Россиядан сизга нома жунатишимдан махсад, Одноклассники даги Озодлик грухида чикаётган темаларга колдираётган шархларимни кузи ожизларга мослаштирилган программа оркали укиб кузатиётган бир узбекистондан кузи умуман курмайдиган киз менга президент порталига кузи ожизлар муоммолари ва таклифлар киритилган хатни йуллаганини лекин жавоб олмаганини айтиб колди. Мен сизни сайтингизда чоп этилаётган серқирра маколаларни у кизга тарифлар эканман бу сайтни дунё узбеклари жумладан узбек зиёлилари хам мутоала этаётганларини айтган эдим.
Афсуски сизни сайтинги ссылкасини юборганимда кира олмаганини айтди. Хуллас уша хафсала этиб таклифлар ёзиб жунатган порталдан жавоб келмагани боис сизни сайтинизда чоп этилишини умид этиб мен оркали сизга илтимос этган эди. Факат сиз агар уз сайтингизда унинг таклифларини чоп этишга рози булсангиз манзил исми ва шарифи аноним булишлигини уктирган эди.
Хурматли Исмат ака, уша кузи ожиз киз Одно.нинг Озодлик грухида IMON INSOF ники остида грухга кирар экан. Балким кимматли вактингизни аямасангиз узи билан мулокот этарсиз.
Мен куйида унинг омонатини сизга етказиш махсатида президент Ш. Мирзиёев проталига юбориб жавоб ола олмаган таклифларини сизга юбормокдаман . Унинг юборган таклифлари шахсан президентга етиб бормаганлигидан гумонда колмокда.
Хурмат билан Дунё узбеклари мухлиси.
Ўзбекистон кўзи ожизлар жамияти аъзоларини иқтисодий ва ижтимоий жихатдан шароитларини яхшилаш мақсадида:
ТАКЛИФЛАР
1.
Жамият аъзоларини (айниқса ёшларни) фойдали ижтимоий меҳнатга жалб этиш учун хозирда мавжуд корхоналардаги имкониятларни қайтадан ўрганиб чиқиб, кўзи ожиз ногиронлар томонидан бажариладиган меҳнат турларини (улар 50 га яқин) ҳисобга олган ҳолда давлат буюртмаси асосида ишни қайта ташкил этиш лозим.
Шунингдек, солиқда кўзда тутилган имтиёзлардан келиб чиқиб, йирик саноат корхоналари базасида ҳамда иқтисодий жиҳатдан бақувват тадбиркорлар кўмаклари асосида кичикроқ бўлса-да, ногиронлар учун майда корхоналар ва хўжалик юритувчи субъектлар ташкил этиш керак.
Зарурий ўринларда, имкониятдан келиб чиқиб, чет давлатлар тажрибасини ўрганиб чиқиб, янги меҳнат турларини жорий этиш керак.
2.
Хозирда кўплаб жамият аъзолари (айниқса ёшлар, уларнинг кўпчилигини қизлар ташкил этади) иш йўқлиги сабабли уйларда қолиб кетмоқда. Айримлари эса Республикадаги автобекат ва бозорларда тиламчилик билан шуғулланишга мажбур бўлиб қолмоқда.
Бундай салбий оқибатларни тугатиш мақсадида уларни жамият ҳаётига кучлироқ жалб этиш, сиёсий-тарбиявий ишларни яхши йўлга қўйиш мақсадида жойлардаги корхоналар қошида ишчилар ётоқхонаси ташкил этиш (қуриш), мавжуд клуб ва маданият уйлари фаолиятини қайта тиклаб (ҳозирда уларнинг аксарияти фаолиятини тугатган), бадиий ҳаваскорлик тўгараклари ва бошқа хилдаги турли ҳил тўгаракларни ҳомийлар кўмаги асосида ташкил этишни ўрганиб чиқиш керак. Айниқса, меҳнат кўникмаларига ўргатиш учун бир йиллик ҳунар-теҳника мактабини ташкил этиш (қайта тиклаш) керак.
3.
Республикадаги мавжуд кўзи ожиз болалар махсус мактаб интернати юқори синф ўқувчилари учун мажбурий тарзда ўз-ўзига хизмат (шахсий гигиена, пазандачилик асослари, шунингдек кундалик турмушда учрайдиган меҳнат турларини ўргатиш) дарсларини жорий этиш ўта муҳим.
4.
Жамият ёшларини фаоллигини ошириш мақсадида “Ёшлар иттифоқи” туман бўлими таркибида мос равишда шу ҳудуддаги жамият аъзоларидан иборат маҳсус гуруҳни тузиб, рўйхатга олиб, улар билан алоҳида эътибор билан шуғулланиш зарур деб ҳисоблаймиз.
5.
Жамиятни фаолиятини юқори турувчи Республикадаги ваколатли ташкилотлар томонидан доимий равишда назорат қилиб туриш таклиф этилади. Бу эса ҳозирда жамиятда ўта кўпайиб кетган турли кўринишдаги қонунбузарликларни олдини олади ва тартибга солади.
6.
Имконият даражасида вақти-вақти билан жойларда, жамият аъзолари билан ҳоким ёки Вазирлар даражасида шунингдек, депутатлар билан учрашувлар, мулоқотлар ташкил этилиши ва ўтказиб турилиши муҳим аҳамиятга эга.
7.
Зарурий ўринларда жамият аъзолари учун имтиёзли равишда уй-жойлар қуриш ёки ажратиш таклиф этилади (корхоналар яқинида).
Узбекистбн Республикаси президенти
Ш.М.Мирзиёевга:
Таклифлар
Узбекистон Республикаси Кузи ожизлар жамияти ва унинг азолари учун иктисодий ва ижтимоий шароитларни яхшилаш максадида куйидаги таклифларни урганиб куришингизии сурайман.
Хар кандай сиёсатни замирида иктисод ётади ва у сиёсатни белгилайди. Шу жумладаи жамият тузумидаги корхоналарни кайтадан урганиб чикиб имкон даражасида шу корхоналарга мехнатга лаёкатли ёшларни жалб этиб,(ишга жойлаштириб) давлат буюртмаси асосида ишларни ташкил этиш керак деб хисоблайман. А-Озик-овкат саноати. Б-махаллий саноат. В-Енгил саноат. С-Пахтачилик саноати ва хоказо Вазирликлардан куплаб буютмапарни мажбурий тарзда олиб берилиши зарур.
Кузи ожизлар томонидан бажариши мумкин булган мехнат турлари кайта урганиб чикиб имкон даражасида тадбиркорлик асосида шунингдек корхоналарда асосий мехнат тури сифатида жорий этилиши керак.
Жамият корхоналари ичида (иштирокида) кушма корхоналар ташкил этиш масапасини урганиб куриш керак.
Хозирда энг долзарб булиб турган муаммолардан бири умумётокхоналар (обшежитялар) ташкил этиш керак деб хисоблайман. Яни куплаб ёшлар мактабдан сунг укишни тамомлаганлар уйларида уз якинлари карамогида колиб кетмокдалар, ногиронлик нафакаси эса шу карамликларнинг манбайи булиб келмокда. Шу сабабдан уларни кенг жамоатчиликка якинлаштириш, жалб этиш кеарак.
Яна бир мухим муаммо куплаб оилаларда имконият йуклиги сабабли битта хонадонда 2 базан 3 нафар оилапар яшаб келмокда. Ёки турар жой шароитлари булмаганлиги сабабли ногиронлар уз фарзандларини оила куришдаги муаммоларнга дуч келмокдалар… Шу сабабдан жамиятни барча булимларида ушбу муаммони чукур урганиб махаллий хокимликларга аник таклифлар билан мурожат килиш керак. Вилоят марказлари ва тошкент шахрида жамият азолари учун алохида (корхоналаргаякин худудда) куп хонали уй куриш зарур…
Яна мухим муаммолардан бири куплаб жамият азоларимиз (айникса кейинги пайтларда) уз-узига хизмат килишда катта кийинчилика дуч келмокда.Шу уринда бир лирик чекиниш киламиз! Жамият азоси булган айрим шахслар олий ёки урта махсус малумотли булишлари мумкин, ёки яхши санаткор хушовоз хонанда булишлари мумкин. Шахмат-шашкани яхши урганишлари, шер ёзишлари мумкин.
Бирок кушимча тугма кадаш, дазмол босиш, мева сабзавотларини арчиш, озик-овкат таёрлай олмаслик холатлари учраб туради. Буларни бартараф этиш максадида жамият карамогида махсус касб ва мехнатга ургатувчи мактаб булиб (1 Оой муддатли) биринчи уринда бу мактаб укувчилари уз-узига хизмат килишни хамда мулжал олишни ва хоказо Ишлар ута чукур даражада ургатилган. Бу мактаб 1950- йиллар бошларидан 1995йиллар урталаригача фаолият курсатган жамиятнинг махсус хунар техника билим юрти булиб унда жамиятнинг ёши утиб колган азолари укитилган.
Яни уз-узига хизмат ижтимоий мехнат турлари шунингдек укиш-ёзиш ва мулжал олиб юриш. Еки музика чалиш каби холатлар чукур ургатилган. Хозирда кимларнингдир манфаатидан келиб чикиб (Шайхонтохур туманида жойлашган бу билим юрт уз фаолиятини тухтатган.) кимларнингдир манфаатидан келиб чикиб бу укув юрти ёпиб юборилди.(фаолияти тухтатилди) натижада «хозирда куплаб ёши утиб колган» жамият аьзолари уйларида уз якинлари кимларнидир карамогида (ота-онаси ёки бошка якинлари) кулига колиб кетмокда.
Бу холатда карамликнинг асосий манбайи ногиронлик нафакаси булиб колмокда.(шу нафакалар эвазига караяптилар) Яна бир салбий холат купи Республиканинг марказий бозорларида тиланчилик билан щугулланмокдалар. Бундай ачинарлий холат на жамият рахбарларини ва на махаллий хокимиятлар ёки Республикадаги тегишлий идора ходимларини ташвишлантирмайди.
Юкорида такидланган бундай шахслар жамият этиборидан колиб кетиб, «уз-узига хизмат» шунингдек кузи ожизлар томонидан бажара оладиган 50га якин муаййан мехнат турлари урганишдан махрум булиб колмокдалар. Шунингдек маданий-марифий ва бошка турли сиосий тадбирлардан «Республика ва жамият хаётидан деярлий узилиб колаяптилар» фаол иштирок эта олмаяптилар…
Бундай холат жамиятнинг куй ива юкори органлари рахбарларини мутлок безовта килмайди,ёки улар идрок этаолмайдилар…
Жамият корхоналари хар йили тахминан 25миллиард сумликга якин махсулот ишлаб чикарадилар. Бирок «Фойда нолга тенг. =0! » Барча ракамлар факат когозда шу сабабдан Жамиятда кейинги 25йил куирок вакт мобайнида олдинга силжиш йук. (факатгина хизмат машиналарини тез-тез алмаштириш ёки самарасиз натижасиз «хизмат сафарларини» хисобга олмаганда)
Шу сабабдан юкорида такидланган билим юрт фаолиятини (Юойлик курс) кечиктирмай кайтатиклаш зарур. Бу холат мактаб ва коллеж битирувчилари учун хам мухим ахамиятга эга… Зеро республикада фаолият курсатаётган 2та (фаргона ва тошкент шахрида) имконияти чекланган болаларни касбга ургатувчи коллеж юкоридаги такидланган билим ва куникмаларни камрай олмаяпти.
Вахоланки республикадаги мавжуд 1 Одан ортик кузи ожиз болалар махсус мактаб интёрнатларида хам бундай ишлар яхши йулга куйилмаган ёки мутлок этибор берилмайди. Ушбу мактаб интёрнатларида хам ахволни кайта чукур урганиб чикиш зарур «ахвол анчайин ачинарли деб уйлайман..»
Юкоридаги холатлардан келиб чикиб, куйида жамият азоларини «манфаатини- фаровонлигини яхшилаш максадида» жиддий таклифлар киритаман. Зеро 2017йил Призидентимиз томонидан «Инсон манфаатлари ва халк билан мулокот» йили деб элон килинди…
7А.
Куриш буйича ногиронларнинг фарзандлари олий укув юртига кирганда имкон кадар имтиёзлар куплаб зарур уринларда контракт туловидан озод килиниши урганиб чикилиши керак.
7Б.
Тошкент шахрида Браил системасидаги укув куроллар шунингдек кузи ожизлар учун махсус фойдаланиладиган буюмлар билан савдо киладиган дукон очиш масаласини кукриб чикиш керак.
7В.
Куриш буйича ногиронлар узлари учун ёки фарзандлари учун турар жойларни (яшаш шароитларини) яхшилаш максадида имтиёзли равишда кредит асосида уй-жой олиш вактида дастлабки тулов сифатида 25% бадал тулови урганиб чикилиб, талаб этилмаслиги керак. Аксинча шу 25% лик дастлабки тулов бироз юкорирок фоиз асосида колган 75% асосий тулов каби ойларни булиниб туланиши жорий этилиши максадга мувофик булади вахоказо…
8.
Жамият азолари билан якиндан мулокот урнатиш сифатида жойларда «халк
депутатлари, вилоят кенгашлари егилишларида жамиятнинг вилоят булим бошкарув раисларини иштирокини мажбурий этиб белгилаш мухим хисобланади.
Имкониятдан келиб чикиб, хар чорак якунида утказиладиган вазирлар махкамаси .егилишларида жамият марказий бошкарув раисининг иштирокини катнашишини урганиб чикиш керак. Шунингдек 1йилда 2 маротаба жамият бошкарув раисини бош вазир шахсан кабулида булишини таминлаш керак.
Энг мухум ва ута ахамиятли холатлардан бири имкоиият даражасида куриб чикиб,
А.
Хар 2ярим- йилда бир маротаба «Хурматли бош вазир» билан жамият фаоллари орасида дустона учрашувлар ташкил этиши катта ахамиятга эга булар эди.
Б.
Бундай дустона учрашувлар жамият фаоллари ва «Хурматли Призидентимиз» билан имкониятлардан келиб чикган холда хар 5йилда 1 маротаба ташкил этилиши бекиёс даражада улкан сабаб ишлардан булиб, Минглаб ногиронларни манфаатлари учун оилалари фаровонлигини яхшилашда ута катта ахамият кашф этган булади.
Хурматли Шавкат Миромонович сизни призидент булиб иш бошлаганингизга хам 10 ой дан купрок вакт утди. Шу давр ичида йиллар
мобайнида бажарилиши керак булган ишлар киска давр ичида ута жадаллик билан «Шиддат билан катта гайрат ва иштиёк билан бажарилмокда.» Бу олиб борилаётган ишлар «ислохатлар» тез орада узининг ижобий натижани бериши аник. Зеро халкимиз бундай ижобий узгаришларини катта хурсанчилик билан карши олмокдалар ва узлари хам бу ишларда фаол иштирок этмокдалар.
Жойларда булаётган сиз иштирокингиздаги учрашувлар буни яккол мисоли булиб хисобланади. Хамда сафдил «Имонли» кишиларни тулкинлантирмокда. Шуларнинг бири сифатида мен хам жамиятнинг бугуни ва эртасини уйлаган холда Республика кузи ожизлар жамияти азоларини манфаатидан келиб чикган холда шу якин кунларда жамият фаоллари билан дустона учрашув утказишингизни илтимос киламан… Зеро бундай юксак даражадаги учрашув жамият тарихида якин ва узок утмишда хам утказиямаган….