Абдужалил Бойматовнинг таваллуд куни муносабати билан
Исмат Хушев
Абдужалил акани мен умримда кўрмаганман, танимайман.
Интернет тармоғидаги фаолияти орқали ғойибона биламан, холос.
Ирландиянинг Дублинида оиласи билан яшашини эшитдим. Содда ва самимий, очиқ кўнгил ва дилкаш одам дейишди.
Манаман деган журналистлар ҳам қилолмайдиган тарғибот ва ташвиқот ишини Абдужалил ака қойилмақом қилиб уддалаяпти. Интернетда у киши тарқатаётган мақола ва хабарлар бугун “Абдужалил Бойматов” деган номни ҳақли маънода бутун дунё ўзбекларига танитди.
Абдужалил Бойматов ҳақида бугунга қадар эшитган ва билганларим асосан шулар: ижобий ва илиқ фикр – мулоҳазалар эди.
Ҳа, яна бир гап: Айтишларича, мени ҳукуматга хайрихоҳлигим учун ёқтирмаскан, аниқроғи – ёмон кўраркан…
Бу гапларга ажабланиб юрган кунларимнинг бирида ўзи хат ёзиб қолди.
У ўз мактубида мени Ўзбекистон ва унинг Президенти ҳақида ижобий фикрга эга бўлишга ҳаққим борлигини айтиб, Ислом Каримовнинг тоталитар ва деспот тузумини ёқлаш тўғри эмаслигини, шунинг учун ҳам барибир инсон сифатида мен билан дўстона муносабатда бўла олмаслигини ҳам одоб ва эҳтиром билан таъкидлаган эди…
Гарчи мен ҳам Абдужалил Бойматов билан дўст бўлишга интилмаган ва ҳаракат қилмаган бўлсам-да, унинг очиқ, лекин аччиқ фикрларидан хафа бўлмадим, ранжимадим. Аксинча, унинг мактубини “Дунё ўзбеклари”нинг энг кўзга кўринарли саҳифасида ўша куниёқ ҳеч бир ўзгартиришсиз эълон ҳам қилдим.
Эҳтимол, шунинг учун ҳам бугун гарчи бир оз кеч бўлса-да, уни таваллуд куни билан муборакбод этиб, унга сиҳат-саломатлик ва бахт-саодат тилашни ихтиёр этган бўлсам, не ажаб.
Демократияга ҳам ҳар ким ўз билганича, имкон доираси, фикр- мулоҳазаси ва қуввайи ҳофизасидан келиб чиқиб — ҳисса қўшиши мумкин.
Биров ўз мақоласи билан тузумга қарши, биров тузум тарафида туриб. Яна биров эса ҳар иккала томоннинг ёзганларини оммага тарқатиб, тарғиб қилиб. Бу ҳам демократияга киради!
Ростини айтганда бу ерда кўпроқ савобли ва хайрли иш – учинчи одамга тегишли бўлиши ҳам мумкин. Мен бу ерда айнан Абдужалил Бойматовга ўхшаган фидойиларни назарда тутяпман.
Абдулла Орипов ёзганидек:
Учинчи бу одам мавжудки токи,
Дунёнинг чайқалиб турмоғи аён.
Бизнинг асримизда бу зот ҳаттоки,
Салтанат шаклида бўлур намоён…
Лекин Абдужалил ака, “Дунёнинг чайқалиб турмоғи” учун эмас, балки унинг тинчланиб, осойиш ва оройиш топиши учун, ҳур ва демократик жамиятга айланиши учун тенгсиз ва бешафқат жангга кирган.
Шунинг учун ҳам у ўзбек мухолифатини уйқудан уйғотиб, бир бўлишга, йигирма йилдан бўён ўзъаро ҳукм суриб келаётган гина кудуратларни унутиб бирлашишга чақиради.
Биз юқорида Бойматовнинг менга ёзган танқидий хатини эслаш баробарида — бировнинг қарши ва баҳсли фикрига ҳам тоқатли бўлиш ҳақида гапирдик.
Зотан, демократия ва ҳур фикрлилик ҳукмрон бўлган юрт – Абдужалил акадек бировлар фикрига тоқатли бўлишни, мулоҳаза ва хулосаларига қўшилмаса ҳам, лекин унга нисбатан эҳтиром билан яшашни таъминласагина – у том маънодаги эркин ва озод, демократик жамият деб саналиши мумкин!
Абдужалил Бойматов ана шундай – турли фикрларга тоқатли ва ҳур фикрли жамиятни қуриш йўлида ўз камтарин хизмати билан баҳоли қудрат фаолият олиб бормоқда.
Мен Абдужалил Бойматовни илк бор 2004 йилда Тошкентдаги Қирғизистон элчихонасини олдида пекитда кўрган эдим. Шунда у шунчалик баланд овозда жонини борича қичқирди, ҳали ҳам кўз олдимдан кетмайди. Бу инсон пекит ё бошқа тадбирларда ўзи чиқиб, ўрнак бўлиб доимо олдинги сафларда боради. Мана шундайлар кўпаймас экан, эркинлик шабадалари эсиши ҳақида ўйлаш ортиқча. Биз ҳам сизни туғулган кунингиз билан табриклаймиз Абдужалил ака! Бугун мухолифат дунё ўзбеклари, Исмат Хушевдан ўрганиши керак мухолифатга бўлган муносабатни.
Бойматов юзинг, кўзинг деб айаб ўтирмайди гап келганда шарта айтади қўйади. Мухолифатни ҳам асосли танқид қилади, уларни ҳақиқий аҳволини, кичкина дектаторга ўз партияларида айланиб қолганини такидлайди. Энди Абдужалилдек бўлаолмаймиз, лекин фаҳирланамиз укамиз билан. Сизга ҳам Исмат ака мана шунақанги курашчи, ҳақни ҳимоя қилувчиларни таништириб бораётганингизга раҳмат! Туғилган кунингиз муборак бўлсин, Абдужалил!
Мен Абдужалил Бойматовни илк бор 2004 йилда Тошкентдаги Қирғизистон элчихонасини олдида пекитда кўрган эдим. Шунда у шунчалик баланд овозда жонини борича қичқирди, ҳали ҳам кўз олдимдан кетмайди. Бу инсон пекит ё бошқа тадбирларда ўзи чиқиб, ўрнак бўлиб доимо олдинги сафларда боради. Мана шундайлар кўпаймас экан, эркинлик шабадалари эсиши ҳақида ўйлаш ортиқча. Биз ҳам сизни туғулган кунингиз билан табриклаймиз Абдужалил ака! Бугун мухолифат дунё ўзбеклари, Исмат Хушевдан ўрганиши керак мухолифатга бўлган муносабатни.