"Дунё ўзбеклари" сайтини энди телефонда, планшетда ва комьютерда ихчам мобиль версияда кўришингиз мумкин:
  • Асосий
  • Ассалому алайкум!
  • Муаллиф ҳақида
  • МАҚОЛА ВА ФОТОСУРАТЛАР ЖЎНАТИШ

Исмат Хушев: Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий портретига шарҳ (2-қисм)

Бош мақола, Демократия сабоқлари, Муҳаррир минбари | 07/25/2017 16:50-     10176 марта ўқилди

Исмат ХУШЕВ:
ТАРИХГА АЙЛАНГАН БОШ ВАЗИРЛАР
(Иккинчи китоб, 30-боб)
ПРЕЗИДЕНТ  ЭРКАТОЙИНИНГ САРГУЗАШТЛАРИ 
Умри – сaбoқ, дaрслигигa гумoн йўқ,
Мубoҳaсa, бaҳслигигa гумoн йўқ.
Тaрихий шaхс эмaсдир-у вa лекин,
Исмaтжoннинг шaхслигигa гумoн йўқ.
(Mуҳаммад РAҲМOН)
ИККИНЧИ КИТОБ

  

Суратда:  “Ҳаёт ва Иқтисод” – “Жизнь и Экономика” журналлари Бош муҳаррири Исмат Хушев (чапдан биринчи) ва Тошкент шаҳридаги Мирзо Улуғбек тумани ҳокими Шавкат Мирзиёев (ўнгдан биринчи) Ўзбекистон ҳукумати уйида…

 

Ўттизинчи боб
Исмат ХУШЕВ: ТАРИХГА АЙЛАНГАН БОШ ВАЗИРЛАР
(ёки Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий портретига шарҳ)

 

13.
Ориф Алимовдан кейин – Раҳмонқул Қурбонов ҳукумат раислигини эгаллаган.
Бунга қадар у – Андижон обкомининг биринчи секретари бўлган. Ўзи асли Қашқадарёнинг Қамаши районида туғилган. Билимли, ғайратли, шижоатли раҳбар деб хотирлашади.
Мен Тошкентда Бош муҳаррир бўлган йилларим у кишининг Олой бозори атрофидаги ҳовлиларига кўп   борганман. Қорачадан келган, саксон – тўқсон ёшларида ҳам кўришганда бизни маҳкам қучоқлаб, даст кўтариб,  ҳавода бир муддат тутиб туриб, сўнг оҳиста ерга тушириб қўярдилар…
Шу ёшда ҳам у кишида шунча куч ва қудрат борлигидан ҳайратимизни яширолмасдик.
Кейин йиллар ўтиб, тақдир бизни хориж юртлар томон етаклаб кетди.  Раҳмонқул ака юздан ошиб, вафот этганларини эшитдим.
Ҳукумат уни эсламади.
Давлатимиз – ўзининг давлатчилик тарихида катта из қолдирган шундай улуғ ва табаррук инсонни тириклигида ёлғондан бўлса ҳам бир маротаба бошини силаб қўймади.
Ҳатто вафот этганида ҳам собиқ ҳукумат раиси – давлатнинг бир оғиз бўлса-да, уч сатрлик таъзиясига муносиб кўрилмади…
Ана шундай улуғ ва муборак бир инсон – умрининг сўнгги йилларида, мустақиллик даврида, қадр кўрмай ўлиб кетгани менга алам қилади…
Нафақат, Раҳмонқул Қурбонов, балки Нуриддин Муҳиддинов, Ориф Алимов, Ёдгор Насриддиновалар  вафот этганларида ҳам мустақил Ўзбекистон уларни уч оғиз бўлса-да, таъзия билдириб, руҳларини шод этиб, хотиралари олдида таъзим бажо келтирмади…
14.
Раҳмонқул Қурбоновдан кейин – 1971 йилдан эътиборан Нормуҳаммад Худойбердиев Ўзбекистонда ҳукумат раиси бўлди.
У киши Бош вазирликка  – Сирдарё обкомидан келган. Бунга қадар – 1950 йиллар бошида Ленинградда кандидатлик диссертациясини ёқлаб, Тошкент қишлоқ хўжалиги институтида бир муддат доцент бўлиб, дарс беришга ҳам улгурган эди.
1954 йилдан эътиборан – Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитети биринчи секретарига ёрдачиси, Марказқўм Қишлоқ хўжалиги бўлими мудири, Бухорода обкомнинг иккинчи секретари, Қашқадарё ва Сурхандарё қўшилганда – обкомнинг биринчи котиби, сўнг ниҳоят Марказқўмнинг  Қишлоқ хўжалиги бўйича котиби лавозимларида ишлаган.
Шароф Рашидовга қадар унинг амал пиллапояларидаги парвози ана шундай тез суратлар билан ривожланган. Ва ниҳоят Рашидов ҳокимиятга келгач, унинг қуёши бир зум сўнишга бошлаган – у Марказқўм котиблигидан – республика қишлоқ хўжалиги вазирлигига туширилган.
1970 йил охирларида  Нормуҳаммад Худойбердиев  вазирликдан –  Сирдарё обкомининг биринчи котиблигига ўтказилган.  Орадан бор йўғи бир ой ўтар ўтмай, Раҳмонқул Қурбоновнинг кутилмаганда ишдан олиниши муносабати билан ўша даврнинг энг кучли ва билимдон қишлоқ хўжалиги раҳбари сифатида – СовМин раислигига муносиб кўрилган.
Худойбердиев Бош вазирликка сайланишида – СССР Министрлар Совети раиси Николай Косыгин катта рол ўйнаган дейишади.
Худойбердиевнинг Сирдарёдаги  ўрнига эса – облисполком раиси Қудрат Аҳмедов ўтган. Бунга қадар Қудрат Аҳмедов Бекободда биринчи котиб бўлиб ишлаган.
Қудрат Аҳмедовни эса Шароф Рашидов кўтарган. У Ғофур Ғуломнинг куёви бўлган.
Шароф Рашидов Ғафур Ғуломни нега яхши кўрган?
У киши ёш боши билан – Союзга бош бўлганида Ғофур Ғулом катта обрўга эга бўлган ва Шароф акани ёзувчиларнинг турли ҳамлаларидан қўллаб қувватлаб, ҳимоя қилиб турган.
Рашидов яхшиликни қадрлай билган.
Рашидов кейинчалик Ўзбекистон раҳбари бўлганидан кейин ягона Ғофур Ғуломгагина совет даврининг энг олий тақдимоти  – Ленин мукофотини олиб берган…
Қудрат Аҳмедов ўз даврида Госпланга раис бўлганида, Ислом Каримовни ўзига ёрдамчи қилиб олган ва имкон қадар қўллаб қувватлаган.
Ислом Каримов ҳам Президент бўлганидан кейин ўз ўрнида Ғафур Ғулом авлодларини  беармон  қўллаб қувватлаб келган.
Ғофур Ғуломнинг жияни бўлган Темир Алимов узоқ пайт Президентнинг давлат маслаҳатчиси бўлган. Қодир Ғуломов – Мудофаа вазири, Беҳзод Ғуломов – Фанлар Академияси Президенти ва ҳокозо.
Улар, хусусан Тимур Алимов Президентнинг бу ишончини қай даражада оқлагани  – бу энди алоҳида мавзу.
Биз бу мавзуларга ҳам ҳали қайтамиз…
15.
Тиниб тинчимас, билимдон ва ўта ғайратли бўлиши баробарида Нормуҳаммад Худойбердиев  – ниҳоятда қўли тоза, лекин ўз билганидан қайтмайдиган, қаттиққўл ва қайсар  одам бўлган.
Николай Федорович Тимофеев «Правда Востока» газетаси Бош муҳаррири бўлганида  – унинг ҳукумат телефони – Махсус Ҳукумат Алоқаси (СПС) ни Худойбердиев «Буларга мумкин эмас» деб ўчиртирган. Ўшанда жуда қиммат турувчи бу алоқа тизими муҳаррирларга шарт эмас деган фикр билан шундай қилинган.
СПС Бош муҳаррирлардан  фақат  «Совет Ўзбекистони» газетаси муҳаррири Мақсуд Қориев билан у кишида бор экан, холос.
Бундан норози бўлган Николай Тимофеевич Рашидовга кириб: «Мен қўлсиз ва оёқсиз бўлиб қолдим» деб шикоят қилади.
Сўнг Рашидов Худойбердиевга телефон қилган: «Ҳукумат телефони редакторларга жуда ҳам керак» деб.
Шунда ҳукумат раҳбари Нормуҳаммад Худойбердиев Ўзбекистон раҳбарига қарата: «Ё мен ишлай, ё улар ишласин!» деб ўжарлик қилган.
Жуда оғир босиқ ва ўта мулоҳазали Шароф Рашидов: «Сиз ҳам ишлайсиз, улар ҳам ишлайди. Телефонлари ҳам ишлаб туради…» деб гапни калта қилган экан экан…
16.
Худойбердиевнинг қайсар ва ўз билганидан қолмаслигига яна бир мисол: Худойбердиевга қадар ҳукумат йиғилишларида  «Главстредазирсовхозстрой» бошлиғи Нажим Раҳимович Ҳамраев ўзи қатнашмай, биринчи муовинини юбораркан.
Бу ташкилотнинг номи ўзбекча айтганда – Ўрта Осиё қўриқ ерларини ўзлаштириш Бош бошқармаси деб юритилган.  У ўрта Осиёдаги тўртта республика – Туркманистон, Тожикистон, Қирғизистон ва Ўзбекистоннинг қўриқ ерларини ўзлаштириш билан шуғулланган ва бу тўрт республиканинг қўриқ ерлари  бевосита унинг тасарруфида бўлган.
Қозоғистон ва Россия ҳам «по совместительс тву» унга алоқадор бўлган. Қозоғистондан – 1 миллионга яқин , Россиядан – 500 минг  гектар қўриқ ер ўзлаштирилган.
Бир сўз билан айтганда Нажим Раҳимович Ҳамраев раҳбар бўлган «Главстредазирсовхозстрой» – қўриқ ерларни ўзлаштириш бўйича Жаҳон лабараторияси ҳисобланган.  Унинг оборотида 5 миллиардга яқин маблағ бўлиб, шунинг икки миллиарди Ўзбекистон учун ажратилган.
Унинг биринчи раҳбари ихтиёрида бешта шахсий ва махсус самолёт бўлган. Ҳар бир республика хизмат ваколатига кўра унга алоҳида самолет ажратиб қўйган.
«Главстредазирсовхозстрой» – КПСС Марказий Комитети Сиёсий Бюроси Қарори билан ташкил этилган бўлиб, унинг раҳбари бевосита Москвага бўйсунган.
Хуллас, Иттифоқ миқёсидаги шундай нуфузли Бошқарманинг довруғли бошлиғини Ўзбекистон Бош вазири Нормуҳаммад Худойбердиев ўзи ўтказадиган ҳукумат йиғилишларида шахсан қатнашадиган қилган…
17.
Фалакнинг гардишини кўринг: Миллатнинг шундай улуғ фарзанди Шароф Рашидов вафотидан кейин  “Ўзбеклар иши” деган мутлақ асоссиз айбнома билан ҳибсга олинди ва узоқ муддатга озодликдан маҳрум этилди.
Унинг жиноят ишидан яхши хабардорман. Унга Гдлян гуруҳи томонидан иккита асосий “айб” қўйилган эди:
1. Н.Ж.Худойбердиев Ўзбекистонда СовМин раиси бўлиб турганда Брежнев куёви генерал полковник Чурбанов Ўзбекистонга ташриф буюрганида гўё унга қимматбаҳо “чайний сервиз” совға қилган эмиш. (У кумушдан бўлиб, тергов томонидан  50 000 сўмга баҳоланган).
2. 15 йил СовМин раиси бўлиб ишлаган шундай улуғ шахс  форишлик ҳамюрти Мазур Нишонов Арнасой районига райкомнинг биринчи котиби бўлиб тайинланганда гўёки ундан 3000 сўм пора олган эмиш…
Қўл остида Ўзбекистондай буюк давлатнинг хазинаси 15 йил унинг тасарруфида турган бўлса, миллиард миллиард оборотга эга бўлган казо казо ташкилот раҳбарлари унга эртаю кеч  таъзим қилиб турган бир пайтда шундай қудратли  шахс гўёки бир митти “қўнғизча”дан 3000 сўм тамагирлик қилган эмиш?
Бунга мен негадир ишонолмадим…
Мен ҳозир мавзудан чиқиб – Худойбердиевга қўйилган айбномалар устида баҳсга киришмоқчи эмасман. Лекин, адолат юзасидан мантиқан куракда турмайдиган бу айбномага нисбатан мутлақо норозилигим бор: Тўғри, биринчидан, Чурбанов ўз уйидан тафтиш маҳали топилган қимматбаҳо сервизни у Ўзбекистонда хизмат сафарида бўлганида ўзбек ҳукумати номидан Худойбердиев тақдим этганлигини тан олган.
Одатда, ўзбек меҳмондўстлигига кўра ҳар бир катта кичик Москва раҳбарлари Ўзбекистонга ташриф буюришганида у ёки бу совға билан сийланганлар.
Бу анъана тусига кирган ва маълум маънода ҳозиргача ўзбек урф одатидан чиқиб кетган эмас. Қолаверса, ҳукумат раҳбари томонидан  Чурбановга қилинган бу туҳфа унинг шахсий инъоми эмас.  Бундай ҳодисалар одатда республика раҳбарияти қарори билан амалга оширилади.
Агар у жиноят саналганда ҳам бу битта ҳукумат раҳбари учун жиноят ҳисобланмайди. Бу ўз ўзидан кўриниб турган ҳақиқат.
Чурбанов кейинчалик оқланганидан кейин Худойбердиев билан ҳеч қандай олди берди қилмаганлигини тан олиб, алоҳида интервью беради.
Энди иккинчи айбномага келсак, бу “факт” – Жиззахлик мулозим Мазур Нишоновнинг ноинсоф ва номардлиги билан бевосита боғлиқ. Мазур Нишонов Арнасой туманида ҳоким бўлиб ишлаган йилларида сурункасига пахтани қўшиб ёзиш билан шуғулланади ва қўл остидаги қатор пахта заводи, совхоз директори ва ҳокозолардан пора олиб, Гдлянчилар қўлига тушганидан сўнг, у тергов билан ҳамкорлик қилиш учун Гдлян ҳузурига чиқади.
Шунда Нишонов ҳимматидан миннатдор бўлган Гдлян унинг Худойбердиев ҳамюрти эканини билгач, ундан Худойбердиевга қарши юқоридаги “кўргазма”ни талаб қилади. Ана шу “кўргазма” оқибатида Мазур Нишонов зиммасидаги жиноят баҳридан кечилади ва у терговдан озод қилинади…
Бу “қабиҳ операция”ни кейинчалик Мазур Нишонов матбуотда батафсил ёзиб чиқди. Лекин шунга қарамай, Нормуҳаммад Худойбердиев қарийб етти йил Россия турмаларида бу тўҳматнинг жабрини тортди…
Айтишларича, Худойбердиев, Усмонхўжаев ва Салимовларнинг турли уйдирмалар билан айбланиб, қамоққа олиш “сценарияси” Ўзбекистонда асосан икки раҳбарнинг фаол иштироки билан амалга оширилган эди: Бу Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитетининг биринчи раҳбари Рафиқ Нишонов ва Рашидовга қарши оммавий ҳаракатнинг бошида турган – Расул Ғуломовлар эди…
Ўзбекистон давлатчилик тарихида ўчмас из қолдирган Нормуҳаммад Жўраевич Худойбердиев умрининг охирги йилларини ўта хокисорлик ва ёлғизликда ўтказгани маълум.
Шундай катта ва ибратли ҳаёт йўлини босиб ўтган улуғ бир инсон тўқсонинчи йилларнинг бошида Россия қамоқларидан озод этилганига қарамай, унга Ўзбекистонда бирор бир иш топилмади…
18.
Нормуҳаммад Худойбердиев билан биз “Герман Лопатин” кўчасидаги ҳукумат уйларида қўшни яшаганмиз.
Мен ҳар гал эрта тонгда виқор билан подьездимда кутиб турган ваҳимали хизмат машинамга ўтириб, ишга жўнаб кетарканман, кўча бошидаги газеталар киоски олдида навбатда турган Нормуҳаммад Худойбердиевни доим кўрардим. Бу ҳол деярли ҳар куни такрорланарди.
Узун бўйли, очиқ юзли, пешонаси кенг ва тепакал Нормуҳаммад ака енги калта – финка кўйлакда ҳар гал эрта тонгдан газеталар олиш учун киоска олдида навбатда турган бўларди.
Ҳукуматга бош бўлган даврда унинг олдини кесиб ўтадиган одам бўлмаган. У олиб борган ҳукумат йиғилишларига ҳеч кимнинг кечикишига йўл қўймаган.
У ўз соҳасини яхши билган, ўзи ҳам қаттиқ темир интизомга бўйсунган  ва шу боис республика раҳбарлари ва ҳукумат аъзолари орасида чексиз ҳурмат қозонган ва ҳали ҳануз Ўзбекистон ҳукумати устида гап борса, уни адолат пешвоси ва кристалдек тоза одам сифатида тилга оладилар.
Унинг раҳбарлик истеъдодига дўстлари тугул, душманлари ҳам тан берган.
Ўзбекистондаги бугунги ҳукумат широитида бундай раҳбар – анқонинг уруғи саналади…
19.
Нормуҳаммад Худойбердиевдан кейин Нишонов даври бошланиб, Ғайрат Қодиров – Ўзбекистон ҳукуматининг Бош вазири этиб тайинланган.
Бу лавозимга қадар Ғайрат Мажидович – Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитетининг саноат секретари бўлиб ишлаган.
Қодиров Бош вазир бўлганида СССРда Горбачев даври бошланиб, Москвадан эсган ошкоралик  насимлари Ўзбекистонга ҳам кириб кела бошлаган  нурафшон ва фараҳли даврлар эди.
Ўзбекистон журналистлар уюшмаси аъзоларидан бир гуруҳи ўшанда кооператив уй олиш учун пул тўлаб, ариза берган эдик. Кейинчалик уй қурилиши тўхтаб қолиб, пулларимизни ололмай кўп сарсон бўлдик.
Ана шундай кунларнинг бирида биз – бир гуруҳ журналистлар «Газеталар корпуси»да митинг уюштирдик. Ўша пайтларда митинг қилиш одат тусига кирган, «Бирлик» уюштирган митинглар ҳукуматни анча қўрқитиб қўйган, ёзувчи ва журналистларнинг аксар қисми эса «Бирлик»ка хайрихоҳ эди.
Журналистлар митинггидан хабар топган ҳукумат раиси Ғайрат Қодиров  – исёнчиларнинг икки вакилини қабул қиладиган бўлди. Йиғилиш Исмат Хушев билан Ғайрат Болтабоевларни вакил қилиб, Бош вазир ҳузурига йўллади.
Биз  ўшанда Ғайрат Қодиров билан биринчи маротаба кўришган, унинг кенг ва шинам кабинетида анчагача тортишиб, ниҳоят ҳукумат уйини ғалаба билан тарк этган эдик.
Кўп ўтмай Чилонзордаги Кооператив уйлардан бири  журналистлар ихтиёрига берилган эди…
Чироқчилик Абдимўмин Тиловов «Ўзбекистон адабиёти ва санъати» газетасида мен билан бирга ишларди, ургутлик Темурбек («Ленин учқуни»да ишларди) ва бошқалар кейинчалик ўша уйда узоқ вақт яшашди.
Канаданинг тинч ва сокин гўшаларида яшаб, бугун яхшилаб ўйлаб қарасам, ўшанда журналист ҳамкасбларимиз ҳукумат раиси ҳузурига бир олов билан бир сувни қўшиб жўнатган эканлар: Мен ёнардим, Ғайрат ака эса оғир, вазмин, мулоҳазали эди – секин гапирарди…
“Исмат ёниб кетса, Ғайрат уни босиб, ўчириб туради… “ – деб ўйлашган бўлса эҳтимол..
Дунёнинг ишлари ростдан ҳам қизиқ.
Исмат Хушев билан бирга митингчи журналистларнинг вакили сифатида музокара олиб бориш учун ҳукумат раиси ҳузурига кирган оғир, босиқ Ғайрат Болтабоев  –  узоқ йиллар Республика ГАИ Бош Бошқармасида – матбуот билан алоқа қилиш, ахборот ва пропаганда тарқатишга масъул бўлди.
ГАИ раҳбарлари у ёки бу сабаб билан ишдан бўшатилганида, агар адашмасам,  икки ё уч муддат уларнинг ўринларида И.О. бўлиб турди. Сўнг полковник унвонида пенсияга чиқарилди…
Исёнчи журналистлар вакили сифатида Бош вазир ҳузурига кирган – ўт ва олов Исмат Хушевнинг қисмати эса мутлақо бошқача тус олди.
У Ғайрат Болтабоевдан фарқли ўлароқ, бир муддат Президент орбитасидан қўним топиб, сўнг кутилмаганда метеорит каби Канада қитъасига келиб тушди…
Ҳаётда ва сиёсатда ўт олов эмас, балки оғир вазмин бўлган одам ютиши мумкинлигини мен афсуски, жуда кеч англаб етдим…
20.
Ғайрат Қодировдан кейин Мираҳмад Мирқосимов  Бош вазирликка келди.
Бу ҳали Нишонов даври эди. Мираҳмад ака ниҳоятда камтар ва камсуқум, кўнгли тоза бир инсон.
Ислом Каримов ҳокимиятга келганидан кейин Нишонов кадрларини алмаштира бошлади. Жумладан, Олий Кенгаш мажлисларининг бирида  Мираҳмад аканинг ўрнига Бош вазирликка Мирсаидов номзодини таклиф қилди.
Муқобил сифатида Мираҳмад аканинг ҳам номзоди қўйилди. Лекин Ислом ака номзодларнинг ҳар иккаласига характеристика берганида, Мирсаидов ҳақида: «Мард ва жасоратли, фидойи инсон» деб айтиб ўтди.
Шу бир оғир сўзи билан у аслида кимнинг тарафида эканини маълум қилган эди.
Кўпчилик овоз билан Шукрилла Мирсаидов Бош вазирликка сайланади. Мираҳмад ака тақдирига тан бериб, қип қизарганча, ғолибни табриклаб, костюмини елкасига ташлаб, мардларча даврани тарк этган эди…
Кейинчалик унинг бу мардлигини Ислом ака унутмади.  У янги ташкил этилган Давлат  назорати Қўмитаси раиси этиб тайинланади. Бу совет давридаги Халқ контрол комитетига ўхшаш назорат идораси эди.
Илгари – Сирдарё обкомининг биринчи секретари бўлиб ишлаган Носир Маҳмудов, Виктор Хайдуров ва Тошкент шаҳар горкомини бошқарган Борис Федорович Сатинлар  – Халқ Контроли Комитетининг ундан аввалги раҳбарлари бўлишган.
Мустақиллик даврида Ислом Каримов ташаббуси билан бу идора кучайтирилиб,  Халқ назорати кейинчалик давлат назоратига айлантирилди. Идора  ҳам ҳатто президент аппарати билан бир бинода жойлашди.
Президентнинг дастлабки ғоясига кўра «Госконтрол» давлат бошлиғининг  жазоловчи («Карательный») қўли бўлиши керак эди. Шунинг учун ҳам унга илгариги парткомиссиянинг  кучи, қудрати берилган эди.
Кейинчалик бу идора ҳам, Ислом аканинг ғазабига учраб, «ликвидировать»  қилинди.
Жами Президент командаси аъзоларининг аянчли тақдири каби,  ном нишони қолмай, йўқ бўлиб кетди…

 

21.
Ниҳоят, Мираҳмад Мирқосимовнинг ўрнига Шукрилла Мирсаидов ҳукумат раиси этиб тайинланган ҳаяжонли кунларга келдик.
Бу тайинлов амалга ошган Олий Кенгаш сессияси ҳануз ёдимда. Бу ҳақда сиёсий хотиралар китобимда махсус катта катта боблар ажратилган.
Мирсаидов Бош вазир этиб тайинлангандан кейин кўп ўтмай Ислом Каримов билан уларнинг орасида пайдо бўлган адоват ва рақобат – Ўзбекистоннинг кейинги – чорак асрлик тоталитар тузумини белгилаб берди.
Мен бугун Президент билан ҳукумат раиси орасидаги ихтилоф ва можароларга тўхталиб ўтирмайман. Бу ҳақда китобда ёзилган, матбуотда айтилган, яна ёзилади ва яна айтилади…
Мазкур бобнинг аввалида айтганимиздек, Файзулла Хўжаев билан Акмал Икромов орасидаги ихтилоф, орадан эллик беш йил вақт ўтиб, Ислом Каримов билан Шукрилла Мирсаидов ўртасида қайта бош кўтарди.
Ўзбекистон тарихида МарказКомнинг биринчи котиби Акмал Икромов Халқ Комиссарлар Совети раиси Файзулла Хўжаевни Марказий Комитет сафига киритмаган бўлса, орадан эллик беш йил ўтиб, Президент Каримов Бош вазир  Мирсаидовни Ўзбекистон Олий раҳбариятидан ўзига хос ўрин олишига тўсқинлик қилди ва уни олий табақали мулозимлар рўйхатидан батамом ўчирди.
Бу билан кифояланмай, уни Олий суд курсисигача олиб борди…
Ҳар қалай Мирсаидов Бош вазир бўлганида ўз сўзи ва фикрига эга бўлган мустақил ҳукумат раиси эди. Президентнинг фикри маъқул бўлса -қувватлаган, маъқул бўлмаса – қабул қилмаган.
Айнан мана шу одиллиги ва каттага қуллиқ қилишни билмагани учун ҳам  у узоқ вақт Бош вазир бўлиб қололмади.
Аввал Вице Президент, сўнг Бош вазир бўлган тўғри сўз, мард ва чапани, ҳақиқий ўғил бола бўлган одам – кўп ўтмай урилди.
Шундай урилдики, салкам йигирма йил хорлик ва зорликда яшаб, армон ва фарёд билан бу ёруғ оламни тарк этди.
Президент – Мирсаидов фожеаси мисолида, бошқа мулозимларга – ўзи билан ўйнашиш оқибати мана шундай аянчли ва фожеавий тугашини очиқ ойдин кўрсатиб қўйгандай бўлди…
22.
Шукрилла Раҳматович Бош вазир бўлиб бор йўғи тўққиз ой ишлади, холос.
1990 йилнинг 1 ноябридан то 1992 йилнинг 13 январигача Бош вазирсиз қолган ўзбек  ҳукуматига – Вазирлар Маҳкамасининг раиси сифатида Ислом Каримовнинг ўзи бошчилик қилиб турди.
Шукрилла Мирсаидовдан кейинги Бош вазирларни хаёлан назардан ўтказарканман, ўшанда Ислом Каримов Мирсаидовдан кейин бу лавозимга энди   ҳеч қачон ўз фикри ва сўзига эга бўлган мустақил  ва довюрак, истеъдодли  кишиларни тайинламасликка онт ичган экан деб ўйлаб кетаман.
Ана шу принциплардан келиб чиқиб, икки йил эгасиз қолган ҳукуматга 1992 йилда – юмшоқ характерли, ким нима деса маъқуллайдиган, кўнгли бўш ва ўртамиёна раҳбар – “Дон маҳсулотлари” вазири Абдухошим Мўталов тайинланади.
Мирсаидов ишдан олингандан заҳотиёқ Мўталовнинг мақоми, мана шу истиқболни кўзлаб шекилли – Вице премьер даражасига кўтариб қўйилган эди…
Абдухошим ака билан биз яхши ва самимий муносабатда эдик. Президентга яқин бўлганим учунми, билмадим, у мени жуда ҳурмат қилар ва ҳар гал ҳузурига борсам, қабулхонасига чиқиб кутиб оларди.
Мен олдинги бобларда қайнотам Муқимжон ака – Шаҳрисабз “Заготзерноси”да директор бўлиб ишлаганини айтгандим. Тўқсонинчи йилларнинг бошида ҳукумат Қарори билан  Дон маҳсулотлари вазирлигига қарашли “Заготзерно” лар қошида “Иссиқ нон” цехлари ишга туширила бошланди.
Бир гал Китобга борганимда қайнотам куни кеча ишга туширилган “Иссиқ нон” цехида қип қизил қилиб пиширилган катта катта патир нонлардан беш-ўнтасини Бош вазирга совға сифатида бериб юборди.
Бу – Ўзбекистонда Абдуҳошим Мўталов  ташаббуси билан очилган “Иссиқ нон”ларнинг энг биринчиси – қалдирғочи эди. Абдуҳошим ака – қайнотамнинг бевосита вазири бўлиб, уларнинг  ўзъаро алоқали ҳам жуда яхши эди.
Эрталаб Китобдан йўлга чиққан редакциянинг яп янги “Газ-24” хизмат машинаси тўрт соат юриб, роппа роса ўн иккилар атрофида Ҳукумат уйининг олдига келиб тўхтади. Шофёрим билан циллофан елим ва қоғозларга ўралган нон ва яна совға салом сифатида бериб юборилган алланимабалоларни кўтариб, тўғри Бош вазир қабулига бордик.
Кўп ўтмай Абдуҳошим ака ичкарига кирган ёрдамчилари билан бирга қабулхонага чиқиб келдилар.
Мен билан худди эски қадрдонлардек қучоқ очиб кўришаркан, ўзларининг ташаббуси билан  “Иссиқ нон”да ишлаб чиқарила бошланган патир нонларни кўриб, ёш боладек қувонган ва ўша заҳотиёқ қабулхона телефонидан Шаҳрисабз билан боғланиб, иссиқ нон учун қайнотамга чин юракдан миннатдорчилик билдирган эдилар…
23.
Ажойиб даврлар эди ўшанда.
Қандайдир оддий бир тармоқ журналининг ёш ва олифта редактори  ҳукумат Бош вазири даврасида Ўзбекистоннинг мутлақ ҳокими даражасида иззат ҳурмат кўрган ғаройиб бир паллалар эди.
Ўшанда мен ҳукумат биносига Китобдан олиб келган иссиқ нон таъмини тотиб кўриш учун Бош вазир ўринбосарлари  Муҳаммаджон Қорабоев, Қаюм Ҳаққулов, Эркин Самандар, Бахтиёр Ҳамидов, Ўткир Султонов ва Тўлқин Мирёқубовлар унинг кабинетига ташриф буюрган эдилар.
Фақат Исмол Жўрабековгина Исмат Хушев  Қашқадарёдан олиб келган иссиқ нон таъмини тотиб кўришдан бош тортган эди, холос…
Бугун Ўзбекистон ҳукумати раиси ҳузурига муҳаррир тугул, ҳатто вазирлар ҳам иссиқ нон олиб кира олишармикан?
Умуман бугунги ўзбек ҳукумати раиси қабулида мен тўқсонинчи йилларда ўзим кўрган ва иштирок этган самимий давра ва суҳбатлар бўлишини, Бош вазир ва унинг ўринбосарлари ўттиз ёшли бош муҳаррир билан бир дастурхон атрофида ўтириб, ҳозиргина Қашқадарёдан келган тонгги қаймоқ ила  иссиқ нон тановул қилишларини тасаввур қилиб кўриш мумкинмикан?
24.
Абдуҳошим Мўталов ҳукумат раиси бўлиб – уч йил ишлади.
Бу давр Ўзбекистон ҳукумати учун – қаттиққўл ва яккаҳокимликдан йироқ бўлган, самимий ва дилкаш Бош вазирга ўрганиш ва кўникиш даври бўлиб тарихга кирди.
Бу давр Ислом Каримов учун ҳам – Мирсаидов билан бўлган тўқнашувда йўқотган обрў эътиборини  бир қадар тиклаб олиш даври бўлди.
Президентга қарши чиқиш оқибати ёмон бўлишини ҳукуматда ҳамма англаб етди. Буни халқ ҳам аллақачон тушунди.
Буни фақат мухолифат тушунмади. Шунинг учун ҳам Мирсаидовнинг сиёсий  қуёши сўниши асносида  – Президент секин аста мухолифатни ҳам  ҳибс ва хорижга гирифтор қила бошлади.
Шу билан бирга ўз ҳокимиятини ҳам мустаҳкамлаб, мулозимларни секин аста “садоқат” чиғириғидан ўтказиб олди.
Бу борадаги биринчи қадам – кадрлар сиёсати бўйича давлат маслаҳатчиси Мавлон Умрзоқовнинг ишдан олиниб, ҳибс этилиши билан бошланди.
Сўнг – Миллий Хавфсизлик Хизмати раисини янгилаш керак бўлди.
Вақтида “Мирсаидов исёнидан хабардор бўла туриб, чора кўрмаган” лик айби билан ишдан олинган Ғулом Алиев ўрнига  Рустам Иноятов  МХХ нинг янги раиси этиб тайинланади.
Мирсаидов масаласидан “аччиқ ва аламли”  хулоса чиқарган давлат раҳбарининг  “тозалаш” ва “чиғириқдан ўтказиш” компанияси 1995 йилга келиб, унинг мамлакатда мутлақ  ҳокимликни қўлга киритишига мустаҳкам замин ҳозирлади.
Бу борадаги энг муҳим қадам эса – ҳукумат раислигида ўзига мутлақ тобе одамни ушлаб туриш эканини Президент аллақачон англаб етган эди…
25.
1995 йилдан эътиборан Ўткир Султонов ҳукуматга Бош вазир этиб тайинланди.
У бу лавозимда айнан Ислом Каримов истаган одам эканини исбот қилиб,  1995 йилнинг декабридан то  2003 йилнинг декабригача – саккиз йил Ўзбекистон ҳукуматини бошқарди.
Ўткир Султонов Бош вазир бўлган йилларда Ислом Каримов Ўзбекистонда мутлақ ҳокимликни аллақачон қўлга киритиб, энди жаҳон миқёсида дунё таниган ва тан олган сиёсий лидерга айланди.
Айнан Ўткир Султонов ҳукуматга раҳбар бўлган йилларда Ўзбекистон ва унинг сиёсий раҳбари табиатида яккаҳокимликка интилиш, диктатурага  меҳр қўйиш ва тоталитар тузумга хайрихоҳлик туйғулари кўрина бошлади.
Умуман, бир одамнинг ўз лавозимида узоқ ўтириб қолиши ҳамиша яккаҳокимлик ва диктатурага олиб келишини  тарихда кўп кўрганмиз.
Бош вазир Ўткир Султонов энди ўзининг юмшоқ характери ва очиқ кўнгиллиги билан давлат раҳбарининг бу каби кескин ҳатти ҳаракати ва инжиқ табиатига жавоб беролмай қолди.
Энди ҳукуматни Ислом Каримов қош қовоғига қараб бошқариш билан бирга, унинг топшириқ ва Фармонларини сўзсиз ва кўр кўрона бажарадиган, янаям аниқроқ айтадиган бўлсак – бажартирадиган иккинчи бир диктатор керак эди.
Энди замон ўзгарди.
Россия ғарб билан яқинлашиш ўрнига, тобора узоқлашиб боряпти. Араб давлатларида эсган баҳор насимлари – Ўрта Осиёга ҳам хавф сола бошлади. Афғонистон инқирози кун тартибига чиқди. Хитой эпспансияси яққол кўриниб қолди.
АҚШ ва Европа давлатлари – Россияга қарши ўлароқ – Ўрта Осиёда – инсон ҳақ-ҳуқуқлари аҳволидан қатьий назар – ўзлари учун ишончли ҳамкор ва мустаҳкам таянч излай бошлашди…
Ана шундай бир пайтда Ўзбекистон раҳбари учун энди давлат хўжалиги ва иқтисоди билан эмас, балки дунё сиёсати ва тақдири билан шуғулланиш масаласи кўпроқ аҳамият касб эта бошлади.
Энди ўзбек ҳукуматига айтгани айтган, дегани деган, лекин матбуотда ўзини реклама қилишни ёқтирмайдиган, Президентни кўрганда мум тишлаб турадиган,  унинг ҳар бир топшириғини сўзсиз  ва ортиғи билан адо этадиган янги ҳукумат раиси керак эди…
2003 йилнинг 11 декабрида ниҳоят ана шундай раис топилди.
У кутилганидан ҳам зиёд бўлиб чиқди!
(Давоми бор)

 

Суратда: Ўзбекистон Бош вазири Шавкат Мирзиёев…

 


Суратда:  “Ҳаёт ва Иқтисод” – “Жизнь и Экономика” журналлари Бош муҳаррири Исмат Хушев (чапдан биринчи) ва Тошкент шаҳридаги Мирзо Улуғбек тумани ҳокими Шавкат Мирзиёев (ўнгдан биринчи) Ўзбекистон ҳукумати уйида…
  
Суратда: Ўзбекистон Бош вазири Шавкат Мирзиёев Россиялик ҳамкасби Владимир Путин билан “бир чашка чой”  гурунгида…
Хушев Мирзиёев билан
Суратда: “Ҳаёт ва иқтисод” – “Жизнь и экономика” журналлари Бош муҳаррири Исмат Хушев (ўнгдан биринчи), Ўзбекистон Олий Кенгаши депутатлари – Шавкат Мирзиёев, Ўктам Исмоилов, Эркин Халилов ва Нурали Қобуллар билан сессия залида, 1994 йил…
“Дунё ўзбеклари” учун махсус

 

9 шарҳ

  1. Shuxrat Normurod
    20.09.2016 at 00:06  (Edit)

    Муҳиддинов кейинчалик ўз хотираларида эътироф этишича, “Сталиннинг қабрини Мавзолейдан кўчириш масаласи бўйича КПСС Марказий Комитетининг биринчи секретари фикрига қарши чиққани учун” Н.С.Хрущевнинг ғазабига учраб, чет элларга элчи бўлиб кетади…
    Нима қилар экан СССР раҳбари Н.С.Хрущевга қарши бориб, ўзи биринчи Ўзбекистондан сиёсий бюрони аъзоси бўлган экан.

     

    REPLY
  2. O’zbekxan
    20.09.2016 at 00:00(Edit)

    Исмат ака отангиз жуда жушқин, фикри ўйғоқ ўз замонасини илғор шахси бўлган экан. Сизнинг характерингиздаги бази ҳислатлар отангиздан ўтган бўлса ажабмас.

     

    1. ўқитувчи
      20.09.2016 at 23:45  (Edit)

      Бош вазирлар тарихини мириқиб ўқиб чиқдим. Ҳатто ҳеч бир тарихчи ҳам сиздек қизиқарли, ёрқин ифодалай олмайди. Юртимиз тарихида Исмат Хушев ўзининг ушбу бетакрор ҳотира китоблари орқали қолиши аниқ. Мен Исмат Хушевдек ёрқин истедод сохиблари бор бўлган ўзбек халқининг Шавкат Мирзиёев бош бўлган келажагига ишонаман!

5 шарҳ

  1. Dr. Karshi F..Hasanov
    11/14/2016 at 10:49 AM  (Edit)

    Ўзбекистон Бош вазири Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий портретига баҳо бериш баҳонасида юртимизнинг олинги ҳукумат раислари тақдирига ҳам холис ва батафсил тўхталиб ўтилгани яхши ва диққатга сазовор иш бўлибди.

    REPLY
  2. gulnora
    11/14/2016 at 8:43 AM  (Edit)

    Ismat aka bu deyman bosh vazirlar haqida butun boshli kitob yzibsiz-ku! Man va kursdoshlarim yxshi qiziqish bilan o’quvomiz. Leksiylar zerikarli sizni yzganlaringiz undan o’n marta yxshiroq.

    REPLY
  3. Betaraf
    11/14/2016 at 8:38 AM  (Edit)

    MANA NIHOYT BIZ ENDILIKDA HAQONIY BOSH VAZIRNI ORTIGI BILAN KO’RAYAPMIZ ISMAT AKA. HALI HAMMASI OLDINDA MANA VAQTNI UZI KO’RSATADI MIRZIYEB JUDA KO’P ISHLAR QILISHGA QODIRDIR.

    REPLY
  4. Aliqul
    11/14/2016 at 8:31 AM  (Edit)

    Шавкат Мирзиёев чиндан ҳам кучли шахс. Назаримда бизга шундай Бош вазир бўлгани ҳам бир томондан тўғри, сабаби совет псехологияси тарбияси миллатимизни юқордаги раҳбарга мухтожликка қарамликка ҳаддан ташқари кўп ўргатган.

    REPLY
  5. Axmad hoji Xorazmiy
    11/14/2016 at 5:42 AM  (Edit)

    Ўзини “Ўқитувчи” деб атаган комменчининг фикрини қўллаган ҳолда айтмоқчиманки, Хушев журналистика соҳасида чиққан даражасига тарих соҳасида ҳам чиққан. Манашу мақола бунга исбот.

    REPLY

4 шарҳ

  1. Qarshi
    10/26/2016 at 6:03 PM(Edit)

    Исмат аканинг туришини қаранг. Воҳ, воҳ… Беш кетдим.

     

 

Ўхшаш мақолалар:

  1. Давлат маслаҳатчисининг кирдикорлари ЎзТВ раисиникидан камми? (6-мақола)
  2. Исмат Хушев: Махсус хизмат салтанатининг фармацевтика синдикати (4)
  3. Исмат Хушев: Рашидовнинг сирли ўлими ва унинг аччиқ сабоқлари ҳақида…
  4. Исмат Хушев: Интернет – адоват майдони эмас! (Анвар Назировга жавоб ўрнида)
  5. Исмат Хушев: Президент ЎзТВ раисини нега ишдан олди?
  6. Исмат Хушев билан юзма юз 1 октябрь 2018 йилги сон…
  7. Исмат Хушев билан юзма юз 29 декабрь 2018 йил Канада
  8. Исмат Хушев: Отдан яқин дўст йўқ… (Ўзбекистон Президенти Қарорини ўқиб)
  9. Исмат Хушев: Шерзод Қутбиевни шантаж қилиш кимга ва нимага керак бўлди?
  10. Исмат Хушев: Ўзбек ирригаторларининг отаси – 80 ёшда!
  11. Исмат Хушев: Ўзбекистоннинг биринчи ва энг сўнгги Давлат котиби
  12. Исмат Хушев: “Юзма юз” (2) Нафосат Оллошукурова билан суҳбат 26.02.2020.
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ

Шарҳ қолдириш

Фақат 500 белгигача рухсат этилади. Мақола ёки хабарларни МАҚОЛА ВА ФОТОСУРАТЛАР ЖЎНАТИШ ёки Биз билан алоқа шакли орқали жўнатинг.

Click here to cancel reply.

 characters available

    ЕР ЮЗИ БЎЙЛАБ ТАШРИФЛАР

    Количество уникальных посетителей
    Flag Counter

    Энг кўп ўқилганлар

    • Исмат Хушев – Самарқанд: Бир тарихий учрашувдан туғилган таассуротларим…  - 94912 марта ўқилган
    • Тошкент вилоятининг собиқ ҳокими ҳибсга олинди  - 33601 марта ўқилган
    • Фарғонада 8 март куни хотин-қизларга транспорт текин бўлди  - 33506 марта ўқилган
    • Шукрилла Мирсаидов вафот этганига ропа роса бир йил бўлди…  - 33474 марта ўқилган
    • Улуғ файласуф шоир Абдулла Ориповнинг Ҳамза ҳақидаги икки хил фикри…  - 33043 марта ўқилган
    • Ўзбекистон Республикасининг янги Бош прокурори И.Б Абдуллаевга  - 31864 марта ўқилган
    • На Ближнем Востоке затевается что-то очень-очень крупное  - 31787 марта ўқилган
    • Канададаги ўзбек адвокати Бахтиёр Шоҳназаров – “Дунё ўзбеклари” меҳмони!  - 31584 марта ўқилган
    • Журналисты нашли подтвер ждение причастности их к спецслужбам – Новое Время  - 31571 марта ўқилган
    • Ҳофиз Комилжон Отаниёзов таваллудининг 100 йиллик байрами кенг нишонланди  - 31520 марта ўқилган
    • Мухолиф сиёсатчи Доктор Намоз Нормўминнинг СовМинга йўлланган дастури  - 31512 марта ўқилган
    • Улуғ ўзбек шоири Абдулла Ориповнинг Хьюстон (АҚШ) да ёзган янги шеърлари (38)  - 31512 марта ўқилган
    • “Ўзбекистон овози” нашри: Россияда қонуний ишлаш имкониятлари кенгаймоқда  - 31512 марта ўқилган
    • Кокаин для товарища Сталина или Сталина подсадили на кокаин перед смертью  - 31507 марта ўқилган
    • Севги бамисоли лолақизғалдоқ, Тегинмай бўлмайди, Тегсанг тўкилар…  - 31506 марта ўқилган
    • Карим Баҳриев: Бугун 2017 йил 31 июлда Зангиота бобони зиёрат қилдик…  - 31503 марта ўқилган
    • Исмат Хушев: Отишма бўлган Оттавага сафар (8-якуний қисм)  - 31502 марта ўқилган
    • Заявление по поводу клеветы НДУ против Бухарбаевой  - 31495 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар: Шаҳзода ва Алишер Файз – Қилпиллама  - 31495 марта ўқилган
    • Сиз севган адиблар – Ўткир Ҳошимов: Янга (ҳикоя)  - 31494 марта ўқилган
    • Ислам Каримов-младший: мою мать оклеветали, доказательств нет  - 31493 марта ўқилган
    • Дада Зафар: Ўзбекистон Халқ шоири Муҳаммад Юсуф ҳотирасига бағишланади  - 31488 марта ўқилган
    • Сергей Ежков информирует:  Дата поминок выбрана не случайно – Дочь без дефиса   - 31486 марта ўқилган
    • Буюк ўзбек шоири Абдулла Орипов вафот этганига ропа роса қирк кун бўлди…  - 31484 марта ўқилган
    • Поездки в Афганистан, Ташкент и Самарканд! (Ч-1)  - 31480 марта ўқилган
    • Малика Салимова: Сиз мени севмайсиз. Биламан. Шунчаки қолгансиз ёқтириб….  - 31479 марта ўқилган
    • ЙИҒЛАТИБ КЕТГАН ҲОФИЗ – (Охунжон Мадалиев ёди)  - 31478 марта ўқилган
    • Отабек Тошев: Янги Президент ва янги имкониятлар…  - 31478 марта ўқилган
    • Эврил Турон: Қора дўлана (роман) (Тўққизинчи қисм)  - 31477 марта ўқилган
    • Улуғ ўзбек шоири Абдулла Ориповнинг Хьюстон (АҚШ) да ёзган янги шеърлари (22)  - 31477 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар – Жўрабек Жўраев “Озод Шоу”да  - 31475 марта ўқилган
    • Разговор Путина и Трампа COMEDY CLUB  - 31472 марта ўқилган
    • Муҳаммад Солиҳ: Ойдин душанба куни ўлишни орзу қиларди… (“Ёднома”)  - 31472 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Гуноҳ (кичик қисса) 16. Кутилмаган учрашув  - 31470 марта ўқилган
    • Исмат Хушев номидан бораётган видеоларда вирус тарқатилмоқда, очманг!!!  - 31469 марта ўқилган
    • Ислом Холбой: Бўлган, бўлмаган (Роман) 8-қисм  - 31466 марта ўқилган
    • Ўлмас Умарбеков: СЕВГИМ-СЕВГИЛИМ… Қисса (3-қисм)  - 31466 марта ўқилган
    • Эврил Турон: ‘Ислом ака Ўзбекистонни гўрга орқалаб кетмади’  - 31463 марта ўқилган
    • Шавкат Мирзиёев сиёсий партиялар фаолиятини жиддий танқид қилди  - 31462 марта ўқилган
    • Дадахон Хасан: Бизга мана шундай Президент керак эди…  - 31460 марта ўқилган
    • Суҳайлийдан Муҳаммад Юсуфга битилган мадҳиялар  - 31460 марта ўқилган
    • Малайзия пойтахтида ўзбекистонлик фоҳишалар қўлга олинди  - 31460 марта ўқилган
    • “Главному редактору “Дунё узбеклари”: Теперь я понял Вашу учесть, жизнь за границей…  - 31458 марта ўқилган
    • Тошкентлик “Робин Гуд”: Шайтон – Алайҳиссалом билан тўқнашув. (10-қисм)  - 31456 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Гуноҳ (кичик қисса) 15. Хайрли иш  - 31453 марта ўқилган
    • Как понимать намеки президента Узбекистана на либерализацию?  - 31453 марта ўқилган
    • Саломат Вафонинг янги асари: АЖДАРҲО БОҒИ (Ҳикоя) 1-қисм  - 31453 марта ўқилган
    • Юсуф Жума. Тангрининг  мўжизаси  - 31451 марта ўқилган
    • «Стоп кран» от Uzcard  - 31451 марта ўқилган
    • Инвалида-колясочника посадили за разбойное нападение на спецназовца  - 31449 марта ўқилган
    • Поездки в Афганистан, Ташкент и Самарканд! (Ч-2)  - 31449 марта ўқилган
    • Бердиёр Жумаев: Эътирофларим ва эътирозларим…  - 31448 марта ўқилган
    • Насрулло Сайид: “Ватанга қайтишимга изн беринг” – BBC O’zbek  - 31447 марта ўқилган
    • Эта видеозапись И.Каримова публикуется впервые. 2-13 июля 1990 года. Кремль…  - 31445 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар: Зиёда – Хаёлим…  - 31445 марта ўқилган
    • Наврўзинг муборак Ўзбекистоним!  - 31445 марта ўқилган
    • Ислам Каримов. Сильный человек в “заложниках” у слабого государства? (штрихи к политпортрету)  - 31444 марта ўқилган
    • “Телевидениенинг энг катта режиссёри Оқсаройда ўтирибди” – Шароф Убайдуллаев  - 31443 марта ўқилган
    • Атамбаев о выборах – Возможный список депутатов шестого созыва  - 31442 марта ўқилган
    • Улуғ ёзувчи Одил Ёқубов умр йўлдошининг хотиралари (38-42)  - 31441 марта ўқилган
    • ЎРТА ЙЎЛНИ ҚАНДАЙ ТОПАМИЗ ? (8)  - 31441 марта ўқилган
    • Андижон “Нафосат” клуби: Ижод сирларини ўрганиш дарси…  - 31440 марта ўқилган
    • ”Тимирскиланаётган одам”ни ўқиб…  - 31439 марта ўқилган
    • Запрещенное к показу видео о Путине  - 31437 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов: СОҲИБҚИРОН АМИР ТЕМУР (шеърий драмадан парча)  - 31436 марта ўқилган
    • “Озодлик”: Хорижда OVIRи тугаган ўзбекистонликларга жазо бекор қилинди  - 31435 марта ўқилган
    • Муҳаммад Солиҳ: Унутма – фақат сен ҳурсан!  - 31434 марта ўқилган
    • “Жаҳон адабиёти” журнали бош муҳаррири Шуҳрат Ризаевга шеърий мактуб  - 31433 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” Бош муҳарририга Бухородан мактуб…  - 31432 марта ўқилган
    • Истеъдодли ижодкор Алишер Назар ижодий саҳифасига сафар…  - 31432 марта ўқилган
    • Комилжон Отаниёзов таваллудининг 100 йиллигига (2-мақола)  - 31430 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Надомат – Олти саҳнали пьеса  - 31429 марта ўқилган
    • Улуғбек ҲАМДАМ: ОЙБЕКНИНГ ШОҲ АСАРИ  - 31429 марта ўқилган
    • Таниқли журналист, устоз Муҳаммаджон Обидовнинг Исмат Хушевга норозилик хати  - 31428 марта ўқилган
    • Аёл бўлмаса, адабиёт бўлмасди. Адабиёт аёлни англаш учун яратилган…  - 31427 марта ўқилган
    • Ўзбекистон телевидениеси илк бор Каримов сиёсатини танқид қилди (ВИДЕО)  - 31426 марта ўқилган
    • Қашқадарё: Қаршидан Китобга тез юрар поезд қатнайди…  - 31425 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Гуноҳ (кичик қисса) 17-якуний қисм. Умид – яшаш асоси  - 31425 марта ўқилган
    • Президентская дочь — лишь винтик в системе коррупции  - 31424 марта ўқилган
    • Мирзиёев ҳукумат йиғилишида Розуқулов ва Ибрагимовга ҳайфсан берди  - 31423 марта ўқилган
    • Абдиҳамид Парда: “Жаҳон адабиёти” шарофати  - 31420 марта ўқилган
    • Зрители потеряли дар речи, когда этот мужчина из индейского племени начал играть  - 31417 марта ўқилган
    • Президент Шавкат Мирзиёев “Озодлик” радиосини кузатиб боришини тан олди…  - 31417 марта ўқилган
    • Лола Исломова Матбуот агентлиги бош директорига очиқ хат билан мурожаат қилди  - 31416 марта ўқилган
    • Бу қиз айрим юлдузларга қандай қўшиқ айтишини кўрсатиб қўйди. Офарин!  - 31413 марта ўқилган
    • Малоҳат Эшонқулова: Наманганлик Дилмурод Жумабоевга жавоб ўрнида…  - 31408 марта ўқилган
    • Бердиёр ЖУМАЕВ: Аёл — иқбол — истиқбол… (3-қисм)  - 31406 марта ўқилган
    • Президент Каримовдан кейин Ўзбекистонни нималар кутмоқда?  - 31406 марта ўқилган
    • Kanadada yashash huquqini qanday qo’lga kiritish mumkin? (Birinchi maqola)  - 31404 марта ўқилган
    • Фальсификации дел и подкуп прокуроров, судей и милиционеров продолжаются…  - 31402 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов: Биринчи ўзбек генерали Собир Раҳимовнинг порлоқ хотирасига  - 31399 марта ўқилган
    • …что означает слово «Кока» в названии напитка….  - 31396 марта ўқилган
    • Тўра Мирзо: Бир кун аввал негадир Баҳодирни кўргим келаверди…  - 31395 марта ўқилган
    • Муҳаммад Исмоил: ИЛМИМНИ ЗИЁДА ҚИЛ, ПАРВАРДИГОРИМ !  - 31394 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Гуноҳ (кичик қисса) 14. Қайтиш  - 31389 марта ўқилган
    • Зилолабону: Биздан рози бўл, Муҳаммаджон…  - 31389 марта ўқилган
    • Абулқосим МАМАРАСУЛОВ: МЕН ҚАНДАЙ ЁЗУВЧИ БЎЛГАН ЭДИМ (10)  - 31388 марта ўқилган
    • Фахриддин ҚОРАТОЕВ: “СЕНГА БАХТДАН ТАХТ ТИЛАРМАН”  - 31387 марта ўқилган
    • Ўлмас Умарбеков: СЕВГИМ-СЕВГИЛИМ… Қисса (1-қисм)  - 31385 марта ўқилган
    • Ўзбек мухолифатининг таниқли шоираси Гулчеҳра Нуруллаева ижодидан намуналар  - 31384 марта ўқилган
    • Ўрта-махсус таълим тизимидаги инқироз ҳақида  - 31384 марта ўқилган
    • Туркия: Садоқатли ит ҳожасининг жаноза маросимларида қатнашди…  - 31381 марта ўқилган
    • Алексей Венедиктов о Путине и его преемнике…  - 31381 марта ўқилган
    • Мирзиëев Каримов молиявий тизими бошқарувчисини пенсияга жўнатди  - 31380 марта ўқилган
    • Шавкат Мирзиёевнинг ажойиб нутқини қўйибсиз, эшитиб мазза қилдим, раҳмат…  - 31378 марта ўқилган
    • Невероятная польза банана: почему никогда не стоит выбрасывать это богатство  - 31377 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов: Бўлурман суҳбат ичра гоҳо Исмат билан бир кун… (2-шеър)  - 31376 марта ўқилган
    • Муслимбек Йўлдошев: Тушимга Абдумўмин кирибди. Кўриниши хотиржам…  - 31372 марта ўқилган
    • Гулбаҳор Саид Ғани: Тошни ёриб чиқар бир куни гулим…  - 31370 марта ўқилган
    • Буюк Абдулла Орипов хотирасига ёзилган шеърлар (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 31369 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов Абдулла Искандарга: Машрабни осган элдан мен қадр тилармидим…  - 31369 марта ўқилган
    • То, что нашли в животе у этого кашалота, должно перевернуть наш мир  - 31368 марта ўқилган
    • Сиз севган санъаткорлар – Маҳмуд Намозов хонадонида  - 31365 марта ўқилган
    • Ҳайдарали Маматов: Шерзоджоннинг рафиқаси ҳақидаги чин севги иқрори…  - 31362 марта ўқилган
    • Ислом Холбой: Бўлган, бўлмаган (Роман) 6-қисм  - 31361 марта ўқилган
    • Тожикистонлик ўзбекзабон адиб адабий мукофот билан тақдирланди  - 31361 марта ўқилган
    • Кетгим келмаяпти, онажон (Карим Баҳриев шеъри, Раҳматилла Юсупов ашуласи)  - 31360 марта ўқилган
    • Язык мой – враг мой или о том, как в Таджикистане запретили говорить по-узбекски  - 31360 марта ўқилган
    • Хворостовский до полусмерти избил жену и её любовника  - 31359 марта ўқилган
    • Абдураҳим Пўлат: Ўзбекистонга қайтиб, сиëсат билан шуғулланаман…  - 31359 марта ўқилган
    • Помогаем иммигрировать: 10 ЛУЧШИХ СТРАН МИРА ДЛЯ ЖИЗНИ  - 31359 марта ўқилган
    • Узбекистан – Таджикистан: дружба, испытанная временем (ТВ «O‘zbekiston»)  - 31353 марта ўқилган
    • Ўлмас Умарбеков: СЕВГИМ-СЕВГИЛИМ… Қисса (2-қисм)  - 31353 марта ўқилган
    • Иқбол Мирзо. Қўнғироқ (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 31352 марта ўқилган
    • Шароф Убайдуллаев билан Сарвар Усмон суҳбати: Сенат қаридими?  - 31350 марта ўқилган
    • ИСМАТ ХУШЕВ – ТОШКЕНТДА!  - 31349 марта ўқилган
    • Таниқли журналист Шароф Убайдуллаев 9 май ҳақида…  - 31348 марта ўқилган
    • Алишер Навоий ва Заҳириддин Муҳаммад Бобур ижодида аёл васфи  - 31348 марта ўқилган
    • Президент Мирзиёев назоратдагиларга нисбатан умумий Авф эълон қилди…  - 31347 марта ўқилган
    • Бугун истеъдодли ўзбек шоири Ҳамроқул Асқар туғилган кун. Табриклаймиз!  - 31346 марта ўқилган
    • ЎЗБЕКИСТОНДА СУД-ТИББИЁТ ЭКСПЕРТИЗАЛАРИ ҒАРИБ АҲВОЛДА  - 31346 марта ўқилган
    • Игорь Николайчук: Первый холм Шавката Мирзиёева…  - 31345 марта ўқилган
    • Маддоҳ журналисту латтачайнар амалдор кимга ҳам керак? (2-мақола)  - 31345 марта ўқилган
    • Исмат ХУШЕВ: ДАВЛАТ МАСЛАҲАТЧИСИ БЎЛГАН БИРИНЧИ ШОИР  - 31345 марта ўқилган
    • “ОЗОДЛИК” РАДИОСИ – Ўзбекистон Бош прокурори Рашид Қодиров ишдан олинди  - 31344 марта ўқилган
    • Нашримиз архивидан: “Дунё ўзбеклари” Бош муҳарририга мусиқий совға  - 31343 марта ўқилган
    • Гулнора Каримованинг музлатилган миллионлари тақдири нима бўлди?  - 31342 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдимоти: “Севишни билмайди шарқлик аёллар!”  - 31341 марта ўқилган
    • Опровержение клеветы в отношении журналиста Малохат Эшонкуловой  - 31339 марта ўқилган
    • Алишер Усманов: «У меня нет наследников»  - 31339 марта ўқилган
    • ГУЛРУХСОР ХУДОЙБЕРДИЕВА: АЙТСАМ ТИЛИМ, АЙТМАСАМ ДИЛИМ – ОИЛА ЁКИ КАСБ?  - 31338 марта ўқилган
    • Умида Ахмедова: Рауф Парфи мени Александр Блок шеьрияти билан таништирган….  - 31336 марта ўқилган
    • МИЛЛАТ РУҲИГА ЭЪТИҚОД (Ўзбекистон Халқ шоири Хуршид Даврон билан суҳбат)  - 31335 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Хотинини ўғирлаган йигит (Ҳикоя)  - 31335 марта ўқилган
    • Кенжабий: АҲМАД ҲОЖИ МАКТУБЛАРИГА ШЕЪРИЙ ЖАВОБЛАР  - 31335 марта ўқилган
    • ШАВКАТ МИРЗИЁЕВ ПОСЕТИЛ КОННЫЙ ЗАВОД В ТАШКЕНТСКОЙ ОБЛАСТИ  - 31332 марта ўқилган
    • Шодмонов ва унинг командаси ЎзТВ дан албатта кетиши керак…  - 31331 марта ўқилган
    • Страсбург суди ватандошимиз Али Феруз ҳимоясига келди…  - 31327 марта ўқилган
    • Бердиёр ЖУМАЕВ: АМИР ТЕМУР ВА ЧИНГИЗХОН АМАКИВАЧЧАЛАРМИ? (3)  - 31327 марта ўқилган
    • Шуҳрат Бобожон: Оддий алоқачининг Бош вазирликкача бўлган йўли…  - 31326 марта ўқилган
    • Россия “Бош саҳнаси”да ўзбек йигити ҳаммани лол қолдирди  - 31325 марта ўқилган
    • 2016-й унес вместе с Каримовым легендарных современников его времени  - 31324 марта ўқилган
    • Не сломают ли Шавката Мирзиёева, как 16 февраля 1999 года сломали Каримова?  - 31323 марта ўқилган
    • Муслимбек Йўлдошев: 24 апрель – Абдумўминнинг туғилган куни эди…  - 31322 марта ўқилган
    • Борис Сапрыкин: Письмо в редакцию «Дунё Узбеклари»  - 31321 марта ўқилган
    • МХХнинг икки адвокатга қарши тутуриқсиз иддаоси рад этилди – “Озодлик”  - 31320 марта ўқилган
    • Сиз севган адиблар – Эркин Аъзам: Таъзия (Ҳикоя)  - 31320 марта ўқилган
    • Андижон адабий гурунгида Наврўз ва Оналар мадҳи  - 31319 марта ўқилган
    • Установлен памятник Михаилу Массону и Галине Пугаченковой  - 31318 марта ўқилган
    • Предъявление обвинений дочери – приурочено к годовщине кончины ее отца  - 31317 марта ўқилган
    • Сирожиддин Ислом: Соғиниб яшайман Озод бўзтўрғайни…  - 31315 марта ўқилган
    • Ўзбекистоннинг Украинадаги фуқаролари ва сиёсий қочқинлари диққатига  - 31314 марта ўқилган
    • Исмат Хушевга мактуб: Сизда ҳам цензура борми?  - 31313 марта ўқилган
    • Биз Тошкентдан бўламиз… (Муҳокама учун мавзу)  - 31313 марта ўқилган
    • Қулман Очил: ҚАСД (Қисса) – Тўққизинчи қисм  - 31313 марта ўқилган
    • Ўзбек махсус хизмат агенти Абвер немис разведкасига қарши… (МХХ тарихидан)  - 31313 марта ўқилган
    • ШАВКАТУ МИРЗИЁЕВУ ИСПОЛНЯЕТСЯ 60 ЛЕТ  - 31312 марта ўқилган
    • Ажойиб инсон, таниқли болалар шоири Олқор Дамин вафот этди!   - 31312 марта ўқилган
    • Маддоҳ журналисту латтачайнар амалдор кимга ҳам керак? (1-мақола)  - 31312 марта ўқилган
    • Одил Ёқубов. Яхшилик (ҳикоя) (“Ўтганлар ёди”)  - 31311 марта ўқилган
    • Ислом Холбой: Бўлган, бўлмаган (Роман) 7-қисм  - 31309 марта ўқилган
    • Неожиданная оттепель: что происходит в узбекских СМИ  - 31306 марта ўқилган
    • Возвращение «узбекской принцессы»: что ждет Гульнару Каримову  - 31302 марта ўқилган
    • Ҳамза Ҳакимзода Ниёзий: Ўйласам, ул дилбарим маккорга ўхшайди-ку…  - 31300 марта ўқилган
    • Чашмаи Айюбдан ўғирланган 800 йиллик кошин Ўзбекистонга қайтарилди  - 31296 марта ўқилган
    • Бошда дўппи, эгнимда атлас, Зилоламан Ўзбекистондан!  - 31296 марта ўқилган
    • Ҳабиб Саъдулла ижоди (“Ўтганлар ёди” туркумидан)  - 31293 марта ўқилган
    • ЎзМУнинг журфакидан “Дунё ўзбеклари”га яна шикоят келди…  - 31292 марта ўқилган
    • Марғилонлик Тошболтаевлар оиласини “Галатой”дан кўчиришмоқчи…  - 31291 марта ўқилган
    • Шавкат Мирзиёев: Ижодкорларга Паркентда уй қуриб берилади  - 31288 марта ўқилган
    • Элбек Раҳмат: Пулни тўла… (Айрим ноинсоф солиқчилар таърифида)  - 31287 марта ўқилган
    • Uyga qachon qaytamiz? Chetda ishlab non topish juda xam azob ish…  - 31286 марта ўқилган
    • Миллий телерадиокомпания раиси ишдан олинди…  - 31285 марта ўқилган
    • First Lady Michelle Obama Carpool Karaoke  - 31284 марта ўқилган
    • Ўлмасбек Самарқандий: ТАҚДИРНИНГ ТУҲФАСИ (ёхуд ўғирланган китоб)  - 31280 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” орқали Ўзбекистон раҳбарларига мурожаат  - 31279 марта ўқилган
    • Биография премьер-министра Узбекистана Шавката Мирзиеева  - 31279 марта ўқилган
    • Сенатор Шуҳрат Ғаниевнинг “Озодлик” ҳақидаги фикри ўзгардими?  - 31278 марта ўқилган
    • Алишер НАЗАР: ТЎЙ ФОЖЕАСИ (долзарб масала)  - 31278 марта ўқилган
    • ГЕНЕРАЛЬСКИЕ ИГРЫ: УМЕР КОРОЛЬ! ДА ЗДРАВСТВУЕТ КОРОЛЬ!  - 31277 марта ўқилган
    • Сергей Ежков информирует: Сидят девчонки, сидят в сторонке – Слеза запоздалая  - 31277 марта ўқилган
    • Сергей Ежков информирует: Усечённая арифметика …  - 31277 марта ўқилган
    • Абдиҳамид Пардаев: УСМОННОМА (Ўзбекистон халқ шоири Усмон Азимга)  - 31276 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдим этади – Эргаш Каримов ёди…  - 31275 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” тақдим этади: Ўшлик мухлисамиз Нозима Раҳмонова шеърлари…  - 31272 марта ўқилган
    • Туркиядаги давлат тўнтариши уринишига роппа роса бир йил бўлди…  - 31270 марта ўқилган
    • СМИ России: Кремль ведет страну к полной изоляции  - 31268 марта ўқилган
    • Фоторепортаж с бала в Институте костюма в Нью-Йорке  - 31267 марта ўқилган
    • Ислом Холбой: Бўлган, бўлмаган (Роман) 9-қисм  - 31267 марта ўқилган
    • ББС: Ўзбек олтинининг тақдири нима бўлади?  - 31265 марта ўқилган
    • ДИЛДАН ДИЛГА КЎЧГАН САТРЛАР (Ҳамроқул Асқар ижодига чизгилар)  - 31263 марта ўқилган
    • Отабек Усмон: Эстетлар диктатураси (Абдували Қутбиддин ижоди ҳақида)  - 31262 марта ўқилган
    • “Дунё ўзбеклари” Бош муҳаррири Германиядан Амстердам (Ҳолландия)га келди  - 31260 марта ўқилган
    • Dilmurod Jumaboyev: Barkamol avlod (advanced generation) compete in Jizzakh  - 31260 марта ўқилган
    • Лола Хатамова: «Я не состояла в любовных отношениях с Каримовым»  - 31259 марта ўқилган
    • Расследование против Трампа. Чем это может закончиться  - 31259 марта ўқилган
    • “Ўзбекистон овози” нашри: ҲАР ИССИҚ НОНИНГНИ ҚУЁШДАЙ КЎРДИМ…  - 31259 марта ўқилган
    • Сувсиз қишлоқ “Обод” бўладими? (танқидий мақола)  - 31258 марта ўқилган
    • Ўзбекистонлик АҚШга келган куни бедарак йўқолди – Ватандош  - 31256 марта ўқилган
    • Катта Ўзбек трактидаги Китоб Тошкент йўли 24 километрга қисқарди…  - 31255 марта ўқилган
    • Моҳигул Назарова: Гуноҳ (кичик қисса) 13. Дилдаги ғалаён.  - 31254 марта ўқилган
    • Танишинг – Қулман Очил: ҚАСД (Қисса) – Еттинчи қисм  - 31254 марта ўқилган
    • Сотрудники МНБ Туркменистана открыто интересуются обстановкой…  - 31251 марта ўқилган
    • Абитуриентлар: “МХХчиларнинг ўзлари телефон олиб кириб беришди”  - 31249 марта ўқилган
    • Эхо – Матвей Ганапольский: Приглашение на казнь?  - 31249 марта ўқилган
    • Ўзбекистон ва Тожикистон иқтисодий ҳамкорликка бел боғлашди  - 31248 марта ўқилган
    • Сделаем день ярче: узбекистанцы готовятся поздравить Мирзиёева с юбилеем  - 31248 марта ўқилган
    • Ўзбек йигити қандай қилиб Amazon компанияси ходимига айлангани ҳақида  - 31248 марта ўқилган
    • Давронбек Тожиалиевга оналари вафоти муносабати билан таъзия билдирамиз…  - 31247 марта ўқилган
    • Исёнкор дарахтлар ёки Шукур Содиқнинг “Ҳурлик салтанати” китобига чизгилар…  - 31243 марта ўқилган
    • Танишинг: Ўзбек “Мартин Иден”и – Даврон Султонов…  - 31242 марта ўқилган
    • Пресса США: Россия теперь – наш главный враг  - 31237 марта ўқилган
    • Ўзбекистон халқ шоири Омон Матжоннинг Президентга шеърий табриги  - 31236 марта ўқилган
    • Что происходит с корреспондентом «Новой газеты» Али Ферузом  - 31236 марта ўқилган
    • Ҳамроқул Асқар: “Жаннат Оналарнинг оёғи остидадир..,” (Ҳадисдан)  - 31234 марта ўқилган
    • Халқаро”Олтин мерос” хайрия фонди янги ёдгорлик мажмуини барпо этди  - 31224 марта ўқилган
    • «Маддоҳ журналистларнинг ковушини ўнглаб қўйиш фурсати келди». Учинчи мақола  - 31220 марта ўқилган
    • Ги де Мопассан: Алвидо! (Инглиз тилидан Гулноза Мамарасулова таржимаси)  - 31217 марта ўқилган
    • Абдулла Орипов: Битта бўричалик топмадим ўлим…  - 31215 марта ўқилган
    • Кетаверинг, ортингиздан югурмайман, Ўтказмайди, ғуруримнинг тоғи баланд  - 31215 марта ўқилган
    • Сиз севган адиблар – Улуғбек Ҳамдам: Узоқдаги Дилнура (Ҳикоя)  - 31215 марта ўқилган
    • Тошпўлат Йўлдошев: Шарқшунос олим Шоислом Шомуҳамедов хотираси  - 31202 марта ўқилган



Интернетдаги RSS каналимизни ўқинг Твиттердаги саҳифамиз! Facebook орқали дўстлашамиз!



Мактуб ёзиш

ЖАҲОН ОММАВИЙ АХБОРОТ
ВОСИТАЛАРИ

"Ўзбекистон овози" газетаси
Прямой эфир ДОЖДЯ
СНОБ.РУ
ИНО TV
Colta.Ru
Украинская правда
Корреспондент.Нет
Русская служба ББС
ББС Ўзбек хизмати
Голос Америки
Америка овози
Озодлик
Uznews.Net
Фергананьюс.Ру
РосБалт -информационное агентство
Эхо Москвы
Радио Свобода
Ньюс.Ру
Московский Комсомолец
Литературная газета
Комсомольская правда
Новая газета
Союз независимых журналистов Центральной Азии
Центразия.Ру
NEWS-ASIA-Центральноазиатский информационный портал
Каспаров.Ру
Аргументы и факты
Однако
Китоб дунёси
Узметроном
Новое Время - The New Times
Альтернативная литература Узбекистана

Copyright © 2014 — ДУНЁ ЎЗБЕКЛАРИ. Барча ҳуқуқлар ҳимоя қилинган