Бир куни ишхонасига бордим. “Шарқ” нашриётида ишларди. Келганимни айтиб тилпон қилувдим, пастга тушди.
Аъзам акани кўрганлар, суҳбатидан баҳраманд бўлганлар яхши билади: у инсонни кўрган дўстнинг тунд юзи ҳам, албатта, ёришиб кетарди. Жуда дилкаш, дилбар табиатлик эди раҳматли.
(Шунинг учун ҳамдир балки, ҳали-ҳануз суҳбатини соғинаман.)
Хуллас, пастда кўришдик. Куз эди. Ҳаво салқинроқ. Ёмғир шивалаб турибди. Эгнида узун қора чарм куртка. Бир пайт оёғига кўзим тушди: ёзда киядиган усти тешик туфли.
– Э, ака, бошқа туфли йўқми? – деб сўрадим.
Кулимсиради-да:
– Иккита туфлим боракан. Унисининг таги тешик, бунисининг усти… Ўйлаб-ўйлаб, бугунга усти тешиги маъқулроқ, шекилли, деб шунисини кийиб чиқдим, — деди. Ичимни бир нарса қириб ўтди. Билдирмадим. Аканинг парвойига хам келгани йўқ.
Шу билан у ёқ-бу ёқдан гаплашиб-кулишиб, кўнгилнинг кирини аритиб, айтгандай, у киши музқаймоқни яхши кўрармиди, дейман-да, салқин кунда кўчадаги кафеда соябон остида биттадан музқаймоқни еб, кейин мен ҳам, у киши ҳам ишимизга кетдик.
Аммо хаёлим аканинг туфлисида эди. Ёрдам қилай десам, у пайтлар ўзим ҳам амал-тақал кун ўтказаман. Ниҳоят, муаммонинг чораси топилгандай бўлди. Ношир Тўлқин ака Нурмуҳамедов билан чораклик тақвим китобини чиқарардик.
Китобча учун Аъзам ака раҳматли ҳам мақолалар ёзиб турарди; ўша кишининг олдига бориб, имконингиз бўлса, қалам ҳақини олдиндан берсак, аҳволи шунақа экан, деб айтдим. Тўлқин аканинг ҳам ажойиб тантиликлари бор (Оллоҳ шифо берсин, ҳозир бетоб ётибди), қанчалиги эсимда йўғ-у, ҳарҳолда, яхши пойабзалга етадиган пулни қўлимга тутқазди. Мен пулни кечқурун Аъзам аканинг уйига ташлаб ўтадиган бўлдим…
Ишдан қайта-қайта Аъзам акани яна йўқлаб тилпон қилдим. У кишим боришимга яна пастга энди. “Тўлқин ака бериб юборди, янги мақолалар учун қаламҳақи”, деб қўлига тутқаздим. Сўнг: «Эртагаёқ туфли оволинг, ака», деб қўшиб қўйдим.
– Э тавба, қаранг, тақсир, ҳалигина кеннойингиз: “Эртага табибга борадиган кунингиз, аммо пулингиз йўқ, қандай борасиз?” девди, мен: “Худойим шифо бераман деса, табиб ўз оёғи билан келади, табиби келмаса, пули келади”, деб жавоб қиб турувдим… Ана, айтганимдай бўлди…
“Туфли-чи, ака?” десам, “Ҳаҳ, совуқ тушишига бор, бу ёмғирлар ҳеч нарсамас, ҳали яна мақола-пақолалар ёзармиз-да”, деб ҳазил билан жавоб қайтарди.