Дилдорбек ҳожи РАҲМОНОВ: Сталин ҳимоячиси Сталин

---

СТАЛИН ҲИМОЯЧИСИ СТАЛИН

Менинг дадам Ўринбой Раҳмонов 1910 йили Ўш шаҳрининг Шайҳлар маҳалласида дунёга келди. Отаси Раҳмонберди Мадазимов Қирғизистон жанубидаги театр ҳаракатининг биринчи асосчиси эди. Дадам Ўринбой ва укаси Жўрахон ҳам Бобур театрининг биринчи асосчиларидан бўлишган ва у ерда ишлашган.

Улуғ Ватан уруши бошланганда, урушда қатнашишди. Уруш йиллари Ватан ҳимоячилари “Ватан учун”, “Сталин учун” шиорлари остида Ватанни озод этишди ва Берлингача боришди. Ватан ҳимоячиларини ўша қийин уруш вақтларида Сталинга бўлган ишончи ва умиди руҳлантириб турди. Совет солдатларида Сталиндек раҳбар билан биз албатта душманни енгамиз деган ишонч мавжуд эди. Шунинг учун солдатларимиз бомбалар портласа ҳам, олдидан кўплаб ўқлар учса ҳам, ўлимдан қўрқса ҳам, кўплаб ўлимлар бўлса ҳам душманни енга олди деган тушунча бор эди дадамда.

Дадам адолатсизликка чидай олмасди. Жумладан, онам Турсунхон 1954 йили вафот этгандан сўнг дадам олтита гўдак билан ўзи қолди. Уларни боғчага, интернатга жойлаш учун бир қанча идораларга борди, самараси бўлмади, Ўш вилояти компартия қўмитаси биринчи котибининг қабулига кириб, муаммосини айтса, унга қулоқ солмади ва муаммосини ечишга ҳаракат ҳам қилмади.

Шундан кейин дадам КПСС МҚ Бош котиби Н.С.Хрушёвга хат ёзди, унда олтита фарзанд билан қийналганини, уларга боғчада, интернатда жой йўқлигини шеър билан ифода этди ва фарзандлари билан тушган расмини жўнатди. Дадамга ёрдам бермаган Ўш вилояти компартия қўмитасининг биринчи котибини Н.С.Хрушёв вазифасидан озод қилди. Ўш вилояти компартия қўмитаси иккинчи котиби рус киши фарзандларини боғчага ва интернатга жойлади ва: “квартира керакми?”-деб сўради. — йўқ — деди дадам. “Раҳмонов бундан кейин қандай муаммоингиз бўлса, менга учранг, ёрдам берамиз, Хрушёвга хат ёзманг” — деди.

Дадам Ўринбой Раҳмонов Иосиф Сталинни қаттиқ ҳурмат қиларди. Шу сабабли Иосиф Сталинни қабрини Мавзолейдан олиб чиққанда, ҳайкалларини бузишганда жуда қаттиқ ранжиган эди. Дадам 1 март 1962 йили туғилган ўғлини исмини Сталин деб қўйган эди. Дадам бир ўзи Иосиф Сталин портретини ва укам Сталинни елкасига кўтариб чиқиб қарши митинглар уюштириб чиқарди. Ҳар байрамда 1 май, 9 май, 7 ноябрда дадам Сталинни катта портретини кўтариб парадга чиқарди.

У вақтда Сталинни расмини кўтариб чиқиш ман этилган эди. Шу сабабли дадамдан Сталинни портретини милиция, КГБ ходимлари олиб қўйишарди ва бошқа бундай қилмаслигини тайинлашарди, акс ҳолда дадамга қамаймиз деб пўписа қилишарди. Лекин дадам кейинги байрамга ҳам яна Сталинни катта портретини кўтариб парадга чиқарди. Милиция ва КГБ ходимлари ушбу ҳолатга ўрганиб қолишган эди ва дадамдан ҳар доим портретини олиб қўйишиб: “Ўринбой ака ундай қилманг бизга гап тегади”-дейишарди.

Ўғли Сталинни Грузияга олиб бориб, Сталин туғилиб ўсган жойлар Горини, фақат Горида сақланиб қолган Сталинни катта ҳайкалини зиёрат қилиб келган. Дадам ўғлини Сталиннинг ватанида ўқишини хохларди, шунинг учун Тбилиси давлат политехника олийгохи ректорининг ва Грузия олий таълим вазирининг қабулида бўлди. Грузинлар ўғлини исми Сталин эканлигини билгандан кейин укам Сталинни ўқишга, яхши ишга жойлаймиз, олиб қоламиз-дейишди. Дадам ўғлидан айрилиб қолишдан, укам Сталинни олиб қолишмасин деб чўчиб, ўғли Сталинни Грузиядан олиб қочиб келган.

Дадам ҳар доим: “Агар Сталин бўлмаганда биз урушни енга олмасдик, фашистлар жуда катта кучга эга эди” — деб таъкидларди. Агарда Иосиф Сталинни биров ёмонласа жаҳли чиқар эди. СССРдек улкан мамлакатни тузишда, уни етакчи давлатлар қаторига қўшишда, дунёда энг катта мамлакатни бошқаришда, саноатни, қишлоқ хўжалигини, иқтисодиётни индустриаллаштиришда ва ижтимоий сохаларни ривожлантиришда, ўғрилик ва порахўрлик билан курашишда, урушни енгишда Иосиф Сталинни рўли катта деб дадам гапирарди.

Шундай қилиб, Иосиф Сталинни ҳимоячиси менинг укам Сталин Раҳмонов бўлган эди.

Укам Сталин Фарғона политехника олийгохида ўқиди. Фарғона шаҳрида биринчи ўзбек генералларидан бўлган поччамиз Маҳмуд Тожиқулович Қосимовни уйида яшади. Ўқишни тамомлаб, Ўш вилоят статистика бошқармасининг қурилиш бўлимида, кейинчалик бир қанча ташкилотларда ҳисобчи бўлиб ишлади.

Ҳозирда Ўш шаҳар ЗАГС биноси олдида таксист бўлиб ишлайди, Ўш шаҳрининг Турон шаҳарчасида яшайди. Турмуш ўртоғи Муборак Иминова билан тўртта фарзандни тарбиялашяпти: Сайёра, Ҳикматилло, Зиёда ва Ҳалилиллони, иккита невараси бор.

Дилдорбек ҳожи РАҲМОНОВ,

Ўш шаҳри, Қирғизистон

«Дунё ўзбеклари» учун махсус

МАҚОЛАНИ ДЎСТЛАР БИЛАН БАҲАМЛАШИНГ