Президентимиз Шавкат Мирзиёев Хитойда бўлган кунлари, бир неча таниқли ўзбек журналистлари ҳам Ўзбекистон –Хитой хамкорлик шартномаларини имзолаган компанияларда бўлишди, у ердаги асл вазиятни ўз кўзлари билан кўришди.
Бугун эълон қилаётган мақола ана шу сафар давомида ёзилган…
HUAWEI: биз биргаликда янада юксакроқ марраларни эгаллаймиз.
Ўзбекистон мустақилликка эришган дастлабки кунларданоқ дунёга эшикларини очди. Ривожланган мамлакатлар компаниялари, илмий марказлари, олий ўқув юртлари ўзларининг инновацион ғоя ва амалий таклифлари билан кириб келдилар. Ҳар бир шартномага мамлакат тараққиёти ва истиқболи нуқтаи- назаридан ёндошилди. Ўзбекистоннинг мухим стратегик хамкори –Хитой бу жараёнда фаол иштирокчилардан бири эди. Унинг Huawei компанияси эса тез орада юрт равнақи йўлида астойдил ишлаётган Ўзбекистон компания ва идораларининг ишончли шеригига айланди.
Биз Huawei компаниясининг Шеньчжендаги қароргоҳида бўлиб, унинг ташқи алоқалар бўлими вице-президенти Уолтер Дженнингс билан учрашдик ва компания фаолияти, Ўзбекистонга мўлжалланган лойиҳалар ҳақида сухбатлашдик.
— Huawei дунё рейтингида жуда тез ривожланиб бораётган компаниялардан бири деб эътироф этилди. Бунинг асосий сабаби нимада деб ўйлайсиз?
—Биласизми, мен ўзим ҳам шу саволга хамиша жавоб излайман. Мана қаранг, бундан 30 йил аввал, яъни 1987 йилда жаноб Жень Чжэнфэя атиги 5680 доллар низом жамғармаси билан иш бошлаган. 2016 йилда компания 75,6 миллиард долларлик товар айланмасига эришди. Ақл бовар қилмас юксалиш! Биз учун чегараланган иш вақти деган тушунчанинг ўзи йўқ. Биз хар доим, кабинетда, корхонада, тушликда, брифингларда, куну-тун иш жараёнида бўламиз, иш ҳақида ўйлаймиз ва сўзлаймиз. Ишонинг, айрим лойихалар мухокамаси хатто тушимда хам давом этгандек бўлади. Компаниянинг каттадан кичигигача ҳаммаси фидойи одамлар. Бу, баландпарвоз гап эмас. Компания иқтисодий равнақи, даромади, нуфузаидан барча баробар манфаатдор. Жаноб Жень Чжэнфэя нинг ғоят мухим иш юритиш услубларидан бири шуки, компания аъзоси, у ишчими, мухандисми, бошқарувчими, қайси лавозимда бўлмасин — акциядор бўлиши керак. Шунда у провард натижадан манфаатдор бўлади. Энди унга насихатнинг кераги йўқ. Ҳозир Huawei да 170 мингдан зиёд одам ишлайди. Акциялар улар орасида тақсимланган. Компания асосчиси жаноб Жень Чжэнфэя эса ўзида 1,4 фоиз акция қолдирган холос.
— Симсиз алоқа ва телекомуникация сохасида етакчи бўлиб туриш осон бўлмаса керак….
— Албатта. Huawei лойиҳалари дунёнинг 170 та мамлактида қўлланяпти. Лекин биз бу натижа билан тўхтаб қолмоқчи эмасмиз. Юздан зиёд пойтахт шаҳарларда бизнинг “Хавфсиз шаҳар” лойиҳамиз ишга солинган. 300 дан зиёд молия идоралари, аввало энг йирик ва машхур банклар тизими, сув кемалари темир йўл харакати бундай хизмат туридан фойдаланмоқда. Биргина 2016 йилда 130 миллион дона Huawei бренди билан смартфонлар сотилди… Компаниямиз 56 мингта ихтиро лицензиясини олди. Дунёнинг 16 та мамлакатида йирик илмий марказлар тузганмиз ва улар махсулотларимизни такомиллаштириш, янги лойихалар ишлаб чиқиш устида изланяпти. Биз хар йили даромаднинг 10-15 фоизини ана шу илмий марказларга сарфлаймиз. 2016 йилда у 7,5 миллиард долларни ташкил этди. Бу рақамлар ортида илмий асосланган ғоят машаққатли мехнат турибди.
— Бизнинг махсулот ёки хизматдан дунёнинг хар учинчи одами фойдаланяпти.
— Шундай экан, истиқбол режалари қандай?
—1999 йилда Ўзбекистон алоқа ва телекомуникация бозорига кириб келдик. Юнител, Билайн, Ўзмобайл бизнинг лойиҳалар асосида ишлади. Хозир юртингиздаги бўлинмамизда 300 дан зиёд мутахассис бор, уларнинг 75 фоизи махаллий ёшлардир. Мақсадимиз Ўзбекистонда бизнесимизни ривожлантиришгина эмас. Тошкент информацион технологиялар Университетига оталик ёрдами кўрсатамиз. Янги ишланмалар, ёш олимлар, иқтидорли талабаларни рағбатлантириш жамғармаси бор. 200 дан зиёд талаба ва мутахассислар Huawei компаниясида малака оширдилар. Бу йилдан ИНХА Университети талабалари хам Хитойда амалиёт ўтайдилар. Бундан ташқари мамлакатингизда стол тенниси, бокс федерацияларини қўллаб турамиз. Хозир эса Ўзбектелеком билан хамкорликда жуда катта сиғимга эга электрон ахборот банкини, халқ таълими вазирлиги билан электрон таълим тизимини яратмоқдамиз. Трансгаз тармоғига SCADA Telecom лойихасини тақдим этдик. Буларнинг хар бири Ўзбекистон учун ахамиятли лойихалардир.
Ўзбекистон хорижий инвесторлар учун қулай мухит ва қонунчилик асосларини яратган. Қолаверса, дунёда ўзбек халқидек очиқ кўнгил, мехмондўст одамларни учратмаганман. Шунинг учун Huawei Ўзбекистонда фаолиятини кенгайтириш, хамкорлик тармоқларини кўпайтириш ниятида. Хар бир ишлаб чиқариш корхонасини компютерлаштириш, симсиз алоқа ахбороти хавфсизлигини мустахкамлаш, смартфон, фотоапарат ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш, рақамли технологияни кенг жорий этиш, информацион технологиялар илмий марказини очиш каби лойихалар устида ишлар олиб борилмоқда. Ўйлайманки, уларнинг жорий этилиши Ўзбекистон иқтисодиётига ижобий таъсир қилиш билан бирга ахоли турмуш даражаси янада юксалишига хизмат қилади.
— Компаниянинг шиори қандай?
— Очиқлик, дўстлик, интилиш. Бу бизни етаклаётган ғоялар. 170 минглик жамоа бир тану бир жондек ишламаса бугунги натижага эришиб бўлмасди. Биз хар биримизга ишониб ишлашимиз керак. Шунинг учун ички сиёсатда очиқлик принципини танлаганмиз. Хатто компания бошқарувида хам шундай. Раиснинг учта ўринбосари бор ва улар навбат билан олти ойдан компанияни бошқарадилар.
Дунё ОНЛАЙН ахборот тизимига ўтиб боряпти. Биз шундай услубда ахборот матини ва тасвирини узатадиган смартфонлар ишлаб чиқаришни беш баробар кўпайтирмоқчимиз….
Стратегик режаларимиз компаниянинг ички хизмат ахбороти бўлсада, уни Ўзбекистонлик ўқувчилар билан бахам кўрмоқчи бўлдик.
— Қизиқарли сухбатингиз учун ташаккур.
— Биз Ўзбекистондаги ислохатларни қўллаб қувватлаймиз ва уларни амалга оширишга бироз улушимиз қўшилишидан бахтиёрмиз. Ўзбекистон Президенти жаноб Шавкат Мирзиёевнинг Хитойга Давлат ташрифи ғоят самарали бўлди ва имзоланган хамкорлик шартномаларининг бири Huawei компанияси билан экани бизда фахр уйғотади. Биз хали биргаликда янада юксакроқ марраларни эгаллаймиз.