз-ўзидан ёниб кетади. Ахир кандай килиб, бирор бир далилсиз, тугрироги далилларни сохталаштириб, ута огир жиноятни содир килганликда айб эълон килиш мумкин?
Айблов хулосалари ва хукмларни укисангиз, унда бир маъно топа олмайсиз. Тутуриксиз сузлар. Худдики бу айбловни ёзган шахс, бошка миллат эгасига ухшайди. Сузларни таржима килишда маъносини адаштиргандай. Бирок айбловдаги дахшатли ибораларни укиб, бу сузлар атайин айбловга киритилганлигига амин буласиз.
Айловчилар немис давлат арбоби ва иркчилик ташвикотчиси Й.Геббельснинг: “”Ёлгон канчалик катта ва дахшатли булса, халк бунга шунчалик тезрок ишонади”-деган сузларига амал килганлиги яккол куринади. Жиноят иши хужжатларида улар шахсларни айблаш учун факат узлари ишонадиган фактларни асос килиб олишган.
Агарда ЖК нинг 159-244-1,244-2,155 моддалари билан судланган купгина шахсларни жиноят иши материаллари билан танишиб чикилса, бу шахслар биргина Россия Федерациясига ишлаш учун бориб келганлиги ёки булмасам намоз укиганлиги учун ноинсоф судья, прокурор, терговчиларнинг ёш бир инсоннинг такдирига ута адолатсизлик ва бефарклик билан караганликларига, уларга бир матохдек мунособатда булинганлигига гувох буласиз.
Аслида жиноят ишидаги хужжатларга синчиклаб каралса, жиноят ишидаги далиллар урганилса, бу шахслар айблов хулосаси ва суд хукмида курсатилганидек кандайдир бир ёвуз инсон эмаслиги, уларнинг оддийгина Узбекистон фукароси эканлиги куриниб турибди.
Улар узимизни жамиятимиз етиштирган иймонсиз судья, прокурор, терговчи хамда адвокатлар билан бир мухитда яшагани учунгина жиноят иши буйича «жиноятчи»га айланган холос.
Биз тергов органи айблов хулосасида ва суд хукмида баён килинган бу тоифадаги шахслар айбига куйилган жиноятларни хакикатда содир килган ана шундай юзлаб шахсларни кулга олмасдан, улар четда колиб, бирор бир далил исботсиз бир мехнаткаш ёш йигитни кулига кишан солиб, унга махкам ёпишиб олиб, устига устак унга жисмоний ва рухий тазъик утказиб, тан жарохати етказиб, бу холатларни билиб билмасликка, куриб курмасликка олиб, уни умрини турмада бекорга чиритишимиз керакми?
«Хакикий жиноятлар» одамхурликлар тайгаларда, сургунларда, авахталарда эмас, балки министирликда, комитетларда руй беради»-деган эди рус ёзувчиси Л.Толстой. Бу сузларнинг канчалик хакикат эканлигини мана шу тоифадаги жиноят ишидаги хужжатлар тасдиклайди..
Турли сабаблар билан умри чириётган «жиноятчи»ларнинг бу ахволга тушишига сабаб булган жамият, уларни камокка тиккан судья, прокурор ва терговчиларнинг узи хам бундай жиноятчилардан кам эмаслиги, факат улар уз жиноятларини гирром йуллар билан амалга ошириши эмасми?
Бундай тоифадаги судланувчиларга дастлабки тергов ва биринчи инстанция судида малакали хукукий ёрдам курсатилмаган. Уларнинг химоя хукуки жиддий равишда бузилган.
Бундай шахслар ва уларнинг якин кариндошларининг хукукий саводхонлиги етарли булмаганлиги боис, улар терговчилар томонидан сурок баённомаларида ёзилган «килган ишимга чин кунгилдан пушаймонман» -дейилган жумлалари, дастлабки тергов органи ва судлар томонидан «содир этилган жиноятларга икрорлик» тарзида талкин килинган.
Хатто судларда бундай шахсларни манфаатларини химоя килган химоячи адвокатлар узининг химоя нуткида уз химояси остидаги шахснинг манфаатларига зид равишда, яъни улар айбига икрор булмаган бир вазиятда, уз химояси остида булган шахснинг позициясидан четга чикиб, адвокат касб этикасини бузиб, унинг айбига чин пушаймон булганлигини билдириб, суддан енгилрок жазо тайинлашни сураган.
Энди ёш йигитлардан «жиноят»чи ясаганларни йукотиш, уларни жамиятга асл башарасини очиш урнига, бундайларни етиштирган ташкилотларни куллаб кувватлашимиз виждонданми?
Ягона асос уларнинг жиноятларини бирор киши курмаётганидами? Ёки текширмаётганидами? Ёки уларнинг мансаби-ю, бойликлари яширяптими?
Колаверса охирги уч йилда мана шу ишларни бошида турган мансабдор шахслар камокка олиниб, узок муддатга озодликдан махрум килинганлиги хам бу холатларнинг исботидир.
Нега бегунохлиги кундек равшан булган бундай судланганлар нохак айбловларни азобини тортиши керак?
Хурматли шавкат Миромонович!
29.09.2017 йилда Сизнинг «ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ КОНСТИТУЦИЯСИ ҚАБУЛ ҚИЛИНГАНЛИГИНИНГ ЙИГИРМА БЕШ ЙИЛЛИГИ МУНОСАБАТИ БИЛАН ЖАЗОНИ ИЖРО ЭТИШ МУАССАСАЛАРИДА ЖАЗО ЎТАЁТГАН МАҲКУМЛАРНИ АФВ ЭТИШ ҲАҚИДАГИ МАТЕРИАЛЛАРНИ ТАЙЁРЛАШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА»ги NФ-5071-сонли Фармойиши кабул килинди. Фармойишга мувофик Жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган маҳкумларни афв этиш ҳақидаги материалларни тайёрлаш бўйича махсус комиссия, жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган маҳкумлар шахсини ва уларга оид материалларни ўрганиш бўйича ишчи гуруҳлар ташкил этилди.
19.09.2018 йилда Сизнинг «ТЕРРОРИСТИК, ЭКСТРЕМИСТИК ЁКИ БОШҚА ТАҚИҚЛАНГАН ТАШКИЛОТ ВА ГУРУҲЛАР ТАРКИБИГА АДАШИБ КИРИБ ҚОЛГАН ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ФУҚАРОЛАРИНИ ЖИНОИЙ ЖАВОБГАРЛИКДАН ОЗОД ЭТИШ ТАРТИБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ ТЎҒРИСИДА» ги № ПФ-5542-сонли Фармони кабул килинди.
Фармоннинг 1-бандига кура: Террористик, экстремистик ёки бошқа тақиқланган ташкилот ва гуруҳлар таркибига адашиб кириб қолган Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича 16 мансабдор шахсдан иборат Республика идоралараро комиссияси тузилди. Комиссия аъзолари бошқа ишга ўтган тақдирда, унинг таркибига ушбу лавозимга янги тайинланган шахслар киритилиши хам белгилаб куйилди.
Мазкур Фармон билан тузилган комиссия таркибига Республика Бош прокуратураси, Ички ишлар Вазирлиги, Давлат Хавфсизлик хизмати идорасидан ташкари, Ташки ишлар Вазирлиги, Узбекистон Республикаси Ёшлар Иттифоки Марказий Кенгаши, Хотин кизлар Кумитаси, Вазирлар Махкамаси хузуридаги Дин ишлари кумитаси, Мусулмонлар идораси Фатво булими, Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича Республика кенгаши вакиллари киритилган.
Бирок ишчи гурухда хам ишчи комиссияда хам Адвокатлар палатаси вакиллари иштироки таъминланмасдан келинмокда. Бирорта йигилишда Адвокатлар палатаси вакиллари иштирок этмаган.
Мен уйлайманки, «Террористик, экстремистик ёки бошқа тақиқланган ташкилот ва гуруҳлар таркибига адашиб кириб қолган Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича Республика идоралараро комиссияси таркибига Адвокатлар Палатасидан хам аъзолар киритилса максадга мувофик булар эди. Нима учун? Чунки мазкур фармонда жиноий жавобгарликдан озод килиш масаласи куриб чикилади.
2017-2019 йилларда Сизнинг авф этиш тугрисидаги Фармонларингизга биноан бу тоифадаги жиноий ишлар буйича судланган купчилик камокдан озод килинди. Камокдан озод булганларга моддий ва маънавий ёрдам курсатилмокда. Бу ижобий хол. Бу Сизнинг одил сиёсатингизнинг масъулидир.
Бирок бу тоифадаги жиноятлар билан канчадан канча нохак айбланганлар халиям камок жазосини утамокдалар ва адолат кутиб туришибди.
Бош прокурор уринбосари Светлана Ортикова уз интервьюсида: Махкум жазонинг учдан икки кисмини утасагина Президентга авф сураб мурожаат килиш хукукига эга булади. Бу Президентнинг 2018 йил 8 майдаги Фармони билан тасдикланган «Узбекистон Республикасида авф этишни амалга ошириш тугрисида»ги Низомда бу коида киритилган»-деб ахборот бердилар.
Ахир С.Ортикова айтган бу муддат Низомда йук-ку? Ёки у кишини узларини Низомлари борми?
Бош прокурор уринбосари хамда авф этиш комиссия аъзосининг Низом талабларини билмаслиги мени жуда хайрон колдирди.
Светлана Ортикова: «Президент хузуридаги Авф этиш масалалари буйича комиссия аъзоси сифатида айтаманки, нега илгари куплаб одамлар авф этилган, чунки илгари авф этишга лойик одамлар купчилик булган. Энди оддий тил билан айтганда, жазони уташ муасссасаларида огир огир жиноятларни содир килган, ута огир жиноятларни содир килган, купчиликнинг улимига сабаб булган, котиллик килган ёхуд террорчилик харакатларида катнашган, кули конга беланган шахслар коляпти-да»-дедилар.
Светлана Ортикованинг бу баёноти хакикатга тугри келмайди. Биргина мени узимни химоямда булган бундай моддалар, яъни ЖКнинг 159,155,244-1,244-2 моддалари билан судланган 20 дан ортик хозирда озодликдан махрум килиш жазосини утаётганлар, нафакат бирор бир террористик фаолиятда иштирок этган, балки бирор бир диск сакламаган, варака таркатмаган, аникрогини айтадиган булсам, уларнинг харакатларида умуман жиноят аломатлари мавжуд эмас.
Светлана Ортикова айтган охирги авф Фармони билан мени химоямда булган 2 шахс жазодан озод килинди. Уларни иккаласини харакатларида умуман жиноят аломатлари мавжуд эмас.
Светлана Ортикова: «Мен уларни хукмларини укидим, улар билан бевосита гаплашдим. Варака саклаган, диск саклаган ёки йигилишда катнашган»-дедилар. Балки С.Ортикова хукмларини укигандирлар, бу менга коронгу, лекин улар билан бевосита учрашиб гаплашмаганлигини аник биламан.
Якинда ижтимоий тармокларда Наманган вилояти Мингбулок тумани хокимининг 20-30 фермер хужалиги ишчиларига Афгонистон ва Сурияга бориб, кулига курол олиб, жанг килиб, улиб кетишни тавсия килганлиги тугрисидаги чакириклари таркалди. Бирок бу холатга бирор бир хукукни мухофаза килувчи органлар уз мунособатини билдиришмади. У кечирим сураганлиги учун факатгина хакорат килганлиги учун энг кам ойлик иш хакининг 20 баравари микдорида жаримага тортилибди холос.
Адолат бу куёшга киёсланади. Яъни куёш нури барчага бир хилда тушади.
Хозирда Сурия ва Афгонистонда жанговар харакатларда катнашганлиги учун кулга тушганлар, суд килиниб уларга купи билан 7 йил муддатга озодликдан махрум килиш жазоси тайинланмокда.
Бирок 2010-2015 йилларда бирор бир харакатида жиноят аломатлари булмаган ёш йигитлар 17-18 йилга озодликдан махрум килинганлар.
Худди шунингдек Сурия ва Афгонистонда булиб кайтган аёлларга озодлини чеклаш жазоси тайинланмокда. Бирок 2010-2015 йилларда ёш чакологи булган бирор бир харакат содир килмаган ёш хотин кизлар 9-10 йилга озодликдан махрум килинган.
Бу холатлар кайси адолат мезонига тугри келади?
Мени таклифим куйидагилардан иборат:
Жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган маҳкумларни афв этиш ҳақидаги материалларни тайёрлаш бўйича махсус комиссия, жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган маҳкумлар шахсини ва уларга оид материалларни ўрганиш бўйича ишчи гуруҳлар хамда «Террористик, экстремистик ёки бошқа тақиқланган ташкилот ва гуруҳлар таркибига адашиб кириб қолган Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича Республика идоралараро комиссияси таркибига Адвокатлар Палатасидан, Олий мажлис депутлари, таникли ёзувчилар, Сенаторлар, хукук фаоллари киритилса максадга мувофик булади.
Шундагина очиклик, шаффофлик таъминланади. «Одамларни биз улар узлари хузуримизга келганда ургана олмаймиз, уларнинг кандайлигини билиш учун уларнинг хузурларига боришимиз лозим» -деган немис файласуфи Гете.
Шунинг учун ишчи гурухлар жазони ижро этиш муассасига бориб, хар бир шахс билан учрашиб уни ишини урганиб, хулоса килиш зарур.
Ишчи гурухлар вазифасига нафакат бундай шахсларни авф этиш тугрисида, балки Олий Суд хамда Республика Бош прокуратурасига асоссиз, конунсиз ва адолатсиз суд карорлари устидан назорат тартибида протест киритиш тугрисидаги масалани хал килиш учун жиноят ишини талаб килиб олиш тугрисида узларинининг такдимномаларини киритишни юклаш лозим. Бу холат эса ЖПК нинг 512 моддасига зид булмайди деб хисоблайман. Шундай килганда шаффофлик ва холислик таъминланади.
Мен бор хакикатни айтдим. Хакикат уни айтиш ва тинглашдан бошланади. Мен узим манфаатларини химоя килаётган ЖК нинг 155,159,244-2,244-1 моддалари билан айбланганлар барчаси олдин 10-15 сутка сохта хужжатлар асосида маъмурий камокка олиниб, уларга уша жойда рухий ва жисмоний тазъик утказилиб, уларни содир килмагани жиноят учун икрорлик олинган. Бу жиноят иши хужжатлари билан тасдикланган.
Бу шахсларнинг айбли булиб колаётганлиги уларни жиноят ишини бирор бир шахс холисона урганмаётганида деб биламан. Бу шахслар узларининг сабри ва адолатга ишончи билан хам Узбекистон халкига содик эканликларини яна бир исботладилар. Бундай шахсларнинг аксарияти камбагал оиладан чиккан. Ота оналари хам оддий инсонлар. Биз бундай шахсларга ёрдам беришимиз лозим деб хисоблайман.
Хурматли Шавкат Миромонович!
Буюк жаҳонгир Амир Темур соҳибқирон ўлими олдидан авлодларига шундай васият қилган: «…Мен шундан таскин топаманким, подшоҳлик давримда кучлиларнинг ожизларга озор беришларига йўл қўймадим. Халқлар осойишталиги борасида қарам фуқаролардан хабардор бўлиб туринглар, қатъиятли ва мардонавор бўлинглар. Улкан давлатни мендай узоқ йиллар давомида бошқариш учун қўлларингдаги шамширни шараф ва номус билан маҳкам тутинглар… Агар, сизлар менинг васиятларимга амал қилсаларингиз ва бошқа ишларингизда адолатга, шафқатга кўра иш тутсаларингиз, тинчлик-осудалик Турон заминида узоқ вақт сақланади. Агарда ўзаро низоларга йўл қўйсаларингиз, душманлар тўполон ва тартибсизликларни бошлайдиларки, уларни жиловлашнинг иложи қолмайди. Сизлар бир жон, бир тан бўлсаларингиз, ҳеч ким менинг сўнгги васиятларимни бажаришларингизга монелик қила олмайди».
Бу доно васиятлар асрлар оша бизнинг давримизга қадар етиб келди. Ундан худди ҳозирги даврнинг нафаси сезилиб тургандай. Улуғ бобокалонимиз бизни адолатга, содиқликка, бирликка чорламоқда. Ўзаро низо, адоватлардан холи бўлинглар — деб инсоф, шафқат ва ҳалолликка ундамоқда.
Мен Сиздай Президентимиз борлигидан фахрланаман. Сизга соглик саломатлик тилайман. Хадисда: «Узингиздан чиккан мусулмон подшоларга итоат килинглар»-дейилган. Мен барча юртдошларимизни Сизнинг карорларингизга итоат килишларини сураб коламан.
Сизга ҳурмат билан:
Эргаш Эшмуродов
«Эргаш мақсадли ҳимоя» адвокатлик бюроси раҳбари
Қашқадарё вилояти
«Дунё ўзбеклари» редакция почтасидан
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ