Саратоннинг иссиқ ва дим оқшоми. Кечки овқатдан сўнг болалару, жиянчалар билан бироз салқинлаб келиш мақсадида шаҳримиз марказига пиёда йўл олдик. Чақчақлашиб, катта кўчага чиқаётганимизда, эркак кишининг “Ассаломуалайкум, опажон!” деган овози эшитилди. Бир пайт рўпарамда собиқ ўқувчиларимдан бири (Асли касбим журналист бўлса-да, 10 йилча ўрта умумтаълим мактабида ўқитувчилик қилишимга тўғри келган.) — Ғолиб пайдо бўлди.
-Ҳа яхшимисан, Ғолибжон, — сўрашдим у билан. — Болалар, ота-онанг ҳамма тинчми? (Ғолибнинг отаси билан отам раҳматли қадрдон бўлганликлари боис, уларнинг оиласини яқиндан билардим.)
-Опа, менга бир маслаҳатингиз, ёки ёрдамингиз керак, — деди уям ҳол аҳвол сўрашиб бўлгач.-Келинг, анави ўриндиққа ўтирайлик.
Мен болаларга музқаймоқ олиб бериб тинчлантиргач, унинг ёнига чўкдим.
-Хуллас, келинингиз билан гапимиз қочиб қолди. -дея сўз бошлади Ғолиб. — Наргиза ҳозир Навоийда, онасиникида. Иккинча қизим шамоллаганида “болага яхшироқ қараб билмайсанми,”деб уришсам, “Бола фақат меникими? Сиз ҳам қаранг-да” — деса бўладими? Мен уй-рўзғорим деб эртаю-кеч ишласам, уйга келиб дам оламан деганимда боланинг йиғиси сабаб яна ухлолмасам. Хуллас мен у дедим, у бу деди. Кейин жаҳл устида бир-икки шапалоқ урибман. Яна бир нарсалар деяётганди, жаҳл билан итариб юбордим. Йиқилиб, кўзи кўкарганмиш. Эрталаб туриб қарасам, келинингиз онасиникига кетиб қолибди. Қизчаларим ҳам у билан бирга. Бир ой бўлди. Неча марта борсам ҳам қайтишни исташмаяпти.
Бирдан Ғолибнинг уйланиши билан боғлиқ можаролар: ўқиш баҳонасида танишиб, севишиб қолган қизнинг қўшни вилоятданлиги, ота-онаси ”ёлғиз қизимизни узоққа бермаймиз,” деб туриб олишгани, кейин катта-ю-кичик ўртага тушиб, тўйнинг бўлиб ўтгани эсимга тушди.
-Хўш мен нима қилай, -дедим гапни ҳазилга буриб. Шапалоқ урибсан. Таёқ еган бўлса…. энди келин келармикан?
— Сиз ҳали энг ёмонини билмайсиз, -деди Ғолиб хўрсиниб. -Бунга ўхшаш ҳолатлар бунгачаям 3-4 марта бўлган. Шу учун отаси қайтиб ярашишимизни истамаяпти. Ажратмоқчи бизни.
-Қўйсангчи, -дедим мен. -Хотининг сени яхши кўради.
-Отаси ўлгудай терс одам. -деди худди гапимни эшитмагандек Ғолиб. -Келинингиз оилада ягона қиз. Қайнотам 3 ўғилдан кейин тилаб етишгани учунми, қизига меҳри ўзгача. “Урадиган эр билан яшамайсан,” -дебди қизига. Биз-ку, келинингиз билан телефонда аллақачон ярашиб олганмиз. Қизалоқларимни соғиндим. Пушаймон бўляпман, урганимга.
-Э, онамлар 2 марта бориб келдилар, -ҳафсаласиз қўл силтади Ғолиб. -Қайнотам кўнмабди. ”Унақа зўравон куёв билан яшатадиган қизим йўқ. Агар эрини деб, қайтиб борса, қизимни ҳам оқ қиламан”-деганмиш.
Ғолибнинг бу сўзларидан кейин ҳайрон бўлиб қолдим. Бу ҳолатда нима қилиш мумкин? У қандай отаки, битта жанжални деб, қизининг оиласини бузса? Ёки бу ҳолатнинг тез-тез такрорланиши шунчалик жонига текканмикан?
-5 йил олдин тўйимизга келгансиз. Ўшанда эҳҳе, тўйхонада қанча одам бор эди. У ҳаммани бир-бир эслолмайди-ку, — дея мени кўндиришга уринди Ғолиб. –Илтимос опажон, йўқ деманг. Бу яхшилигингизни бир умр унутмайман. Бир ойдан бери ота-онамдан гап эшитавериб, бир ёққа чиқдим.
Унинг ялинчоқ овози, кўзларини мўлтиллатиб туриши юрагимни юмшатиб, Навоийга бориб хотинини “ўғирлашга” ёрдам беришга рози бўлдим. Тўғриси, бу ҳангоманинг қандай тугаши ўзим учун ҳам қизиқ эди. Қолаверса, Ғолибнинг ҳам тавбасига таянгани кўриниб турибди.
Эртаси куни тонгда қўшни вилоятга йўл олдик. Бир соатга қолмай, Ғолиб иккимиз Наргизахон келиши мумкин бўлган кўп қаватли уйлар қаршисида турардик. Ғолиб уни уйдан олиб чиқиб, катта йўлнинг нариги бетига олиб ўтишни яна бир бор тайинлаб, ўзи ғойиб бўлди. Мен кўрсатилган подъезднинг 2-қаватига кўтарилдим. Эшикни оқ-сариқдан келган 20 ёшлардаги қиз очди. Мен келин тушираётганимни, уйимни таъмирлаш ишлари тугаб, энди парда тиктириш ҳаракатида юрганимни унга тушунтирдим. ”Фақат ишларингизни кўришим керак” -дедим охирида. Шундан кейин қиз мени ичкарига таклиф қилди.
Уч хонали уйнинг бир хонаси тикувчи қизлар ихтиёрига берилган шекилли, компьютер, тикув машинаси, пардабоп матолар, ранг-баранг попуклар, тугмалар билан тўлиб тошган экан. Дераза яқинида яна бир тикув машинасида оч яшил тусли пардага ип танлаб ўтирган Наргизани дарров танидим. Бироз тўлишганини айтмаса, ҳалиям келинчаклик вақтидаги каби истарали эди. У салом бериб, жойидан қўзғалар экан, ростдан ҳам мени танимади. (!)
-Опа буларга тиккан ишларимизни кўрсатинг, — деди мени бошлаб кирган қиз. — Келин тушираётган эканлар. Буюртма бермоқчилар.
-Хўп бўлади, Келинг опа. Ўзиз ёшгинасизу, дарров келин туширяпсизми? — Наргиза хушмуомалалик билан жойидан туриб келиб, компьютер ёнидаги стулга ўтирди. — Мана бу ерда ишларимизнинг суратлари бор… У менга компьтердан суратларни кўрсата бошлади. — Хоналарингиз нечта? Қанақа рангда таъмирланган?
-Синглим, мен ишлайдиган аёлман. Кўп вақтим ишда ўтади. Матоларни унча яхши тушунмайман. Шу сабаб пардага мўлжалланган матоларнинг қайси чидамли ёки сифатли эканлигини билмайман. Шундоққина уйларингизнинг нариги томонидаги йўл устидаги “дом”ларда пардалик матоларни сотадиган дугонам яшайди. Шуникига мен билан бирга ўтиб келолмайсизми? — дедим мен. — Унинг уйида турли хил пардалик матолар бор. Атиги 10 минут вақтингизни оламан. Кейин уйларимнинг рангига мосларини ҳам биргалашиб танлардик.
Худди шу пайт ёш боланинг йиғиси эшитилди. Наргиза “Ҳозир,..” деганича хонадан чиқиб кетди. Мен компьютердаги суратларни томоша қилган киши бўлиб туравердим. Чунки мақсадга етиб, келинни кўчага олиб чиқишгача бир қадам қолган эди.
Наргиза чамаси бир ёшлар чамасидаги, Ғолибга қўйиб-қўйгандек ўхшайдиган қизча билан хонага қайтиб кирди. Қизча онасининг елкасига бошини қўйганича, энтикиб-энтикиб нафас оларди.
Кулиб юбормаслик учун лабларимни маҳкам қимтиб, келинчак билан ёнма-ён қадам ташлаб борарканман, йўлнинг нариги бетида турган Ғолибнинг такси тўхтатаётганига кўзим тушди. Келишилганидай, йўлнинг нариги бетига ўтмоқчи бўлиб турганимда, такси ёнимизга келиб тўхтади. Машинадан тушаётган эрини кўриб, Наргиза менга қаради. Кўзларида ҳайрат, араз ва қувонч бирга порлаб, ҳайрон бўлганича қотиб қолди. Қўлида отасига талпинаётган қизчасини Ғолибга тутқазаркан, бир нимани тушунгандек, бир зум тек қотди-да, ҳеч нарса демасдан машинага шўнғиди. Мен ҳайдовчининг, Ғолиб бўлса хотинининг ёнига ўтирдик. Такси жойидан қўзғалди. ”Ўзи ҳам ярашаман деб ўтирган экан, — деб ўйладим мен. — Индамасдан машинага ўтирволди-ку.. Шундай экан, аразлаб нима керак эди?” Шу гаплар хаёлимдан ўтди-ю, “Ҳа, келинпошша, ўйинимиз қандай бўлди?” — деб кулиб юбордим.
-Ҳа опа, ўзи актриса бўлишингиз керак экан-да, — деди Наргиза ҳам кулиб. — Ўзи нимайиздир таниш туюлдику-я. Яна ўзимга ишонмадим. Ёшгина аёл дарров келин қиларкан-да, деган хаёл мени чалғитибди.
-Опамни мен илтимос қилиб обкелдим. — деди кайфияти кўтарилган Ғолиб. — Отанг сени умуман уйдан чиқармаслиги, қўл телефонингни олиб қўйгани жаҳлимни чиқарди. Кейин шу хийлани ўйлаб топдик.
-Энди бу ишни охирига етказамиз, — дедим мен. — Уй телефонингизни айтинг, мен ота-онангизга сизни олиб кетганимизни айтиб қўяй. Хавотирланишмасин.
-Опажон салом, — дедим мен. — Мен Ғолибнинг қариндоши бўламан. Қизингизни ўғирлаб кетишга мажбур бўлдик. Отаси уларнинг ярашишига қарши бўлганлари учун бундан бошқа илож тополмадик. Икки ёш ярашиб олишди. Амакимга ўзингиз тушунтирарсиз. Бир -икки кундан кейин келиб, катта қизини олиб кетишади.
Дастак бир зум жимиб қолди-ю, аёл кишининг хавотирли овози эшитилди.
— Уларни яраштириб қўйдингизми? Худога шукур. Мен яккаю-ягона қизимнинг оиласи бузилиб кетмасин деб, дадасига шунча ёлвордим. Лекин бу қайсар чол кўнмай, дилимни қанча хира қилди. Дадаси келса, тушунтирарман, амаллаб. Илоҳо, барака топинг. Катта қизини ўзим олиб бораман, бир -икки кунда.
Хотинини ўғирлаб келган Ғолиб шу –шу у билан бошқа жанжаллашмади. Мана, беш йилким, улар бахтли оилалар қаторидаги ўз жойларини бировга бермай келишяпти. Ғолиб ва Наргизанинг ота-оналари бўлса каминадан ҳали — ҳануз миннатдор…
Моҳигул Назарова,
«Дунё ўзбеклари» учун махсус
Ўхшаш мақолалар йўқ.
МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ
Leave a Comment
Фақат 500 белгигача рухсат этилади. Мақола ёки хабарларни
МАҚОЛА ВА ФОТОСУРАТЛАР ЖЎНАТИШ ёки Биз билан алоқа шакли орқали жўнатинг.